Opeenvolgende generaties in een groeiend familiebedrijf worden onvermijdelijk geconfronteerd met conflicten tussen bewezen ervaringen en vernieuwende visies. Hoe ze daarmee omspringen, is een belangrijke factor voor toekomstig succes.
Een volgende generatie in een familiale onderneming loopt vaak parallel met een volgende stap in de groei van een bedrijf. De nieuwe generatie is opgegroeid met een andere visie op bedrijfsvoering, en het bedrijf zal een nieuwe benadering vragen om succesvol te kunnen voortgroeien.
Groeicyclus met pijnscheuten
De eerste groei van vele succesvolle familieondernemingen was gebaseerd op open partnerships en opportunistische overnames. Op basis van toevallige ontmoetingen, succesvolle probeersels en kleine overnames groeiden deze bedrijven uit tot kmo’s van een zekere omvang. De initiële driver voor overnames was daarbij vaak de constatering dat een concurrent beter scoorde in een andere markt. Vaak ging het ook over slim zakelijk opportunisme bij de overname van een probleembedrijf in de sector of van een concurrent zonder familiale voortzetting.
Maar het blind kopiëren van deze succesrecepten uit het verleden is geen garantie op succes. Elke groeicyclus krijgt onvermijdelijk te maken met uitdagingen. Extern, omdat de beproefde productmarkt formule niet meer succesvol blijkt te zijn bij expansie. Intern, omdat de groei geleid heeft tot een amalgaam aan bedrijven waarbij noodzakelijke harmonisatie en potentiële synergie nog niet gerealiseerd werden.
Naar strategische groei
De waarde-propositie van zo’n bedrijf moet op een gegeven moment beter gekaderd worden. Beoogde groei moet worden ondersteund door een duidelijker afgelijnde keuze van het platform waarlangs producten en diensten intern of extern moeten worden uitgebouwd.
Dé succesfactor is een generatieoverschrijdende visie die focust op kerncompetenties.
Overnames zullen bijgevolg meer gebaseerd worden op een duidelijke groeistrategie. Daarbij moet ook het toekomstige business- en operationele model vanaf dag één voor alle partijen helder omschreven en gedocumenteerd worden. Dit zowel organisatorisch als wat betreft de te bereiken einddoelen. Ook de effectiviteit van de integraties moet voldoende aandacht krijgen en opgevolgd worden. Alleen zo verhindert u dat u eindigt met een onsamenhangende groep bedrijven.
Vernieuwend bouwen op succesvolle ervaringen
In een groeiend familiebedrijf staat de vorige generatie vaak voor bewezen ervaring. Die belandt niet zelden in een conflictsituatie met de vernieuwende visie van de jongere generatie. Het best wordt gestreefd naar meer harmonisatie en stabilisatie in groei, maar zonder lokale succesformules te fnuiken. Uit een wereldwijd EY onderzoek in 2012 bij 280 familiale ondernemingen blijkt een generatie-overschrijdende visie op lange termijn met een focus op kerncompetenties en niét op diversificatie de belangrijkste succesfactor. Je snel kunnen aanpassen aan de veranderende zakelijke context is daarbij cruciaal.
Voorts hebben de beter presterende ondernemingen meer aandacht voor het aantrekken van talent van buiten de onderneming en werken ze met een flexibel governance model, waarbij de besluitvorming gestructureerd verloopt. Ten slotte verkiezen de meeste familiebedrijven nog altijd financiering via eigen vermogen en gerealiseerde winst. Nochtans wordt een goede toegang tot de kapitaalmarkt steeds belangrijker.