In 1975 richtte ex-wielrenner Jean Baptiste Claes kledingketen JBC op. 40 jaar later staan dochter Ann en zoon Bart aan het roer van de familiale holding met een omzet van 331 miljoen euro. Zoon Bart, huidige CEO, vertelt hoe de verschillende generaties zaken deden, doen en zullen doen.
Ann en Bart Claes vormen samen de tweede generatie van JBC. In 1985, tien jaar na de oprichting, zijn ze in het bedrijf gestapt. ‘We zijn onderaan begonnen en gestaag opgeklommen’, vertelt Bart Claes. ‘In 1997 werd ik naast mijn vader CEO. Ann werd Chief Buying Officer.’ ‘Toen vader en ik allebei CEO waren, liepen onze visies op de toekomst van het bedrijf hoe langer hoe meer uit elkaar. In 2003 heeft de raad van bestuur mijn vader voorgesteld om één CEO te kiezen. Hij is uit het operationele bestuur gestapt, en de raad van bestuur gaan leiden. In die nieuwe rol had hij weinig impact op het operationele gebeuren. Mijn vader is zeer hands-on, en dat viel hem zwaar.’ Die overdracht had een emotionele impact op de relatie tussen broer, zus en vader.
‘Ons familiecharter hebben mijn vader, mijn zus en ik samen opgesteld.’
‘Toch is alles gelukkig verlopen zonder negatieve impact op de performantie van ons bedrijf. En als je vandaag naar de familie Claes kijkt, zie je drie gelukkige mensen, die ook privé prima met elkaar opschieten’, zegt Bart Claes. ‘Vader is trots op JBC. Ook de relatie met mijn zus is erg sterk. Toen vader ons de fakkel formeel doorgaf, hebben we afgesproken alle strategische beslissingen samen te nemen, en niemand tussen ons te laten komen. We zijn twee handen op één buik.’
Familiecharter
Het familiecharter is een belangrijke tool bij JBC. Vader, broer en zus stelden het samen op. ‘De aandelen zijn overgedragen door schenking. Mijn zus en ik zijn nu met ieder 50 procent de enige aandeelhouders. In het charter hebben we acht waarden gedefinieerd, waarvan de belangrijkste het DNA van de familie Claes uitmaken: veerkracht en doorzettingsvermogen. Het is geen toeval dat mijn vader een wielrenner was. Mijn zus en ik zijn ook fervente sporters. We hebben een groot doorzettingsvermogen, maar ook de veerkracht om bij tegenslagen een tandje bij te steken.’
Bart Claes noemt zichzelf een aanhanger van de meritocratie. Kinderen die in het familiebedrijf willen werken, moeten eerst elders hun sporen verdienen. ‘We hebben hen al een aantal keer op het bedrijf uitgenodigd, en plannen dit jaar een meer formele oefening rond de relatie familie en bedrijf. Zo bereiden we de successie langzaam voor. We hebben ook gestipuleerd dat de kinderen ofwel het potentieel hebben om naar een leidinggevende functie op directieniveau door te groeien, ofwel een uitvoerende taak moeten aannemen. In het middenkader is er voor hen geen plaats, anders zouden ze in de weg kunnen staan van het management.’
De redactie van een familiaal charter moet zorgvuldig gebeuren en op maat van de familie gesneden zijn. Centrale onderwerpen zijn de familiale waarden, de visie op de toekomst van het bedrijf, de leiding, het carrièrepad en de remuneratie van familieleden en de eigendom van de onderneming. Om gestructureerd te werk te gaan, plant u het best vijf stappen.
- Breng de samenstelling van de familie, de structuur en de werking van het familiebedrijf in kaart. Beslis wie in welke fase van het proces betrokken wordt.
- Analyseer via individuele gesprekken de visie en de filosofie van de oudere generatie. Peil ook naar de toewijding en de betrokkenheid van de jongere generatie en naar hun vermogen tot een langetermijnvisie.
- Bespreek de thema’s die in het charter aan bod komen. Werk ze uit en schrijf ze neer in het charter.
- Maak de hele familie enthousiast om deze familiale ‘grondwet’ na te leven. Dat is een cruciale stap.
- Bepaalde onderdelen van het charter moeten in een latere fase nog in juridisch bindende
documenten worden verwerkt. Denk onder meer aan een aandeelhoudersovereenkomst.
De praktijk leert dat een goede ‘family governance’ een belangrijke positieve invloed
heeft op de prestaties en vooral de continuïteit van de familiale onderneming.