Wie kiest de wijnen voor je vlucht in businessclass?

Brussels Airlines krijgt internationaal erkenning voor zijn wijnselectie aan boord. Global Traveler, een toonaangevend Amerikaans magazine over business- en luxereizen, bekroonde de maatschappij in 2024 met een 'Top Red Wine in International Business Class'-award voor een Château Clément-Pichon Cru Bourgeois Supérieur Haut-Médoc 2018 uit Bordeaux, en een derde plaats in de categorie 'Top International Business Class Wines on the Wing'.

Het is al dag 2 van de tasting wanneer we mee aan de vergadertafel schuiven met 11 medewerkers van Brussels Airlines: 7 mannen en 4 vrouwen zijn uitverkoren om mee de wijnen te kiezen die in 2025 zullen worden geserveerd aan boord. 'Ik zit in een meeting', zegt iemand met de glimlach wanneer hij zijn telefoon opneemt. De collega's aan tafel kunnen hun lach amper onderdrukken. In twee dagen zullen ze 206 (!) verschillende wijnen proeven, verdeeld over 16 categorieën als Zuid-Afrikaanse rood en Belgisch wit.

De 'chef d'orchestre' van deze tasting is Philip Mortier, inflight product manager bij Brussels Airlines. Zijn partner in wine is Jan De Clercq, al drie jaar consultant voor de wijnselectie van de luchtvaartmaatschappij. De Clercq is een 'Master of Wine', een van de meest prestigieuze wijndiploma's ter wereld, al vergeet hij dat in al zijn bescheidenheid te vermelden wanneer hij zich voorstelt. Voor deze tasting is zelfs Mortiers voorganger, Johan Duwijn, voor de gelegenheid uit pensioen teruggekeerd. Nomen est omen (de naam is een voorteken, nvdr.), zoals de Romeinen al zeiden.

Tijdens deze tasting zijn Mortier en De Clercq vooral op zoek naar 'evenwichtige wijnen' met veel karakter en een volle smaak, maar zonder overdreven veel tannines of alcohol. Geen complexe, 'filosofische' wijnen dus, maar eerder allemansvrienden. 'Passagiers zijn vaak al van 's morgens vroeg onderweg', zegt Mortier. 'Ze zijn moe, gestrest en hebben niet altijd goed gegeten. Dan is het opletten met alcohol. In een vliegtuig is er minder zuurstof, dus word je sneller dronken. Ook je smaak- en geurperceptie gaan achteruit door de lagere luchtdruk, lagere temperatuur en droge lucht aan boord.'

We beginnen de tasting in de namiddag met 6 Belgische rode wijnen. 'Belgische wijnen winnen steeds meer aan populariteit', vertelt Mortier. 'Ik heb dit jaar bijvoorbeeld al twee keer moeten bijbestellen bij wijndomein Gloire de Duras uit Haspengouw.' We proeven de wijnen blind. Iedereen heeft een scoreblad of gebruikt een app om punten te geven. Vanaf 6 op 10 mag je volgens Mortier spreken van een 'goede wijn', een 8 op 10 is een 'zeer goede wijn die je zou aanbevelen aan vrienden of familie'. Op basis van de scores ontstaat een top 3 waaruit Mortier en De Clercq de eindselectie maken.

Bij de bekendmaking van de punten merken we dat we nogal gul zijn geweest. Zeker wanneer we even spieken op het scoreblad van Xandra Quack, onze buurvrouw aan tafel en inflight product manager bij Brussels Airlines. Wijnen die wij een 6 of 7 gaven, zijn door haar als onvoldoende beoordeeld. Gelukkig zijn we het wel allemaal eens over de winnaar: de Pinot Noir van Château Bon Baron in Dinant. Een lichte, elegante wijn met een verfrissende aciditeit - die frisse zuren zijn belangrijk om je smaakpalet in de lucht voldoende te prikkelen.

Belgische wijnen zijn vaak de 'special of the month' in het aanbod van Brussels Airlines: wijnen die één maand per jaar aan boord beschikbaar zijn. Het doel is om minstens elk trimester een Belgische wijn op de kaart te hebben. Hoewel Belgische wijnen in populariteit toenemen en er ook heel wat Zuid-Afrikaanse en Amerikaanse wijnen op de kaart staan, blijft 'Frankrijk boven' voor de passagiers van Brussels Airlines. Niet alleen verzetten ze jaarlijks zo'n 44.000 flessen champagne van de Franse coöperatie Nicolas Feuillatte, ook de rode en witte wijnen uit de klassieke Franse wijnregio's Bordeaux en Bourgogne blijven het goed doen.

'Bordeaux blijft bij ons de dominante Franse regio', zegt De Clercq, 'Vooral bij vluchten naar Afrika. We weten dat Bordeaux in de wijnhandel wat minder trendy is, maar hier blijft het een belangrijke categorie. De allergrootste namen liggen natuurlijk buiten ons budget, maar als je voorbij de grote namen en domeinen zoekt, vind je zeer mooie prijs-kwaliteitverhoudingen in Saint-Émilion, Pessac-Léognan of de Médoc. Vorig jaar hadden we bijvoorbeeld Fleur de Fonplégade, een zeer mooie wijn.'

Voor Bourgogne scoren de wijnen van Louis Jadot, een van de grote Bourgondische wijnhuizen, vaak goed tijdens de tastings. 'Hun Couvent des Jacobins, een witte wijn op basis van de chardonnaydruif, is bijvoorbeeld een prachtige cuvée', vertelt De Clercq.

De tasting vliegt voorbij. Glas na glas wordt ingeschonken, geproefd en uitgespuwd. Voor sommige wijnen doen we dat met iets meer enthousiasme dan voor andere. 'Bah, deze ruikt naar mest', fluistert onze buurvrouw ons toe. En gelijk heeft ze. We noteren 'zweterige mestgeur' op ons blad en geven een score van 2 op 10. We proeven 16 verschillende rode wijnen uit de nieuwe wereld (onder meer uit Chili, Argentinië, Zuid-Afrika en Nieuw-Zeeland). De winnaar uit deze reeks is Amplus One, een Chileense wijn op basis van de carmenèredruif. Precies het soort krachtige, volle wijn dat het goed zou moeten doen aan boord van een vliegtuig.

Wat opvalt wanneer we discreet de wijnen op onze smartphone opzoeken, is dat de prijzen meevallen. 'We werken binnen een algemeen gemiddeld budget van 6 à 7 euro per fles, zonder accijnzen, btw of hoeveelheidskortingen, tot wijnen van 18 à 19 euro per fles. Dat is de marge waartussen we spelen', zegt Mortier, 'Tijdens rustiger periodes kunnen we bijvoorbeeld een goedkopere wijn voorstellen, terwijl we in de topperiodes, zoals rond eindejaar, iets duurdere wijnen presenteren.'

'Per maand dat we een wijn op de kaart zetten, moet ik er 750 tot 950 flessen van aankopen', vertelt Mortier. 'Dat is de kracht van Brussels Airlines: wij kunnen profiteren van wijnen met een heel kleine oplage die voor grotere spelers zoals Lufthansa of British Airways niet haalbaar zijn, omdat zij meer volume nodig hebben. Als je bijvoorbeeld 800 flessen van Belgische wijnen wilt kopen, haakt de helft van de producenten al af, bij wijze van spreken.'

Dat laatste bezorgde Mortier, die sinds 1993 in dienst is, in het Sabena-tijdperk nog stevige kopzorgen: 'Er was een Belgische wijn - de naam zal ik niet noemen - die uit een blindproeverij was geselecteerd. Na de eerste week krijgen we enorm veel klachten. 'Alé, dat was toch een goede wijn?' Ik pak de tweede fles, want we vragen altijd twee flessen voor de blindproeverij. 'Collega's, proef nu eens, dat is toch een goede wijn?' Nog een week later blijven de klachten binnenkomen. We zijn toen een fles gaan halen uit de productie en wat bleek?'

'De wijn in die fles was niet de wijn die wij geproefd hadden. Het chateau in kwestie had zo weinig opbrengst dat het goedkope Chileense wijn in bulk had gekocht en in die flessen had gekapt. 8000 flessen hadden we besteld, dat was bijna de totale jaarproductie. Er was gewoon niet genoeg wijn om dat order te vullen.'

Het blijft topsport, zo'n wijnproeverij. Vooral omdat de meeste mensen aan tafel geen wijnprofessionals zijn, maar eerder wijnliefhebbers. Iemand aan tafel biecht tijdens het afruimen zelfs op zich een beetje misselijk te voelen. We geloven haar zonder aarzelen.

Op één namiddag proeven en quoteren we 46 wijnen, en ons smaakpalet is totaal murw geslagen. Als je bedenkt dat dit voor de medewerkers van Brussels Airlines het einde is van een tweedaagse tasting met 206 wijnen, kunnen we alleen maar besluiten dat wie in businessclass een glas wijn bestelt, in goede handen is. De wijn die naar mest rook, haalde trouwens de eindselectie niet. Gelukkig.