Erop of eronder

Op 31 augustus moet de definitieve tekst over de hervorming van de Franse arbeidsmarkt klaarliggen. Geen maand later wordt de wet van kracht. Het is de allesomvattende test voor Macron. De hervorming was het speerpunt van zijn economisch programma.

Van het parlement kreeg hij groen licht om de hervorming via ordonnanties snel door te voeren. Daar ligt het probleem niet. Het probleem is in welke mate de hervorming zal leiden tot sociaal verzet. Bij de vorige president, François Hollande, ontaardde een bescheiden aanpassing aan de arbeidswet al tot ongezien politiek en sociaal verzet.

Macron heeft in korte tijd veel politiek kapitaal verspeeld. Na een daverend begin op de internationale scène wekten zijn eerste maatregelen al wrok. Bovendien ontpopte hij zich tot een jupiteriaanse president, een president die hoog boven het gewoel zijn wil oplegt, met dank aan een ruime parlementaire meerderheid. In de peilingen zakte het vertrouwen in de president pijlsnel. Sneller nog dan bij zijn voorganger Hollande, die al nauwelijks populair was.

Met de hervorming van de arbeidsmarkt wil Macron de werkloosheid terugdringen. De afgelopen 25 jaar zijn op dat vlak geen hervormingen meer doorgevoerd. De sociale wetgeving is erg rigide geworden. Tot nu slaagde geen enkele president erin het bastion van de Franse vakbonden te kraken. Om sociale onrust te vermijden stelden ze noodzakelijke hervormingen uit.

Macron neemt de handschoen op. Hij heeft het voordeel dat de conjunctuur meezit. Het afgelopen kwartaal daalde de werkloosheid, een trendbreuk met de voorbije vijf jaar. Maar zijn plannen stuiten op grote weerstand. Het zal zaak zijn niet te begeven onder de druk van betogingen en manifestaties.

De geloofwaardigheid van het presidentschap van Macron ligt in de weegschaal. Kan hij eindelijk de economische hervormingen doorvoeren die zijn drie voorgangers vermeden? De Franse economie is toe aan extra zuurstof, zoveel is zeker. Als de hervorming van de arbeidsmarkt niet lukt, dan is Macron niet alleen impopulair, hij zal politiek zeer verzwakt uit die episode komen.

Het reikt veel verder dan Frankrijk. Macron wil ook sleutelen aan Europa en rekent daarvoor op Berlijn. Kanselier Angela Merkel, die in september allicht zichzelf opvolgt, staat welwillend tegenover de nieuwe Franse president. Maar die welwillendheid is niet grenzeloos. Berlijn wil eindelijk zien dat Parijs daadwerkelijke hervormingen doorvoert die het land op een beter economisch spoor zetten.

Door de arbeidsmarkt te hervormen geeft Macron een belangrijk signaal. Als hij dan ook nog eens zijn begroting op orde krijgt, ligt de weg naar Berlijn open en kan de oude as opnieuw sleutelen aan Europa. Al weegt die as lang niet meer zo zwaar als in de jaren 90 van de vorige eeuw.

Maar eerst dus die hervormingen. In Frankrijk kan Macron dan aantonen dat hij wel degelijk verandering brengt. In de rest van Europa zal Frankrijk dan afraken van het imago van een verstard en verkrampt land. De komende dagen zijn beslissend voor de Franse president.