De wildgroei van de codes op de belastingaangifte gaat onverminderd door. Vorig jaar dikte het aantal codes aan met 38, dit jaar krijgt u 75 extra codes voorgeschoteld.
‘Die record‐aangroei is toe te schrijven aan een alweer complexere hypotheekfiscaliteit, de wildgroei aan belastingtarieven op roerende inkomsten, de speculatiebelasting en de nieuwe fiscale stimuli voor horecapersoneel en personen in SWT (het vroegere brugpensioen)’, zegt fiscalist Jef Wellens van Wolters Kluwer op Taxworld.be.
Minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) wenst voorlopig niet te reageren op de toegenomen complexiteit.
Het aangifteformulier voor aanslagjaar 2017 (inkomsten 2016) is woensdag verschenen in het Staatsblad, maar dat zal niet de definitieve versie zijn. ‘De nieuwe aangifte bevat een aantal zetduiveltjes waardoor een en ander fiscaal verkeerd zou kunnen worden geïnterpreteerd. De correcte aangifte wordt op de website van de FOD Financiën gepubliceerd’, zegt Wellens.
Valkuilen voor woonleningen
Meer dan ooit is het af te raden om zonder enige voorkennis het labyrint van vak IX te betreden
Het vak waar u de betaalde intresten en kapitaalaflossingen van de lening voor uw gezinswoning aangeeft, breidt dit jaar uit met nog eens 30 codes. Dat heeft alles te maken met de nieuwe fiscale stelsels die het Vlaamse en Waalse gewest invoerden voor leningen gesloten vanaf 2016. In Vlaanderen is er de nieuwe ‘geïntegreerde woonbonus’ en in Wallonië de ‘Chèque Habitat’.
‘Meer dan ooit is het af te raden om zonder enige voorkennis het labyrint van vak IX te betreden. Op drie jaar tijd explodeerde dat vak van 53 tot 161 codes. Bovendien herbergt het nieuwe valkuilen’, vervolgt Wellens.
Zo speelt een Vlaming die vorig jaar bijkomend leende voor zonnepanelen en zowel zijn oorspronkelijke aankooplening als die voor de zonnepanelen aangeeft, het belastingvoordeel voor zijn aankooplening definitief kwijt.
Roerende inkomsten
Het is bijna een jaarlijkse gewoonte dat er gesleuteld wordt aan de belasting op intresten, dividenden, inkomsten uit de verhuring van roerende goederen zoals auto’s of meubilair. Zo werd het tarief van de roerende voorheffing vorig jaar opgetrokken van 25 tot 27 procent, dit jaar naar 30 procent.
‘Het basistarief gaat gepaard met een boel uitzonderingstelsels waarvoor goedkopere tarieven gelden, gaande van 5, 10, 15, 17 tot 20 procent. Die 5 en 17 procent – uitlopers van de verhoging van de heffing op liquidatieboni – zijn de nieuwe belastingtarieven die dit jaar in de aangifte de kop opsteken en zorgen voor 24 extra codes’, zegt Wellens.
Speculatiebelasting
De speculatiebelasting op de snelle verkoop van aandelen, opties en warranten is intussen al weer afgevoerd. Maar op uw belastingaangifte staan er wel 4 nieuwe codes.
‘Het is echter opmerkelijk dat er niet in een code is voorzien voor de aangifte van het bedrag van de ingehouden roerende voorheffing. In bepaalde situaties kan er te veel voorheffing ingehouden zijn. De belastingplichtige zal die niet kunnen recupereren via zijn belastingaangifte, maar hij zal een apart bezwaarschrift moeten indienen’, merkt Wellens op.
Overuren en brugpensioen
Voor het vaste horecapersoneel voerde de regering een belastingvrijstelling voor overuren. Om die vrijstelling te berekenen en zo nodig te beperken tot het maximum van 360 of 300 uren, zijn er 16 nieuwe codes. Ook werknemers in SWT – het vroegere brugpensioen – genieten een nieuwe belastingvrijstelling, goed voor 10 nieuwe codes.
Fiscalisten reageren
Door de toenemende regionale versnippering van de personenbelasting, zijn er in de aangifte een pak meer voetnoten dan vorig jaar die u er attent op maken welke codes u, naargelang van uw woonplaats, al dan niet mag gebruiken.
‘Aangifterubrieken die enkel relevant zijn in één bepaald gewest, verzwaren de aangifte voor inwoners van de andere gewesten. Dat is verwarrend én onhoudbaar. We moeten durven erkennen dat de gewesten stilaan fiscaal elkaars ‘buitenland’ worden. Door ook de aangifte te regionaliseren ‐ één aangifte per gewest – zou het verkeerd gebruik van aangiftecodes kunnen worden vermeden en een boel overbodige codes kunnen worden geschrapt’, besluit Wellens.
Voor fiscaal advocaat Michel Maus is de wildgroei van codes een zoveelste teken dat men er niet in slaagt de heilige fiscale drievuldigheid te realiseren.
‘Een ideaal belastingsysteem is eerlijk, eenvoudig en efficiënt. Op geen enkel punt is de score voor de huidige personenbelasting positief. Op vlak van eerlijkheid is de wildgroei aan tarieven bijvoorbeeld voor de roerende inkomsten ronduit discriminerend. Dat men op vlak van eenvoud met 75 nieuwe codes opnieuw alles een pak complexer heeft gemaakt, is een open deur instampen. En wat de efficiëntie betreft is een complex systeem eveneens een ramp: al die codes moeten ook gecontroleerd worden en dat kost tijd en geld’, aldus Maus.
‘Het feit dat de fiscus niet meteen de juiste belastingaangifte in het Belgisch Staatblad gepubliceerd krijgt, toont aan hoe ingewikkeld de aangifte geworden is’, reageert fiscaal advocaat Jan Tuerlinckx. ‘Uiteraard moet de fiscaliteit zelf eenvoudiger worden, maar dat zal helaas niet korte termijn kunnen. In het digitale tijdperk moet wél het mogelijk zijn om een ander concept van aangifte te ontwikkelen. Eentje waarbij de overheid de belastingplichtige veel meer begeleidt en voor hem relevante informatie verschaft.‘
