Als we in Europa tegen 2050 CO2-neutraal willen zijn, moeten we in België dringend onze gebouwen aanpakken. Ze zijn de grootste bron van CO2-uitstoot, zegt Jeroen Rabaey, medeoprichter en co-CEO van Noven. Deze Gentse start-up is specialist in de productie van duurzame energie voor bestaande appartementsgebouwen en partner voor nieuwbouwprojecten.
De Brusilia-toren in Schaarbeek is een iconische wolkenkrabber en een van de hoogste woontorens van het land. Het gebouw is 100 meter hoog, telt 36 verdiepingen en werd ontworpen in 1967 met dito voorzieningen voor verwarming en warm water.
‘Om de energieproductie duurzamer, efficiënter en goedkoper te maken, moeten we samenwerken met tientallen eigenaars’, vertelt Jeroen Rabaey. ‘In stapjes werken we aan oplossingen om de collectieve stookplaats – vaak nog op aardgas of zelfs mazout – duurzaam om te vormen. Dat kan alleen als we de eindgebruikers kunnen overtuigen dat ze er voordeel uit halen en volledig “ontzorgd” worden.’
Taksshift van elektriciteit naar gas
In Brussel heeft Noven met een veertigtal verenigingen van mede-eigenaars (VME’s) langetermijncontracten afgesloten om de toegang tot duurzame energie te financieren, stookplaatsen te herontwerpen en warmtekrachtkoppelingen, warmtepompen, zonnepanelen en laadpalen te installeren in bestaande gebouwen.
‘We verwarmen de hele woonwijk met de damp van de aardappelen.’
‘Via een online platform monitoren we permanent het geheel van diensten en kunnen we meteen bijsturen waar nodig. Na verloop van tijd gebruiken we de verzamelde data om nog optimaler het verbruik op te volgen en duurzaam bij te sturen. Hierdoor besparen de eindgebruikers niet alleen op hun energiefactuur, ze zijn ook verzekerd dat ze kunnen rekenen op duurzame energie, zelfs in een oud gebouw. Uiteraard werken we daarvoor ook samen met andere partners, denk maar aan isolatie bijvoorbeeld. Wij beperken ons tot onze core: duurzame energieproductie en -opvolging.’
Voorlopig is Noven vooral in Brussel actief, maar er is nog veel werk aan de winkel om de klimaatdoelstellingen te halen. ‘Sowieso hebben we hier een hele taksshift nodig’, vindt Jeroen Rabaey. ‘Het gros van de lasten ligt op elektriciteit waardoor we in België veel betalen voor onze elektriciteit en relatief weinig voor aardgas. Vandaar dat velen blijven kiezen voor gas als primaire brandstof, terwijl we fossiele brandstoffen moeten zien te vermijden.’
Warmte uit het riool
De Gentse start-up bestaat ondertussen zes jaar en telt tien medewerkers. Zijn activiteiten bleven niet beperkt tot bestaande gebouwen, maar het is ook een partner van ontwikkelaars van nieuwbouwprojecten. Een prestigieus visitekaartje is het Suikerpark in Veurne, een project waar BNP Paribas Fortis mee financiert.
- Europa wil CO2-neutraal zijn tegen 2050.
- In België zijn gebouwen de grootste bron van CO2.
- Noven is een start-up die innovatieve energie-oplossingen op maat implementeert in bestaande en nieuwe gebouwen.
- De eindgebruiker moet zo goedkoop mogelijk en zonder zorgen kunnen rekenen op duurzame energie.
- Prestigieuze projecten zijn onder meer de Brusilia-toren in Schaarbeek, het Suikerpark in Veurne en de Boerentoren in Antwerpen.
‘Daar hebben we het eerste warmtenet in Vlaanderen aangelegd dat volledig wordt gevoed door de industriële restwarmte van de nabijgelegen chipsfabriek van PepsiCo, met de grootste Doritos-lijn van de wereld. We verwarmen de hele woonwijk met de damp van de aardappelen.’
Projecten met restwarmte zijn eerder uitzonderlijk in ons land. ‘Je moet op lange termijn kunnen rekenen op een industriële partner die bovendien vlak bij de woningen ligt. Vandaar dat we meestal kiezen voor ondergrondse warmtenetten. Een warmtepomp haalt dan warmte uit de grond en voorziet de bewoners van warm water, verwarming en – minstens even belangrijk – koeling. Wij managen de volledige cyclus en volgen alle data en energiestromen op de voet op. Indien nodig grijpen we meteen in, ook vanop afstand. Onlangs zat ik op restaurant en kwam er via sms een vraag binnen om de verwarmingsketel aan te schakelen omdat het koud was, ondanks de zomer. Binnen de paar minuten had ik dat remote gefikst.’
BNP Paribas Fortis financierde in 2015 het eerste project van Noven. ‘En de bank is ons blijven volgen. Ze heeft altijd veel vertrouwen gehad in wat we deden. Wat we hebben kunnen realiseren is in grote mate te danken aan dat vertrouwen – zonder al te emotioneel te willen worden’, lacht Rabaey.
‘Als nieuweling moet je naar de grote banken trekken en dat is zeker niet altijd evident. Maar je hebt middelen nodig om te kunnen groeien. Tegelijk merk ik dat wij belangrijk zijn voor BNP Paribas Fortis omdat wij meewerken aan zijn duurzame ambities. We versterken elkaar.’
Tot slot vermeldt Jeroen Rabaey nog een boeiend project dat in de pijplijn zit: de Boerentoren in Antwerpen. Fernand Huts, de nieuwe eigenaar, laat het gebouw helemaal strippen om er onder meer appartementen, winkels, horeca en zijn kunstcollectie in onder te brengen.
‘Wij werken een testcase voor “riothermie” uit. Als we warmte uit het rioolwater halen, kunnen we de primaire energiefactor met 45 procent laten dalen.’
Elke dag opnieuw verleggen straffe mannen en vrouwen hun grenzen en zetten ze mee hun schouders onder een duurzame en digitale economie. Bij BNP Paribas Fortis zijn we bijzonder fier dat we aan de zijde staan van deze gepassioneerde en inspirerende ondernemers. Want samen bouwen aan het ondernemerschap van morgen, ook dat is Positive Banking.