In haar biodynamisch loiredomein lanceerde de Belgische Kathleen Van den Berghe een residentieproject voor Belgische kunstenaars, wat zich weerspiegelt in de etiketten.
Kathleen Van den Berghe had al als bouwkundig ingenieur, als consultant en in het vastgoed gewerkt voor ze in 2010 aan haar wijnavontuur in de Loire-vallei begon. Ze werd er eigenaar/managing director van Château de Minière, waar ze hoofdzakelijk rode bourgeuil produceert.
Samen met haar man Sigurd Mareels bouwde ze het fraaie domein uit tot een wijngaard van 29 hectare: ‘Toen we het chateau overnamen was het failliet en de kwaliteit van de wijn eerder matig’, resumeert Kathleen. ‘Daarom hebben we echt alles aangepakt. Sinds 2015 met de hulp van het team van Stéphane Derenoncourt, een van de meest gereputeerde wijnconsultants.’
Ik word gek van de praatjes van wijnmakers die zeggen biologisch te werken, maar zich niet certificeren.Kathleen Van den Berghe
Het koppel koos voor een biologische aanpak, zette andere stokken en bouwde een nieuwe chai. Kathleen is vooral trots op twee eigen innovaties: ‘De Bulles is mijn ‘uitvinding’, vooral dan de rode sprankelende versie. En ik zet de laatste jaren ook volop in op kwaliteitswijn in dozen: de Carrément BIB zit in een ecologische én artistieke verpakking.’
Biodynamische certificatie
De reputatie van het domein groeide, mede dankzij het wijntoerisme. Maar daarmee was Van den Berghes wijndorst nog niet gestild. In 2016 belandde het Château de Suronde, in de witte appellatie Quarts de Chaume Grand Cru, in haar portfolio.
Het was Van den Berghes ambitie om daar, naast de zoetere cuvées waaraan de AOC haar internationale renommee ontleent, ook droge cuvées in een zeer minerale stijl maken, zonder edele rotting, restsuiker of hout.
Ook in Suronde gaat Kathleen, na jaren van verbouwen, renoveren en aankopen, consequent voor bio(dynamie). Waarom? ‘Suronde wás al biodynamisch: er is een ongelofelijke biodiversiteit, met meer dan 10 hectare natuur rondom de 6,5 ha van onze wijngaard. Biodynamie lijkt dan logisch.’
Certificatie noemt Van den Berghe een must: ‘Absoluut! Ik word gek van de praatjes van wijnmakers die beweren biologisch te werken, maar zich niet certificeren. De klanten zouden dat niet mogen aanvaarden. Voor mij past die manier van werken in een veel bredere ecologische aanpak.'
'We hebben een HVE niveau 3-certificaat, dat onder andere regels over biodiversiteit en watergebruik oplegt, maar ik ga nog verder.'
'Ik recupereer regenwater om in de wijngaard te gebruiken, alle gebouwen zijn geïsoleerd en worden verwarmd of afgekoeld via warmtepompen, ik gebruik lichtere flessen en stop die bewust niet in houten kisten. Voor het transport scheelt dat veel qua gewicht.’
Kunstenaarsresidentie
Sinds kort maakt Suronde ook deel uit van een artistiek totaalconcept: Belgische kunstenaars kunnen een tijdlang inspiratie opdoen in een rustig gelegen landhuis op het domein. Een vorm van modern mecenaat: ‘Van jongs af ben ik een kunstliefhebber. Met mijn moeder heb ik alle Europese musea bezocht, zowel de klassieke als de meer hedendaagse kunstevents, zoals Chambres d’Amis in Gent of Documenta in Kassel.'
We gaan resoluut voor het topsegment van jonge talenten die nog niet vastzitten in 'het systeem'Kathleen Van den Berghe
'Door zelf kinderen te krijgen en hard te werken ben ik enkele jaren minder actief met kunst bezig geweest, maar mijn moeder was ondertussen een bescheiden verzamelaar geworden van Belgische hedendaagse kunst. Sinds de start van Minière liep ik al rond met het idee om er kunstenaars uit te nodigen.'
'Maar net zoals ik geen matige wijn wil, werk ik ook niet met matige kunst. Omdat ik niet de nodige expertise heb om de juiste kunstenaars te kiezen, is dat project toen in de koelkast beland.’
Kunstig etiket
In 2014 werd Van den Berghe echter lid van Arture, een vzw die betaalbare kunst van Belgische hedendaagse kunstenaars promoot, en zo kwam ze in contact met de expert Sven Vanderstichelen. Samen ontwikkelden ze wilde plannen over een kunstenaarsresidentie in Suronde. ‘Suronde is veel wilder en afgelegen dan Minière. Veel kunstenaars zijn geregeld op zoek naar zo’n residentieplek, om geprikkeld en uitgedaagd te worden.’
Kunstenaars zoals Stefan Peters, Bram Kinsbergen en Pieter Jan Martyn worden in Suronde geïnviteerd – solo, met een bevriende kunstenaar of zelfs met hun gezin. Dat verblijf resulteert in een tentoonstelling én een aantal wijnlabels.
‘Sven en ik kiezen en kopen de kunstwerken die als label op de flessen komen. Dat is al een eerste compensatie voor de kunstenaars’, zegt Van den Berghe. Daarna worden de wijnen gereleaset op een tentoonstelling van de kunstenaar. Bedoeling is om daar zowel de wijnen als de kunst te verkopen.
Belgisch talent
‘We willen zeker geen protserig kunstencentrum of de zoveelste klassieke galerie zijn’, zegt Sven Vanderstichelen, ‘maar eerder een creatieve vrijplaats voor jong Belgisch artistiek talent. Hoe we selecteren? We gaan resoluut voor het topsegment van jonge talenten die nog niet vastzitten in ‘het systeem’, maar evenmin zondagsschilders zijn. Het project echoot nu al door in kunstmilieus.'
'We krijgen enorm veel aanvragen. De locatie op Suronde is dan ook een pareltje, een landhuis met torentjes in de ongerepte natuur, met een fantastisch uitzicht op de vallei. We merken dat kunstenaars die hier er verblijven, een nieuw elan krijgen en gaan experimenteren. Dat kan figuratief zijn, abstract, er kan een waaier aan technieken worden gebruikt: er zijn voor ons geen grenzen.’
De residentie ziet het trouwens, letterlijk en figuurlijk, ruim. Ze staat ook open voor schrijvers, muzikanten, dansers, en op termijn zelfs Belgische topchefs die met hun team nieuwe gerechten willen komen ontwikkelen. Idealiter worden die andere kunstvormen ook geïntegreerd in de expo en het release-event van de wijnen.
‘We willen dat event jaarlijks op een andere, liefst unieke plaats in België doen’, besluit Van den Berghe. ‘We willen ons ook laten ‘uitnodigen’ bij andere bedrijven of locaties die ons concept als een meerwaarde zien en hun klanten willen laten genieten van goede wijn en goede kunst. En op termijn willen we misschien iets gelijkaardigs in Minière lanceren.’
De smaak van wijndomein Suronde
1. Château de Suronde, Grand Vin 2017
Kleur: wit.
Druif: chenin blanc.
Prijs: 25,95 euro.
Organisch gecertificeerde ‘droge’ cuvée met een mooi cheninparfum van hooi, kweepeer, reinetteappel, conférencepeer, kamperfoelie en vlierbloesem. Smaak: hyperfris, kruidig en mineraal finishend. Wordt steeds complexer in het glas.
2. Château de Suronde, Grand vin 2016
Kleur: wit.
Druif: chenin blanc.
Prijs: 25,95 euro.
‘Ceci n’est pas une etiquette’ knipoogt het label naar Magritte. De inhoud is even origineel: een volbloed sec, diep strogeel, met een neus van jonagold, pomelo, limoenzeste en mineralen en een krijtig-ijzeren afdronk.
3. Château de Suronde, Grand Cru 2017
Kleur: wit.
Druif: chenin blanc.
Prijs: 35 euro (voor 50 cl).
Superieure zoete dessertwijn uit de enige grand cru in de Loire-vallei. Abrikooskleurig, met een rijk, maar jong parfum van bloedsinaasappel, kweepeer, groene thee en violette. Zoetrijp suave, maar onderbouwd door prima zuren.
Te koop bij Start2Taste in Waregem, bij Large Soif in Braine-l’Alleud of via de webshop van het domein: chateaudeminiereshop.be
