Dinsdag maken De Tijd en L’Echo, met de steun van BNP Paribas Fortis, de winnaars bekend van de Changemakers Awards. Dat is een jaarlijkse zoektocht naar Belgische bedrijven met sterke oplossingen om de klimaatcrisis te bestrijden. Duurzaamheidskampioenen die met hun innovatie en ondernemingszin ook uitblinken in maatschappelijke verantwoordelijkheid. De ESG-transitie - het halen van minimumcriteria voor Ecologie, Samenleving en Goed bestuur tegen 2030 – is volgens Michael Anseeuw, CEO van BNP Paribas Fortis en voorzitter van Febelfin, een fundamentele shift in hoe we als economie en samenleving functioneren.
Het valt op dat het debat evolueert van een puur ideologische naar een meer economische en industriële discussie.
‘Klopt. En dat is ook de juiste manier om ernaar te kijken. Duurzaamheid moet economisch en strategisch steek houden. Vroeger werd ESG geassocieerd met een meer ideologische aanpak, vandaag is het een instrument om aandeelhouderswaarde te creëren.'
'Grote investeerders beschouwen ESG als een manier om langetermijnrisico’s te beheersen en waarde te creëren. Voor bedrijven is het een strategie om hun schokbestendigheid te vergroten en toekomstige kosten onder controle te houden. Duurzaamheid is een noodzaak én een opportuniteit om een bedrijf futureproof te maken, en tegelijk ook een bron van innovatie en concurrentievoordeel.’
Wat met de keuze voor duurzaamheid in de huidige geopolitieke context?
'Schone energie is de énige juiste keuze voor Europa. Zeker vandaag, op een moment dat we veel meer op eigen benen moeten staan. We mogen niet afhankelijk blijven van fossiele brandstoffen uit regio’s die ons niet gunstig gezind zijn. Hetzelfde geldt trouwens voor cruciale technologieën.'
'Door in Europa resoluut te kiezen voor energiebronnen zoals zon, water, wind en kernenergie kiezen we voor energieonafhankelijkheid en versterken we onze strategische autonomie.'
Kiezen voor schone energie, weg van fossiele brandstoffen, is ook kiezen voor een sterker en onafhankelijker Europa.
'Op termijn moet dit de energiefactuur van onze bedrijven verminderen, waardoor hun concurrentiële positie versterkt kan worden. Dat is cruciaal om onze economische belangen te verdedigen in een wereld gekenmerkt door geopolitieke spanningen en snelle technologische evoluties.'
'We blijven ons engageren om onze activiteiten op het vlak van kredietverlening en beleggingen af te stemmen op een traject dat het mogelijk maakt om tegen 2050 een koolstofneutrale economie te financieren.'
'Zo is onze portefeuille van leningen die op duurzaamheid focussen het afgelopen jaar dubbel zo snel gegroeid als die van traditionele kredieten. En door de financiering van de productie van fossiele brandstoffen te heroriënteren naar koolstofarme energie willen we de transitie verder ondersteunen en versnellen.’
Uit een studie van GraydonCreditSafe blijkt dat meer dan een kwart van de Belgische bedrijven helemaal niet klaar is voor die transitie.
'Als bank hebben we een belangrijke maatschappelijke rol te spelen. We staan niet enkel in voor de financiering van bedrijven, maar moeten hen ook begeleiden en proberen te ontzorgen in hun transitietraject.'
'Op het vlak van de complexe duurzaamheidsrapportering, bijvoorbeeld. Sinds de nieuwe Europese Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) van kracht werd eind vorig jaar, zijn grote bedrijven verplicht om uitgebreid te rapporteren over hun duurzaamheid. Ze hebben daarvoor ESG-data nodig van hun zakenpartners, onder wie heel wat kmo’s en zelfstandigen.'
'Voor veel kmo’s is die ESG-rapportage complex en tijdrovend. Samen met de andere Belgische banken werken wij daarom aan de ontwikkeling van een nieuw digitaal platform waarop kleinere bedrijven hun ESG-data veilig en gemakkelijk kunnen delen met banken, overheden en andere stakeholders.'
'Het doel is dat ze nog maar één keer een uniforme vragenlijst moeten invullen, in lijn met de laatste beslissingen van de Europese Commissie in het zogenaamde ‘Omnibus-pakket’, in plaats van telkens opnieuw verschillende vragen voor elke tegenpartij.'
'Dat betekent niet alleen een aanzienlijke administratieve vereenvoudiging, maar ook een kostenbesparing. Bovendien krijgen bedrijven dankzij dit platform meer inzicht in hun ESG-maturiteit en prioritaire werkdomeinen.'
Mario Draghi, voormalig voorzitter van de Europese Centrale Bank, stelt in zijn recente rapport dat de investeringsnoden in Europa enorm zijn.
'Volgens dat rapport zou de Europese Unie 750 à 800 miljard euro per jaar moeten investeren om gelijke tred te houden met China en de Verenigde Staten in termen van concurrentiepositie.'
'Die investeringen moeten volgens Draghi onder meer worden gebruikt om de productie en transmissie van hernieuwbare energie te boosten, terwijl veranderingen op de energiemarkten kunnen helpen om de energiefactuur van bedrijven en gezinnen te verlagen. Dat zal op zijn beurt het concurrentievermogen van de industrie stimuleren.'
De financiële sector ontwikkelt een nieuw digitaal platform om kmo’s te ontzorgen op het vlak van ESG-rapportering. Dat moet hen tijd én geld besparen.
'Banken gaan daarin zeker hun rol spelen, maar de regulering – onder meer op het vlak van securitisatie - is vandaag te strak. Securitisatie verbindt krediet- en kapitaalmarkten door leningen om te zetten in verhandelbare effecten. Het stelt banken in staat kapitaal vrij te maken voor de financiering van de duurzaamheidstransitie.'
'De balansen van de Europese banken an sich zullen niet volstaan. Via securitisatie en een efficiëntere kapitaalmarkt kan het Europese spaargeld hiervoor ingezet worden, in plaats van naar de VS te verschuiven.'
'Sinds de financiële crisis van 2008 zijn er tal van verbeteringen - denk maar aan het Europese STS-label (Simple, Transparent and Standardised) - doorgevoerd die de transparantie van securitisaties aanzienlijk hebben verbeterd.'
'Maar dit is nog altijd onvoldoende en te complex. De ‘Clean Industrial Deal’, een plan met concrete acties om van decarbonisatie een groeimotor voor de Europese industrieën te maken, is een stap in de goede richting en bevat al enkele voorstellen om extra fondsen vrij te maken. Europa moet op dit elan voortwerken om de competitiviteit van onze bedrijven te versterken en de energietransitie te versnellen.'
