Schenkingen van familiebedrijf staan on hold

Sinds 1 januari 2012 kan een familiebedrijf in Vlaanderen tegen 0 procent geschonken worden. De maatregel is bedoeld om het familiebedrijf naar de volgende generatie overdragen aantrekkelijker te maken dan de zaak stopzetten.

De eerste jaren gaf het gunstregime de schenking van familiebedrijven een stevige boost. Werden in 2011 amper 300 familiebedrijven geschonken, dan vervijfvoudigde dat in 2014 naar 1.591.

Maar sindsdien gaat het bergaf: -28 procent in 2015 en -22 procent, tot 888, in 2016, citeerde De Standaard Vlaams volksvertegenwoordiger Robrecht Bothuyne (CD&V).

Bothuyne vindt die halvering verontrustend. Vlaanderen telt veel familiebedrijven waarvan de bedrijfsleider 55 jaar of ouder is. 'Het gunstige nultarief heeft niet het gewenste positieve resultaat. De minister moet dat nultarief beter bekendmaken', vindt Bothuyne.

Vlaams minister van Financiën Bart Tommelein (Open VLD) ziet minder reden tot ongerustheid, blijkt uit een antwoord dat hij al in april gaf op een parlementaire vraag van Peter Van Rompuy (CD&V). Hij verklaart de afwachtende houding door de hervorming van het erfrecht. Die wordt in de herfst van 2018 van kracht. Sinds vorig jaar wordt er uitvoerig over geschreven. De hervorming biedt ouders meer flexibiliteit omdat ze de helft van hun nalatenschap naar eigen goeddunken kunnen verdelen en in een erfovereenkomst een verfijnde planning kunnen uitwerken.

Olivier De Keukelaere, specialist familiebedrijven bij het advocatenkantoor Cazimir, wijst de fiscale ingrepen van de regeringen-Di Rupo en -Michel met de vinger. 'Door de verdubbeling van de roerende voorheffing tot 30 procent zagen veel ondernemers hun bedrijfspensioen slinken. Daardoor twijfelen ze of ze het financieel wel kunnen dragen het bedrijf gratis weg te schenken.'

Ook de twijfel over het toekomstperspectief maakt ouders en kinderen terughoudend om te schenken en de zaak voort te zetten, stelt de advocaat op het terrein vast. "Verkopen wordt sneller een alternatief, zeker omdat investeerders, fondsen en private-equityspelers staan te popelen om familiebedrijven over te nemen en daar een mooi bedrag voor op tafel willen leggen.'

Advocaat Jozef Lievens, gespecialiseerd in familiebedrijven, schrijft de daling toe aan de strikte regels. 'Om van dat nultarief te genieten, moet je aan strikte voorwaarden voldoen. Het gebruik van tussenholdings, bijvoorbeeld, staat dat nultarief in de weg.'

Volgens Bothuyne kijken de Vlaamse belastingambtenaren sinds eind 2015 strikter toe op de voorwaarden. 'Een deel van de oplossing zit in het opnieuw soepeler interpreteren van een aantal regels', aldus Bothuyne.