Minder, maar beter. Dat is tegenwoordig voor zowel carnivoren als pescotariërs het motto. Als het over vlees, vis en zeevruchten gaat, is alleen het allerbeste goed genoeg.
The 100 Food special | 2023
Natuurlijk kennen jullie al de weg naar ‘s lands grootste culinaire vedetten. Maar er zijn nog zo veel hidden gems om te ontdekken als de Sabato-foodies hun adressenboekje openen.
Dus voilà, 100 aanwinsten voor op de culinaire bucketlist: van winkels die al eeuwenlang hun ambacht doorgeven aan de volgende generatie tot vernieuwende start-ups en uit de hand gelopen coronahobby’s.
Wild, koppig, rebels: het zijn adjectieven die passen bij het Menapische varkensras, maar ook van toepassing zijn op het trio West-Vlaamse doorzetters dat achter dit succesverhaal schuilt.
De varkenshouder en stallenbouwer Ruben Brabant ging een partnership aan met kwaliteitsslager Hendrik Dierendonck, en die unieke samenwerking tussen boer en slager wordt tegenwoordig ondersteund door Bertjan Olivier, die van Menapii zijn fulltimejob heeft gemaakt.
Het verhaal? Er was eens… een oeroud varkensras dat 2000 jaar geleden leefde in de streek tussen kust en Schelde. De Menapiërs, een Keltische volksstam, hadden vaardigheden die wij al lang verloren zijn, zo blijkt. ‘Er zijn geschriften gevonden waaruit blijkt dat Romeinse legioensoldaten gedroogde varkensham uit onze streek mee naar huis namen als delicatesse’, vertelt Olivier. ‘Wij hebben net onze eerste klant in Turijn, dat was een mooie doorbraak. De cirkel is bijna rond.’
Het commerciële verhaal van Menapii is in volle ontwikkeling, maar kende een lange voorbereidingsfase. Via kruisingen tussen everzwijnen en varkens werd het Menapische varkensras na twee eeuwen opnieuw tot leven gewekt, met als ambitie om op een heel andere manier aan varkensteelt te doen. ‘Ecologisch denken is de basis van onze onderneming’, zegt Olivier. ‘Ik heb alle respect voor mensen die principieel geen dieren eten, maar voor de grote groep die vlees consumeert, willen wij een product aanbieden waar aandacht voor dierenwelzijn centraal staat.’ Dat betekent: véél ruimte per dier om rond te wroeten en een levensduur van één jaar.
‘Dieren krijgen bij ons de tijd om te groeien in hun eigen tempo. In de klassieke varkensteelt gaan beesten elke dag bij wijze van spreken naar McDonald’s, omdat ze zo snel mogelijk vet moeten worden. Mensen kunnen hun ogen niet geloven als ze zien dat varkens hier soms gras of stro eten, zoals een koe. Maar voor ons is dat niet ongewoon.’
Uit milieu-oogpunt worden als voeding alleen circulaire grondstoffen gebruikt. Dus geen speciaal geteelde granen, maïs of soja, maar wel ‘restproducten’ zoals bietenpulp uit de suikerteelt of – een verwennerij naar het schijnt – bierdraf van de buren van Brouwerij De Poes. ‘Dat is hun vieruurtje: zeer vers, vol eiwitten.’
Het resultaat: vlees met een krachtige, volle smaak en een stevige structuur.
De vele producten van Menapii zijn geliefd in de horeca, maar ook de particulier wordt bediend. Dé aanrader volgens Olivier: ‘De 24 maanden gedroogde pootham, onze eigen versie van Jamón Ibérico. Of de tomapunk en de spiering, die laatste heeft een mooie marbrering en is wat vetter dan een kotelet, maar véél smaakvoller.’