Door de bodemrentes op spaarboekjes proeven steeds meer Belgen van beleggen om nog rendement te halen. Zal de verwachte normalisering van het geldbeleid hen niet duur komen te staan?
Met de bijzonder kleine vergoeding op spaarboekjes en de historisch lage rentes op staatsobligaties lijkt het wel alsof er alleen aandelen overblijven om rendement mee te halen. Maar dat betwist professor Koen Inghelbrecht, docent beleggingsleer aan de universiteit van Gent. ‘Beleggers moeten te allen tijde een langetermijnperspectief hebben, en hun vermogen voldoende spreiden over verschillende activaklassen zoals aandelen, obligaties, vastgoed en goud. Zelfs al verwacht je dat de koers van schuldpapier op termijn wat zal dalen, dan nog is het een goede zaak om dat in portefeuille te hebben. Het creëert namelijk diversificatie. Als de aandelenmarkt later een opdoffer krijgt, is de kans groot dat de obligatiekoersen stijgen.’
Dat laatste geldt in normale tijden, en die zijn alweer een tijdje geleden. Zo zijn de obligatiemarkten vandaag een nogal kunstmatige markt, gedomineerd door centrale banken. Nu de Amerikaanse en Europese economie gestaag aan kracht winnen, maken centrale banken zich op om hun kwantitatieve versoepeling af te bouwen, of zelfs terug te draaien. Jarenlang kochten ze schuldpapier in en hielden ze de beleidsrentes laag. Nu breekt de tijd aan om daarmee op te houden, en voorzichtig de rente op te trekken. Het is maar de vraag hoe de markten daarop zullen reageren. Nooit eerder in de geschiedenis voerden monetaire beleidslui zo’n gewaagd experiment van die grootteorde uit voor een ontwikkelde economie.
Professor Inghelbrecht ziet het positief in. ‘Het is een uitzonderlijke situatie, dat klopt, maar ik heb het gevoel dat de centrale bankiers daar verstandig mee omgaan. Ze willen zeker de markten niet bruuskeren. Bovendien denk ik dat het vooruitzicht van een monetair beleid dat geld niet langer spotgoedkoop houdt, al voor een deel in de prijs van aandelen en obligaties verrekend zit.’
Normaliseren
Niet iedereen deelt het optimisme. Critici verwijzen naar de eerste voorzichtige stappen in het terugdraaien van het goedkopegeldbeleid in 2013. Toen maakte de Amerikaanse Federal Reserve bekend dat hij zijn zeer soepel monetair beleid geleidelijk aan ging normaliseren. De obligatiemarkt reageerde als door een wesp gestoken, en er kwam een kapitaalexodus uit de groeilanden op gang. ‘Er zal altijd een kortetermijnreactie zijn’, nuanceert Stijn Ceelen, country manager van Binck België. ‘Het is des mensen om emotioneel te reageren op zo’n aankondiging. De beurzen zijn toen snel hersteld, zodra de ratio kwam bovendrijven. Bovendien heeft de Fed geleerd uit die episode, en heeft hij zijn communicatie bijgestuurd om een herhaling zo goed mogelijk te voorkomen.’
Goed, dat is de Fed. Hoe zit het met de Europese Centrale Bank? ‘In tegenstelling tot de Fed heeft de ECB niet de dubbele doelstelling van prijsstabiliteit en maximale werkgelegenheid’, vertelt Ceelen. ‘Maar hoewel zij alleen moet mikken op een inflatie “dicht bij, maar minder dan 2 procent”, verwacht ik niet dat inflatie een idée fixe zal blijken. De ECB zal pas aan een verstrakking beginnen als de economische groei in de eurozone voldoende robuust is. En die groei zal de negatieve impact van een monetaire verstrakking op de aandelenkoersen minstens voor een deel neutraliseren.’