De Onderneming van het Jaar®-award is aan zijn dertigste editie toe. Organisator Rudi Braes van EY en juryvoorzitter Michèle Sioen blikken terug op de rijke geschiedenis van deze prestigieuze onderscheiding. ‘Voor de jury is teamgeest cruciaal: een Onderneming van het Jaar® mag niet afhangen van één individu.’
Wie neemt dit jaar de fakkel over van Willy Naessens Group, dat vorig jaar bekroond werd als Onderneming van het Jaar®? Het bedrijf voegde zich zo bij de indrukwekkende hall of fame van de Belgische ondernemerswereld.
Dit jaar belooft bijzonder te worden; Onderneming van het Jaar®, georganiseerd door EY, is aan zijn dertigste editie toe. ‘Het jubileum brengt een ode aan drie decennia ondernemerschap met een feestelijke editie in aanwezigheid van Zijne Majesteit de Koning, wat het belang van ondernemerschap in België onderstreept. Tijdens de prijsuitreiking worden mijlpalen gevierd, inspiratie gedeeld en innovatie beloond’, zegt Rudi Braes, vicepresident EY Europa, Midden-Oosten, India en Afrika.
Juryvoorzitter Michèle Sioen, CEO van Sioen Industries, kijkt er alvast naar uit. ‘Ik ben telkens weer geraakt door de positieve energie van het event. Het is de hoogmis van ondernemerschap: iedereen komt er samen om verhalen te delen en vertrekt vol inspiratie.’
Welk gevoel overheerst als u terugkijkt op 30 jaar Onderneming van het Jaar®?
RB: 'Verwondering, vooral over de indrukwekkende ondernemers en ondernemingen die ons land rijk is. Sommige deelnemers hebben nog weinig naamsbekendheid, maar worden dankzij deze award eindelijk naar waarde geschat voor hun prestaties in binnen- en buitenland.'
Wat kenmerkt de winnaars? Wat onderscheidt een Onderneming van het Jaar® van een ‘gewone’ succesvolle onderneming?
MS: 'De keuze is vaak erg moeilijk en ik heb dus vaak schuldgevoelens achteraf (lacht). Want niet enkel de winnaars, maar vaak ook de finalisten hebben stuk voor stuk sterke verhalen.'
RB: 'Het zijn verhalen van entrepreneurship. Als je naar de historiek van zo’n bedrijf kijkt, de tegenslagen die er geweest zijn, en de transformaties … Bedrijven gooien soms helemaal het roer om.
Sommigen kenden zware tegenslagen – een zware covidperiode, een brand – maar slaagden er toch in om weer boven te drijven.'
MS: 'Een belangrijke rode draad is vooral dat het allemaal professionals zijn. Alle winnende bedrijven hebben de laatste jaren een grote groei en professionalisering gerealiseerd, zijn toonaangevend in hun sector én getuigen van een sterke teamgeest. De nadruk ligt op onderneming van het jaar, niet ondernemer van het jaar.'
Een Onderneming van het Jaar® moet ook succesvol blijven als de ondernemer aan de top wegvalt?
MS: 'Klopt. Dat is een belangrijk element bij de beoordeling van de kandidaten: het bedrijf mag niet staan of vallen met één ondernemer.'
RB: 'Juist. Zo’n onderneming moet sterker zijn dan één individu. Voor mij hebben de ondernemers in kwestie dit met elkaar gemeen: ze kennen hun sterktes en zwaktes, weten wat ze kunnen en wat niet, en omringen zich op het juiste moment met de juiste mensen. Vaak hebben ze in het begin veel zelf gedaan, maar als de fase van echte groei is aangebroken, halen ze expertise van buitenaf aan boord.'
Waar let de jury verder nog op?
MS: 'Vooral op de langetermijnvisie van een bedrijf: de visie op groei, innovatie, corporate governance. Natuurlijk is ook ESG belangrijker geworden dan tien jaar geleden, maar ons oordeel blijft toch holistisch. Het moet tastbaar zijn dat het bedrijf stevig staat en een mooie toekomst tegemoet gaat.'
RB: 'Daarnaast moet de onderneming vooral internationaal relevant zijn en een solide financiële basis hebben. Een robuuste, toekomstgerichte strategie kan tot slot ook niet ontbreken. De jury die dit alles beoordeelt, heeft een diverse samenstelling, met expertise uit verschillende sectoren zoals financiering, technologie, innovatie en reputatie, wat zorgt voor een goed beeld van de bedrijven.'
Wat betekent zo’n onderscheiding voor de winnende bedrijven?
MS: 'De titel is een enorme boost voor het hele bedrijf. Intern is het een enorme opsteker, want de prijs is er voor de hele onderneming. Bedrijven zetten de titel ook in bij hun communicatie en marketing, naar klanten en leveranciers, én naar sollicitanten natuurlijk, want het effect op de rekrutering is gigantisch.'
'Het is ook een springplank naar het buitenland; de winnaar mag deelnemen aan de World Entrepreneur of the Year-competie in Monaco. Een ongelooflijke ervaring, want je brengt er enkele dagen door met alle globale winnaars en het event bulkt van de inspirerende talks en workshops.'
Wat leren we uit de winnaarslijst over Belgisch ondernemerschap?
MS: 'Belgische bedrijven zijn vaak familiebedrijven met diepe wortels in de regio. Als sterke groeier richten ze zich snel op internationalisering, omdat de Belgische markt zo klein is.'
RB: 'En net omdat ze uit een kleiner land komen, begrijpen onze ondernemers als de besten dat je in het buitenland je lokale strategie met veel respect moet uitrollen. Ze proberen de lokale markt en cultuur echt te begrijpen en hebben een voorkeur voor lokale medewerkers. Bedrijven uit grotere landen kijken daar soms anders tegenaan en gaan minder subtiel te werk. Onze ondernemers hebben een globale strategie maar geloven in lokale empowerment. Zij weten dat je lokale mensen moet motiveren om voor jou te willen werken, of om jouw producten te kopen.'
Als jullie terugkijken op de voorbije decennia, welke trends vallen er dan op bij de bedrijven zelf?
MS: 'Het verschil is enorm. Bedrijven zijn de afgelopen jaren enorm geprofessionaliseerd. Het management, de regels rond corporate governance … vroeger had je een raad van bestuur op papier, nu heeft elk bedrijf een echte raad van bestuur, met externe bestuurders. ESG was tien jaar geleden nog van weinig belang, nu heeft elk zichzelf respecterend bedrijf een duidelijke visie en missie rond duurzaamheid. Ook strategie is prominenter dan ooit.'
Jullie belonen ook de Scale-Up van het Jaar. Waaraan moet een scale-up voldoen om de prijs te kunnen wegkapen?
RB: 'Scale-ups zijn uiteraard nog minder matuur, maar vertellen doorgaans ook al een bijzonder mooi verhaal. Visie en groeipotentieel primeren hier nog op de trackrecord. Zo behaalde al een eerste winnaar van Scale-up van het Jaar de finale van Onderneming van het Jaar®.'
MS: 'Het valt op dat de jeugd tegenwoordig vaker durft te ondernemen, vaak uit passie en samen met vrienden. Dat is prachtig om te zien.'
Welke winnaars blijven u het meeste bij?
MS: 'Het is onmogelijk te kiezen. Het zijn stuk voor stuk prachtige verhalen.'
RB: 'Elk jaar opnieuw is het een bijzonder moment om de ontlading bij de winnaars te zien als hun naam wordt afgeroepen. Ik ben nog steeds trots op alle winnaars. Er zijn er die sinds hun overwinning door zwaar weer zijn gegaan, maar stuk voor stuk hebben ze de veerkracht en strategie ontwikkeld om hiermee om te gaan.'
‘Een sterke toekomstvisie is de sleutel tot succes van al onze winnaars’
Een prestigieuze award als Onderneming van het Jaar® staat of valt met de kwaliteit van de jury. Deze groep van ervaren ondernemers en academici beoordeelt elk jaar bedrijven op basis van actuele aandachtspunten die mee evolueren met de tijd. Waar vroeger vooral groei en financiële prestaties telden, is de focus de afgelopen jaren uitgebreid naar innovatie, duurzaamheid, talent en digitalisering. Die veranderende criteria zorgen ervoor dat de award elk jaar opnieuw de jury uitdaagt om met een frisse en kritische blik naar de deelnemers te kijken.
‘De erkenning van Onderneming van het Jaar® is dan ook meer dan zomaar een titel’, zegt Patrick Rottiers, CEO van EYBelgium. ‘Het is een publieke erkenning van de toewijding en visie van bedrijven, en de prestaties die ze geleverd hebben. De erkenning toont dat een onderneming zich onderscheidt van andere spelers in haar sector, en geeft aan hoe toonaangevend en impactvol zij is.’
Winnaars zien vaak een boost in vertrouwen bij klanten en stakeholders, en merken een stijging in spontante sollicitaties. ‘Het is een krachtig keurmerk dat bedrijven trots inzetten in hun communicatie’, aldus Rottiers. ‘Met Onderneming van het Jaar® hebben we een ijzersterk kwaliteitslabel gecreëerd.’
Dynamische jurycriteria
De jury kijkt verder dan enkel financiële cijfers. ‘Financiële resultaten zijn belangrijk, maar onze jury kijkt ook naar innovatie, ondernemerschap en corporate governance’, benadrukt Rottiers.
Ook duurzaamheid en digitalisering krijgen de laatste jaren veel aandacht. Vooral de jongere generatie ondernemers zet sterk in op een langetermijnvisie wat duurzaamheid betreft, en denkt hierbij zelfs aan doelen die dertig tot veertig jaar in de toekomst liggen.
‘Dat is belangrijk’, vindt Rottiers, die een duidelijke rode draad doorheen de laureatenlijst ziet. ‘Een stevig onderbouwde, duidelijke toekomstvisie, dat is wat al onze winnaars gemeen hebben. En vanzelfsprekend excellent ondernemerschap, dat blijkt uit het vermogen van veel winnaars om sterker terug te komen na tegenslagen.’
Een ode aan drie decennia ondernemerschap
EY reikt al 30 jaar de Onderneming van het Jaar® award uit om inspirerend ondernemerschap en uitzonderlijke prestaties in België te vieren. ‘Met deze erkenning wil EY, samen met haar partners, ondernemingen met durf, visie en impact in de kijker zetten. Het is een eerbetoon aan ondernemers die niet alleen de motor zijn van hun eigen succes, maar ook bijdragen aan de groei en welvaart van onze samenleving.’
