Al op haar tiende serveerde Beatrice Gaudio wijn op beurzen als Vinitaly, mét de nodige uitleg. Sinds haar 25 zwaait ze de scepter op het familiedomein Gaudio, met de lokale grignolino-druif als handelsmerk. "Wij trekken ons niet zo aan wat de markt wil."
Beatrice Gaudio weet wat ze wil, merk ik meteen bij het begin van onze ontmoeting. ‘Bij mij geen overpowerde wijnen, maar een goede balans, een goede concentratie, wijnen om van te genieten dus. En zeg nu zelf: Gaudio, die naam gaat over blijdschap en contentement. ‘Bibe cum Gaudio’ staat niet voor niets op ons wijnetiket.’
‘We zijn een kleine wijnmakerij en trekken ons niet zoveel aan van wat de markt wil. Neem onze Barbera del Monferrato. Die moet normaal twaalf maanden rijpen, in fusten en in fles. Wij doen daar wat langer over. De wijnliefhebber zal wel even wachten en daarna meer genieten van een goede fles’, zegt ze gedecideerd.
Familiedomein Gaudio
Ze vertelt over haar reizen, haar eigen wijnen en de geschiedenis van de wijnmakerij in de heuvelachtige regio tussen de Langhe en het oosten van Piemonte. En over haar grootvader, Amilcare Gaudio. ‘Hij had vier broers, maar was de enige die kon studeren. Hij koos midden jaren 20 van vorige eeuw voor oenologie. Hij was zowat de enige oenoloog in de regio en adviseerde veel wijnhuizen in binnen- en buitenland - wat toen niet voor de hand lag.’
‘Zo voer grootvader per boot naar Mexico om er wijn te maken. Je kunt je dat vandaag niet meer voorstellen. Geen flying, maar letterlijk een sailing winemaker. Hij kreeg voorstellen om als oenoloog te werken in Canada, Zwitserland en Mexico.’
Terug in Italië adviseerde Amilcare Gaudio grote wijnmakerijen als Martini Rosso en Gancia, naast vele andere huizen. Voor een hele reeks wijnhuizen maakte hij vermout. ‘Al heel vroeg was grootvader trouwens lid van Vide, wat staat voor Viticoltori Italiani di Eccellenza, zowat de allereerste vereniging van wijnmakers in Italië.’
‘Al van toen ik zeven was, nam mijn vader me mee naar tastings in Zwitserland, Duitsland en Oostenrijk.’Beatrice Gaudio
Beatrice Gaudio is oneindig trots op haar grootvader. ‘In 1970 nam hij het besluit hier zijn eigen wijn te gaan maken. Het is nog altijd de plek waar ik vandaag werk en leef, samen met mijn vader Mauro. Mijn naam staat nog niet op het wijnlabel, maar ik doe vandaag zowat alles in onze winery.’
Wijn in het bloed
Beatrice was voorbestemd voor het wijnleven. ‘Al van toen ik zeven was, nam mijn vader me mee naar tastings in Zwitserland, Duitsland en Oostenrijk. Op mijn tiende serveerde ik onze wijnen op de internationale wijnbeurs Vinitaly in Verona en gaf ik er de nodige uitleg over, hoewel ik de wijnen niet mocht drinken. Vanaf mijn twaalfde kwam dan toch het proeven erbij.’
Ze diept een anekdote op. ‘Op een dag vermaande mijn vader me dat, als ik niet goed zou studeren, ik gedoemd zou zijn om het harde werk in de wijngaard te doen. Maar weet je, een straf was dat niet voor mij, integendeel’, knipoogt ze. En die goede studieresultaten volgden wel.
In Alba, Turijn en Asti ging ze oenologie studeren. ‘En dan was er die wijntrip naar Australië in 2012. Ik nam toen een sabbatical van een jaar, om zoveel mogelijk wijnen te proeven. Voor mij hoort dat opsnuiven van zoveel mogelijk ervaringen onlosmakelijk bij het wijnmaken. Neem dat van mij af en ik ben verloren.’
Gaudio praat open: ‘Op ons wijngoed neem ik vandaag mijn verantwoordelijkheid, maar mijn vader Mauro blijft de baas. Hoewel hij met zijn gezondheid sukkelt.’ Mauro Gaudio heeft inmiddels afstand genomen van de wijnproductie, die helemaal door Beatrice werd overgenomen. ‘Het oogstjaar 2015 was het eerste dat ik echt van mezelf mag noemen. Ik ben nu dertig en ben blij waar ik sta.’
De pinot noir van Piëmonte
In vergelijking met de naburige Langhe heeft Monferrato meer extreme weersomstandigheden: warmer in de zomer en kouder in de winter. Met gemiddeld ook minder regen. ‘In dit unieke klimaat werken we met zeer lage rendementen’, aldus Gaudio. ‘De sedimentaire bodem zit hier vol kalk, wat maakt dat onze barberawijn een knappe aciditeit heeft, met een vlezig en kruidig toetsje.’
De Barbera del Monferrato haalt Gaudio uit diverse wijngaarden. ‘We doen aan parcellaire vinificatie, wat ons toelaat nauwgezet te werk te gaan. Bij onze barbera voegen we ook nog 10 procent van de freisadruif toe, een variëteit die vrij onbekend is.’ Recent DNA-onderzoek bracht aan het licht dat de freisa een kruising is van nebbiolo en een ander nog niet geïdentificeerd druivenras.
En Gaudio werkt nóg met een onbekende druif. Of, correcter, een weggedeemsterde druif. ‘Ik was acht toen mijn grootvader overleed, maar ik herinner me nog goed dat Amilcare Gaudio de ‘koning van de grignolino’ werd genoemd’, haalt Beatrice verre herinneringen op.
‘Die lokale Piemontese druif genoot vroeger behoorlijk wat aanzien. In de familie ruilden we zelfs grote flessen, dame-jeannes, met grignolinowijn tegen nebbiolo met de vader van de wereldvermaarde wijnmaker Angelo Gaja. Onze grignolino tegen hun barbaresco, mooi hé!’
Het is vooral de brede inzetbaarheid van die grignolinowijn die hem zo knap maakt. ‘De grignolino heeft een lichtrode kleur. Noem het een beetje de pinot noir van onze streek. Maar we hebben nog een hele weg af te leggen voordat de wereld dat weet’, lacht Beatrice. ‘Het is een beetje een droom. Wat ik wel weet, is dat de wereld ons onderschat. Kom, we gaan proeven.’
Gaudio ‘Zerolegno’ Barbera d’Asti D.O.C.G. 2018
Gaudio Barbera del Monferrato Superiore D.O.C.G. 2017
Gaudio Grignolino del Monferrato Casalese D.O.C. 2017