Zin in een glaasje CAL 6-04? Of liever een souvignier gris? In Bordeaux experimenteert de familie Ducourt als eerste met ziekteresistente druiven. Maar de argwaan in 's werelds meest traditionele wijnregio is groot.
'Toegegeven, er zijn maar weinigen tuk op de veranderingen die wij hier in Bordeaux proberen door te voeren', zegt Jonathan Ducourt. Zijn familie is nochtans een grote naam: met 14 domeinen en chateaus in de regio's Entre-Deux-Mers en Saint-Emilion, goed voor in totaal 450 hectare wijngaard in eigen bezit en jaarlijks 2,5 miljoen flessen - zitten de Ducourts diep geworteld in de bordelese knowhow. 'Natuurlijk moet je als wijnmaker mee zijn met de nieuwste trends', zegt Ducourt. 'Maar wij vinden het nóg belangrijker om een voorloper te zijn. Bordeaux is en blijft een zeer klassieke wijnregio, met sinds mensenheugenis vaste druivenrassen die we volgens de lastenboeken mogen gebruiken. Toen wij 35 jaar geleden met de bag-in-box op de proppen kwamen, liepen we al eens in de kijker. "Wat is dat nu voor iets?", werd er spottend over gezegd. Maar kijk eens hoe wijdverspreid de bag-in-box intussen is. En toen we zeven jaar geleden mee aan de wieg stonden van de rebirth van de Blanc Limé, een bordelees aperitief op basis van wijn waarvan de origine teruggaat tot de jaren dertig, vond ook niemand dat een goed idee. Ten onrechte, zo weet iedereen intussen.'
Met haar nieuwste project doet de familie Ducourt het ultratraditionele Bordeaux helemaal op zijn grondvesten daveren. 'Omdat we deze keer teruggaan tot de oorsprong van de wijn, meer bepaald de druif. Mijn broer Jérémy was in 2012 op bezoek bij een copain in de Languedoc-Roussillon, in de buurt van Béziers. Die kerel werkte volop met ziekteresistente druivenrassen en mijn broer raakte er diep onder de indruk van het respect dat ze daar voor de natuur hebben. Maar ook de wijn was best lekker. Terug thuis overtuigde hij ons om ook enkele wijngaarden met dat type druivenrassen aan te planten.'
De uitzondering
'Mijn vader was meteen verkocht. Hij weet immers als geen ander hoeveel werk we in de wijngaard hebben, ook met het bestrijden van allerlei ziektes. Hij geloofde amper het verhaal over hoe die nieuwe druivenrassen het werk in de wijngaard zouden kunnen verlichten. Ik hoor hem nog zeggen dat het "miraculeus" zou zijn als het klopte wat hij hoorde.'
De grote vraag was of die druivenrassen die het in Béziers - in een droger, warmer en winderiger klimaat - zo knap doen, even goede resultaten zouden opleveren in Bordeaux - toch vochtiger en koeler. De Ducourts besloten een proefwijngaard aan te planten. 'Maar toen begon het al', herinnert Jonathan zich. 'Toen we de officiële aanvraag indienden om die druivenrassen aan te planten, ontdekten we dat er zoiets bestond als een catalogus van Europese druivenrassen én een lijst van druivenrassen die je mag aanplanten in Frankrijk. Je kan het al raden, die nieuwe druivenrassen stonden niet in de Franse catalogus, dus het was een njet. Uiteindelijk hebben we na heel wat palaver en met veel overtuigingskracht toch een uitzondering bekomen.'
CAL 6-04-revolutie
Na veel palaver hebben we dan toch een uitzondering bekomen.
Omdat er bijzonder weinig plantgoed beschikbaar was, werd een eerste wijngaard aangelegd met 1,3 hectare witte druiven en 1,7 hectare rode, goed voor een investering van 50.000 euro. Over welke druivenrassen gaat het? De witte CAL 6-04 is een druif die ontwikkeld werd door Valentin Blattner in de Zwitserse Jura. De druif, die nog niet echt een eigen naam heeft, werd ontwikkeld als een kruising tussen de riesling, de sauvignon blanc en een wilde wijnstok. De rode is de cabernet jura, een druif met als ouders de cabernet sauvignon en wilde rassen.
Een op het eerste gezicht kleinschalige aanplant van nieuwe druivenstokken is een regelrechte revolutie in het mekka van de wijntraditie. 'Dit is inderdaad innovatie ten top, omdat ze een totaal andere manier van druiventeelt inluidt. De nieuwe rassen vormen een buffer tegen schimmelziektes als meeldauw en botrytis. Dat betekent dat we oneindig veel meer respect kunnen tonen voor de natuur zelf. We gebruiken bijna geen bestrijdingsmiddelen meer.'
Gevaar?
Het telen en kruisen van druivenrassen is even oud als de wijnbouw, maar de richting die het nu uitgaat, is bijzonder. De praktijk wordt 'métissage' genoemd. 'We hebben onze nieuwe wijnen dan ook die naam gegeven.'
Het Franse ministerie van Landbouw had dan wel de uitzonderlijke toelating gegeven voor de experimentele aanplant, erg veel vertrouwen had de overheid er toch niet in. Ze eiste dat er minimaal één bestrijding per jaar zou gebeuren. 'We moesten toelaten dat landbouwexperts ons project van nabij zouden volgen. De vrees bestond immers dat mutaties mogelijk schimmels agressiever zouden maken. We hebben die ene - overigens biologische - behandeling uitgevoerd. En daar is het in dat eerste jaar na de aanplant bij gebleven.'
En wat brengt 2018, een wijnjaar met een opvallend vochtig voorjaar? 'Onze traditionele merlots en cabernets hebben tot nog toe al meer dan vijf behandelingen achter de rug. Bij de resistente druiven zitten we aan amper twee behandelingen. Maar we gaan ervan uit dat ze gemiddeld 80 tot 90 procent minder behandelingen nodig zullen hebben in de toekomst.'
En hoe reageert de wijnmarkt? 'Sommigen zijn superenthousiast, maar anderen zijn helemaal niet gewonnen voor vernieuwing', zucht Ducourt. 'Wat ons wel verheugt, is dat de Franse overheid in het voorjaar van 2017 de toestemming gaf voor de aanplant van twaalf nieuwe resistente druivenrassen. Dat betekent dat we op de goede weg zijn.'
Vignobles Ducourt Métissage Rouge 2016
KLEUR: rood.
DRUIVEN: cabernet jura.
PRIJS: 22,50 euro.
De rode Métissage is een verrassende wijn. Hier vinden we niet die vertrouwde bordelese aroma's van cabernet sauvignon, merlot of andere petit verdots. De wijn is verrassend fris en pittig. Fruitige aroma's van rode bessen en kers, met een sappige, ronde finale.
Te koop bij Huis Vossen, Alfred Algoetstraat 2, 1750 Lennik, tel. 02/532.42.20,
www.huisvossen.be
Vignobles Ducourt Métissage Blanc 2017
KLEUR: wit.
DRUIVEN: CAL 6-04.
PRIJS: 9,95 euro.
De wijn opent met een opvallend minerale indruk, met daarop citrus en exotisch fruit. In de afdronk komt ook een kleine florale toets het geheel verrijken. Een verrassend frisse wijn, met een goed onderbouwde aciditeit. Deze wijn sluit nauw aan bij het smaakprofiel van witte bordeauxwijnen.