Met zijn softwarebedrijf LMS behoorde hij al tot de internationale top. Even groot zijn de ambities van entrepreneur Urbain Vandeurzen met zijn wijnavontuur nabij Leuven: amper zeven jaar na de start leverde het Wijnkasteel al acht succesvolle cuvées.
‘Natuurlijk had ik een reputatie te verdedigen. Ik besefte goed dat iedereen met een vergrootglas naar mijn wijnproject zou kijken’, zegt Urbain Vandeurzen als hij ons - op een paar wijnranken afstand - meegidst op het familiale wijndomein in Linden, bij Leuven. Vandeurzen is een entrepreneur pur sang en zal dat altijd blijven, wat hij ook op de markt brengt.
‘Ons terroir hier in Vlaams-Brabant behoort zelfs naar Franse normen tot de topcategorie.’Urbain Vandeurzen
‘Toen we dit kasteel kochten, was het helemaal vervallen, hoewel het geklasseerd erfgoed was’, zegt hij. ‘Vijf jaar lang hebben we het domein, het park en de gebouwen gerenoveerd.’ Dé verrassing kwam toen ze stalen van de grond namen, zegt Bert Vandeurzen, samen met zijn vader de drijvende kracht achter het wijnproject.
‘Het terroir bleek naar Franse normen voor 80 procent tot de topcategorie te behoren: dikke leem- en kleilagen met veel ijzerzandsteen. Bovendien heerst er een microklimaat. Uit historisch onderzoek bleek dat er hier eeuwen geleden al een wijngaard was aangelegd. Door de jaren heen was de bodem verwaarloosd geraakt, maar we hebben hem twee jaar bewerkt met, onder meer, kalk om hem weer in evenwicht te krijgen. Kortom, we wilden back to the future gaan.
Van software naar grapeware
Nog vóór zijn wijnavontuur had Vandeurzen al een indrukwekkend trackrecord. Als doctor in de toegepaste wetenschappen richtte hij in 1980 mee LMS op. Die spin-off van het departement werktuigkunde van de KU Leuven ging zich specialiseren in simulatie- en testsoftware voor de auto-, luchtvaart- en ruimtevaartindustrie. LMS groeide onder zijn impuls uit tot een grote internationale speler. In 2012 werd de onderneming verkocht aan Siemens en kon Vandeurzen persoonlijk 420 miljoen euro cashen.
Van rentenieren was echter geen sprake. Behalve een resem maatschappelijke mandaten kreeg hij in 2013 de kans het neoclassicistische Wit Kasteel annex parkdomein in Linden (Lubbeek) te kopen. Zijn ondernemersgen liet zich opnieuw gelden, wat zich vertaalde in de VF Wineries en het Wijnkasteel Vandeurzen.
Wijnbistro
'De Belgische wijnbouw heeft behoefte aan enkele locomotieven die de weg voorbereiden.'Urbain Vandeurzen
Niet dat de opstart van het wijndomein van een leien dakje liep. In het begin kregen ze honderden bezwaarschriften te verwerken. Buren en natuuractivisten vreesden een te grote toestroom van bezoekers, vooral toen bleek dat de Vandeurzen-familie plannen had voor een futuristisch wijncentrum. Het protest mondde zelfs uit in vandalisme: in 2018 werden bijna 500 druivenstokken vernield.
Uiteindelijk bekoelde de weerstand toen het bouwplan werd ingeruild voor een wijnbistro en een restaurant in de 18de-eeuwse kasteelhoeve. ‘Weet je wat grappig en tegelijk cynisch is?’, grijnst Urbain Vandeurzen. ‘Sommige van die activisten die nu hun huis verkopen, noemen het kasteel, de eetgelegenheden en het park dé troeven van de buurt.’
Spaanse druivenrassen
Maar elk wijnproject blijft een leerproces. ‘Ons startjaar was trial-and-error’, bevestigt Urbain Vandeurzen ‘Als ik een ding geleerd heb als ondernemer, dan wel dat je alleen successen kan boeken als je je omringt met toppers in hun vak. Onze klik kwam er toen we Daniël Medarts ontmoetten, de eigenaar van wijndomein Kitsberg in Heers. Hij was meteen geïnteresseerd, kwam proeven en werd uiteindelijk onze wijnmaker, nu geassisteerd door mijn zoon Bert.’
Een van de eerste adviezen van Medarts was de aankoop van nieuwe vinificatieapparatuur. ‘Bleek dat we fout persten. We hebben daarna niet alleen dubbelwandige inox kuipen gekocht, maar ook een nieuwe rotatieve pers, een ontsteelmachine en de beste Franse en Amerikaanse eiken vaten.’
Parallel ging het aanplanten vlijtig voort. ‘Vanaf 2014 hebben we stapsgewijs elk jaar 1 tot 1,5 hectare nieuwe druivenstokken aangeplant. Dat gaf ons de tijd om te wennen aan nieuwe variëteiten en bij te sturen’, zegt Bert Vandeurzen.
Zo komen we bij de origineelste kant van dit wijnkasteel: naast de klassieke rassen zoals chardonnay en pinot noir legden de Vandeurzens percelen aan met in het Belgische wijnareaal pionierende variëteiten als albariño (Portugal/Spanje), tempranillo (Spanje) of grüner veltliner (Oostenrijk). ‘
Topkwaliteit maak je in de Belgische wijnbouw niet door, zoals zovelen, alleen maar traditionele Duitse druiven aan te planten. Wij hebben onze eigen smaak gevolgd. Onze familie heeft haar hart verloren aan Spanje. De albariño groeit in Galicië, waar het aantal uren zonneschijn en het neerslagvolume sterk lijken op ons klimaat. Het leek ons logisch het experiment te wagen. Niet om tegendraads te zijn, maar omdat we geloven dat dit het risico waard is.’
Het pakte goed uit. De albariño kreeg goud op het 15de proefconcours van de Vereniging Vlaamse Sommeliers, waarbij 180 wijnen van 46 Belgische domeinen door 60 sommeliers werden geproefd.
Fine Wines from Belgium
Amper zeven jaar na de start commercialiseert het Wijnkasteel al acht cuvées. Ongelooflijk snel is dat: andere domeinen hebben daar minstens tien tot vijftien jaar voor nodig. ‘Van de 11 hectare aanplant is nu 6,5 hectare operationeel’, zegt Bert Vandeurzen. ‘Nu produceren we per oogst 25.000 tot 30.000 flessen, een bewust laag rendement. Verrassend is het verschil in opbrengst: van de grüner veltliner halen we ongeveer twee flessen per stok, van de albariño zijn vier stokken nodig om een fles te vullen.’
Het pionieren met druivenrassen is nog niet ten einde. ‘Volgend jaar willen we ook proefvelden aanleggen met barbera, montepulciano en roter veltliner. In wit zitten we nu al vrij goed met ons gamma, in rood is er nog beterschap mogelijk.’
De samenwerking vader-zoon loopt vlot. ‘Waarom zou dat lastig zijn?’, vraagt Urbain Vandeurzen. ‘Wij werken al perfect samen met een portfolio van investeringsfondsen waarmee we direct en onrechtstreeks bij 35 bedrijven betrokken zijn, in technologie, life sciences, vastgoed en deze vierde wijnpijler, die wij onder ‘fun’ klasseren.’
Zullen ze hun wijnen ook exporteren? Op de labels staat ‘Fine Wines from Belgium’, niet ‘Hageland’. ‘Dat is een bewuste strategie’, zegt Bert Vandeurzen. ‘We willen niet in een hokje geduwd worden en internationaal is Hageland geen begrip, ook al zijn we trots op onze origine.’
Vader Urbain vult aan: ‘We kregen al vragen van Nederlandse distributeurs en ook in de VS en Frankrijk is er interesse. De Belgische wijnbouw heeft behoefte aan enkele locomotieven die de weg voorbereiden. We hebben al internationale ervaring opgebouwd toen we in het project van champagne Carbon stapten. Alexandre Méa-Devavry, vierde-generatiewijnmaker van dat huis, wilde een champagne lanceren in het exclusieve topsegment, en dat is gelukt ook. Dat heeft ons zeker geïnspireerd voor de toekomst van ons Wijnkasteel.’
Wijnkasteel Vandeurzen, Pure White Albariño 2018
Wijnkasteel Vandeurzen, Pure Red Tempranillo 2018
Wijnkasteel Vandeurzen, Pure Red Tempranillo 2018
