Advocaat van de duivel
Er is vanalles mis met ons financieel systeem. Casinokapitalisme bedreigt onze welvaart, jonge traders verliezen elke zin voor realiteit in hun strijd om de hoogste bonus en CEO’s met grootheidswaanzin nemen onverantwoorde risico’s met geleend geld. Alle begrip voor de jongeren die Zuccotti Park in New York bezetten of marsen op Madrid, Milaan, Londen en Brussel organiseren.
En toch zou ik graag even advocaat van de duivel spelen, en de ‘financiële markten’ een spreekwoordelijk schouderklopje meegeven. Want ja, er is veel mis. Maar dat is geen vrijgeleide om de nuance uit het oog te verliezen en op alles te schieten wat beweegt in de financiële wereld.
Directe aanleiding voor deze blogpost zijn enkele boodschappen die ik op microblogsite Twitter zag passeren de voorbije dagen. Grieks eerste minister George Papandreou had net verklaard een referendum te zullen organiseren over de financiële steun aan zijn land. De aandelenmarkten kelderden in reactie aan een hels tempo, en de rentes van landen als Italië en Spanje veerden sterk op.
Democratie
Die evolutie leidde tot verontwaardiging. Politicoloog Carl Devos schreef het volgende: ‘Financiële markten en democratie rijmen niet. Alleen al aankondiging van Grieks referendum ontwricht markten. Het volk moet niet spreken.’
Eenzelfde reactie bij komiek Nigel Williams. ‘Democratie mag, zolang de beurzen daar goed op reageren’, klonk het. En even later: ‘Democracy just fell two points on the stock market’.
Het klopt dat de eurozone en democratie niet hand in hand gaan. Maar dat ligt aan de manier waarop de muntunie is georganiseerd. Een muntunie neemt inderdaad logischerwijs wat van de nationale soevereiniteit af. Elk voordeel heb z’n nadeel.
Devos en Williams hinten er daarentegen op dat de financiële markten de democratie een hak zetten. Maar wat ze daarmee doen, is – volgens mij – op de boodschapper schieten. De beurzen spraken geen waardeoordeel uit over democratie. De beurzen reageerden puur op het feit dat het referendum de eurozone zou ontwrichten, via een wanordelijk bankroet van Griekenland. Een gebeurtenis die niet alleen financieel, maar ook sociaal-economisch verstrekkende gevolgen zou hebben. Een perfect logische reactie dus. Meer zelfs: een broodnodige reactie.
Waakhond
De financiële markten zijn een uitstekende barometer om de ernst van een situatie in te schatten. Als de Italiaanse rente stijgt, dan is dat niet omdat een bende vampiers bloed heeft geroken en Rome absoluut ten gronde wil richten. Nee, dan is dat omdat Italië er economisch slecht aan toe is, te veel schulden heeft en een regering die geen spreekwoordelijke deuk in een pak boter zou kunnen trappen. Je mag zo hard als je wil vloeken op die gore ‘speculanten’, maar dat verandert de realiteit van de situatie niet.
Vergelijk het met de heisa rond ‘shorters’, beleggers die speculeren op een daling van een aandeel. Zij werden de jongste jaren in de ban geslagen, omdat zij de daling van de financiële aandelen zouden veroorzaken. Verbieden die handel! Maar een verbod op shorten maakte de banksector niet plots gezond.
En ja, er wordt geld verdiend met miserie, wat moreel wringt. Maar het is net door die financiële prikkel dat de financiële markten een goede waakhond zijn.
Ik wil als advocaat van de duivel dus even mijn cliënt bedanken. Zonder de ‘speculanten’ – wat een vreselijk misbruikte, totaal uitgeholde term – zou Europa nog harder aanmodderen dan nu al het geval is. Als er al enige sense of urgency heerst, is er met dank aan de financiële markten. Een mens zou bijna hopen dat België wat harder onder vuur komt, opdat we hier een daadkrachtige regering zouden kunnen krijgen.
Meest gelezen
- 1 Roerende voorheffing stijgt met een derde door vlucht naar kasbons en termijnrekeningen
- 2 11 lonende tips voor uw portemonnee in 2025
- 3 Jimmy Carter (1924-2024), de pindaboer die niet kon oogsten
- 4 Federale formatie: Arizona-partijen mikken op regering tegen eind januari
- 5 Musk noemt AfD 'de laatste sprankel hoop voor Duitsland'