Vanuit het niets hebben de wijnmakers Chris Mullineux en zijn vrouw Andrea in tien jaar de wijnen uit het Zuid-Afrikaanse Swartland op de wereldkaart gezet. Hun wijnmakerij werd intussen twee maal tot 'Winery of the Year' verkozen en ze haalden niet minder dan 17 vijfsterrenprijzen binnen in de gerenommeerde 'Platter'-wijngids.
'The Swartland Revolution.' Zo heette het rebelse festival dat enkele Zuid-Afrikaanse wijnmakers in Swartland, in de provincie West-Kaap, in 2010 organiseerden. Doelstelling: tonen dat Swartland zoveel meer was dan goedkope bulkwijnen. Dat de oude wijnstokken ook konden tekenen voor prachtige, eigenwijze wijnen. De drijvende krachten achter het project - dat Swartland in een klap in the picture zette als ruwe diamant in het Zuid-Afrikaanse wijnlandschap - waren onder meer nu bekende namen als Eben Sadie en Adi Badenhorst. Maar de eerste gasten van dat proeffestival waren Chris en Andrea Mullineux. 'Dat event zette onze wijnen wereldwijd op de kaart. We waren niet langer een onbekende wijnstreek', blikken ze terug.
En zeggen dat hij eigenlijk boekhouder zou worden. 'Ik studeerde inderdaad boekhouding', vertelt Chris, geboren in Kaapstad en opgegroeid in Johannesburg, ver weg van de wijnbusiness. 'Maar ik had al snel het gevoel dat dat niet echt mijn ding was. Op een dag ontmoette ik een kerel die voor wijnmaker studeerde. Kon je wijn ook echt bestuderen? Ik had altijd gedacht dat wijnmaken iets was dat in de familie zat en waar de nieuwe generatie precies hetzelfde deed als de vorige. Niet dus.'
Mullineux besloot om het roer om te gooien en 'winemaking' te gaan studeren. 'Wat een verschil met mijn vorige opleiding. Ik luisterde en luisterde. Als een spons zoog ik alle info op.' Tijdens zijn wijnstudies ging hij aan de slag bij diverse wineries. 'Ik werkte met Adi Badenhorst op Rustenberg, net boven Stellenbosch. In Swartland ging ik aan de slag bij Eben Sadie. Het was ook Sadie die door enkele investeerders werd gevraagd om als wijnmaker een heel nieuw project te beginnen, Tulbagh Mountain Vineyards. Hij besliste uiteindelijk om dat níét te doen en vroeg of ik het niet zag zitten. Dat was een ongelooflijke droom. De dag nadat ik afgestudeerd was, kon ik er aan de slag.'
Chris Mullineux deed er pakken ervaring op. 'Ik leerde er hoe het moest, en soms ook hoe het niet moest. Maar de snelle leercurve die ik daar meemaakte, was uniek.'
In zijn eerste contract stond dat Mullineux de eerste drie jaren na de start - in afwachting van de eerste wijnproductie - drie maanden per jaar ervaring moest opdoen bij buitenlandse wijnmakers. 'Daar kan je alleen maar van dromen toch?', zegt Mullineux. 'Ik werkte in de Franse regio's Côte Rôtie, in Bandol, in de Languedoc... En tijdens een wijnfestival in Champagne ontmoette ik mijn toekomstige vrouw Andrea. Zij is een Californische wijnmaakster en werkte toen in Châteauneuf. Na ons huwelijk beslisten we in 2007 onze eigen winery in Zuid-Afrika te beginnen.'
Financiële crisis
Het was net voor de financiële crisis en Mullineux prijst zich nu gelukkig dat hij toen het risico nam, want later had de onzekerheid het koppel wellicht afgeschrikt. Mullineux en zijn vrouw kochten hun druiven destijds van oudere wijngaarden in diverse regio's: Stellenbosch, Elgin en Swartland. 'Het viel ons op dat de druiven uit Swartland er jaar na jaar bovenuit staken. Daarmee konden we gemakkelijker karakterwijnen produceren, zonder dat we in de kelder fancy stuff moesten uithalen met de druiven. Die druiven zelf tekenden voor de kwaliteit. Voor ons was het dus duidelijk: we zouden onze nieuwe wijnmakerij in Swartland - 'het zwarte land', genoemd naar lokale grassen die er in bepaalde periodes van het jaar grijs en zwart uitzien - nestelen.'
Maar van een eigen wijnkelder was in den beginne geen sprake, want het koppel had gewoon de financiële middelen niet om zo'n project te realiseren. 'We huurden wat plaats en vaten in de kelder van een vriend. Onze eerste echte vintage was 2008. De basisidee was klein en fijn: één witte, één rode en één zoete wijn maken. 'Keep it simple', was onze leuze.'
Die kleinschaligheid was meteen ook het geluk van het Mullineux-koppel. Want toen een jaar later de financiële crisis toesloeg, viel de verkoop zwaar terug. 'Hadden we toen een zware lening gehad, dan waren de problemen niet te overzien geweest. Uiteindelijk zijn we vrij makkelijk door die moeilijke tijd gesparteld. Maar het heeft onze geesten op scherp gezet.
Rollercoaster
Ach, ik geloof het zelf niet altijd. Maar, dit is Zuid-Afrika, waar de kansen ongelooflijk groot zijn.
Voor de drie basiswijnen waarmee Mullineux begon, kwamen de druiven van diverse locaties. 'Toen we onze wijngaarden beter leerden kennen, merkten we hoe opvallend de verschillen waren tussen de druiven die op verschillende bodems werden geteeld. Je moet weten dat we in Swartland drie erg verschillende grondtypes hebben: graniet, schist en ijzerhoudende bodem.' De verschillen smaakten naar meer, dacht Mullineux. 'In 2010 bottelden we onze eerste bodemgetypeerde wijnen. En op die weg gaan we verder.'
Die keuze legt het koppel geen windeieren. In 2014 en 2016 werd hun wijndomein verkozen tot 'Winery of the Year' in de befaamde Zuid-Afrikaanse 'Platter'-wijngids. Voor verschillende wijnen kregen ze een vijfsterrenbeoordeling. Chris Mullineux kijkt er nog altijd van op dat hij en zijn vrouw zo'n rollercoaster beleefden. Straf omdat ze niet konden voortbouwen op vroegere generaties. 'Ach, ik geloof het zelf niet altijd. Maar dit is Zuid-Afrika, waar de kansen ongelooflijk groot zijn. Het doet echt deugd dat onze wijnen in amper een decennium konden scoren. Die waardering is magnifiek.'
Te koop bij Matthys Wijnimport, Gistelsesteenweg 228, 8200 Brugge, tel. 050/38.63.80, www.matthys-wines.be
Kloof Street Rouge 2016
KLEUR: rood
DRUIF: cinsault, mourvèdre, tinta barocca, carignan, grenache, syrah
PRIJS: 12 euro
Een superlekkere basiswijn met een mediterraan karakter. De neus zit vol aroma's van violet, blauw fruit en heel wat kruidigheid. De wijn heeft zachte, rijpe tannines.
Mullineux Quartz Chenin Blanc 'Leliefontein' 2017
KLEUR: wit
DRUIF: chenin blanc
PRIJS: 55 euro
De aroma's zijn vol, de smaak is romig met een brede, strakke en minerale onderlaag. In de neus komen kweepeer, witte perzik en frisse citruszeste. In de mond zit een delicate toets van toast, met een geweldige fraîcheur en finesse.
Mullineux Granite Syrah 2015
KLEUR: rood
DRUIF: syrah
PRIJS: 85 euro
Deze syrah heeft een bovenaardse elegantie. De neus verleidt met gedoseerde kruiden en peper. In de mond komt een wijn met een elegante aciditeit en een zijdezachte feeling. Fijn rood fruit, braambessen en viooltjes maken het geheel af.