Klopt het dat het overwinnen van ‘borstschroom’ levens redt?

Borstschroom. Het is een fenomeen dat pas recent onder de aandacht kwam, maar de impact ervan is enorm. Het is de aarzeling of schaamte die mensen voelen om actie te ondernemen bij een vrouw met een hartstilstand. Terwijl elke seconde telt, kan die terughoudendheid fataal zijn.

‘Mensen zijn vaak bang om iets fout te doen of de persoon onnodig aan te raken. Alleen: reanimatie vereist directe actie en geen aarzeling. Bij een vrouw moeten de handen nu eenmaal tussen de borsten worden geplaatst’, zegt Rik Vanhoof, directeur van de Belgische Cardiologische Liga.

Bang om iets fout te doen? Dit moet je weten

Hulpverleners zijn het gewend om de bovenkleding en bh uit te doen of kapot te knippen, maar andere mensen durven dat vaak niet. ‘Daardoor starten ze niet of te laat met de reanimatie. Wat zal die vrouw wel niet van mij denken als ze weer wakker wordt?

Ook dat is een vraag die door het hoofd van mannen én vrouwen spookt’, zegt Vanhoof. ‘Ik kan iedereen verzekeren: ze zal je daarvoor niet scheef bekijken. Integendeel, ze zal je net eeuwig dankbaar zijn als je haar leven redt.’

Een andere reden voor aarzeling is de angst om iets fout te doen, zoals een rib breken. ‘Die angst is begrijpelijk, maar onterecht’, zegt Vanhoof. ‘Een gebroken rib is een kleinigheid in vergelijking met het redden van een leven. Het ergste wat je kan doen, is niets doen.’

Een toestel dat levens redt: de AED

Studies tonen aan dat vrouwen 27 procent minder kans hebben om een hartstilstand te overleven dan mannen door borstschroom. Maar niet alleen bij hartmassage speelt schroom een rol. Ook bij mond-op-mondbeademing. De coronapandemie heeft de terughoudendheid nog versterkt. Beademing blijft een noodzakelijk onderdeel van een reanimatie.

‘Dezelfde schrik zien we overigens bij het gebruik van een AED (automatische externe defibrillator). Je hoeft absoluut geen schrik te hebben dat je iets fout doet of dat je zelf geëlektrocuteerd wordt’, zegt Vanhoof. ‘Een AED begeleidt je stap voor stap en verhoogt de overlevingskans met 75 procent, als de defibrilator binnen de drie minuten gebruikt wordt.’

Hartstilstand bij vrouwen: een onderschat risico

Dagelijks krijgen dertig Belgen een plotse hartstilstand. Hoewel vaak wordt gedacht dat hart- en vaatziekten vooral mannen treffen, zijn deze aandoeningen de grootste doodsoorzaak bij vrouwen in België.

‘Vrouwen hebben unieke risicofactoren’, legt Vanhoof uit. ‘Hun hart is kleiner en slagaders zijn iets dunner waardoor ze sneller kunnen verkalken. Factoren zoals een slechte levensstijl, zwangerschapsdiabetes en hoge bloeddruk verhogen het risico.’

‘Daarnaast verschillen de symptomen van een hartaanval bij vrouwen vaak van die bij mannen. Waar mannen een drukkend gevoel op de borst ervaren, hebben vrouwen vaker kortademigheid, extreme vermoeidheid en spijsverteringsproblemen.’

Verplichte reanimatiecursus?

In België kan slechts 15 procent van de bevolking reanimeren. ‘Daarom pleiten we al jaren voor het verplicht aanleren van reanimatievaardigheden op school, bij het behalen van een rijbewijs en in bedrijven’, benadrukt Vanhoof.

Om borstschroom te helpen tackelen, worden tegenwoordig realistische oefenpoppen ingezet die veel beter de vrouwelijke anatomie nabootsen. ‘Deze helpen om comfortabeler te worden met reanimatie en borstschroom te overwinnen. Reanimatie is eenvoudig aan te leren. Iedereen kan een hartstilstand meemaken, en iedereen kan een leven redden.’

Verzekeraar AXA organiseerde afgelopen zomer een sensibiliseringsactie tegen borstschroom. ‘Als verzekeraar willen we mensen beschermen tegen risico’s. Hart- en vaatziekten zijn helaas de grootste doodsoorzaak, en bij vrouwen durft men niet op tijd in te grijpen. Als we met sensibilisering ook maar een persoon kunnen redden, ben ik heel tevreden’, besluit Dina Iosifidis, Sustainability Manager bij AXA Verzekeringen.