De kabbelende golfjes van de Noordzee ogen dan wel poëtisch, voor surfers zijn ze niet ideaal. Tot nu: op de elektrische foilborden van Surfers Paradise vlieg je over het water, geen zuchtje wind vereist. Maar of dat ook de echte surfspirit belichaamt?
Watersport, ik heb er al jaren een haat-liefdeverhouding mee. Liefde, omdat ik tijdens ettelijke (wind-) surfkampen in mijn tienerjaren geproefd heb van de ‘thrill’ die je krijgt als je met topsnelheid over het water scheert, in perfecte harmonie met de golven, de plank en de wind. Haat, omdat mijn ervaring zelfs niet een béétje in de buurt kwam van wat ik zag in de surffilms die ik toen adoreerde: tegenover elke goeie golf stond minstens een halfuur vruchteloos peddelen, met mijn 1,60 meter weer achter het schuimwater raken was vaak een onmogelijke queeste. Om nog te zwijgen van de gebarsten lippen, verwaaide haarslierten, blauwe plekken en armspierpijnen waarmee ik na afloop weer op het strand aanspoelde. Surfbabes die met modellenlooks de golven berijden? Wat een grap.
De uitdaging om het bord een halve meter boven het water te liften maakt van eFoiling een aparte watersport op zich.Frank Vanleenhove
Het is dan ook met een zeker wantrouwen dat ik mezelf opnieuw in een wetsuit hijs, klaar om me aan een nieuwe watersport te wagen die naar verluidt alle bovenstaande ontberingen omzeilt: eFoiling. Het concept: een elektrisch bord met onderaan een propeller en twee ‘vleugels’, aangestuurd door een afstandsbediening op bluetooth. Het doel: niet alleen blijven rechtstaan op de plank, maar ermee vliegen zoals op een magisch tapijt, ruim een halve meter boven het wateroppervlak. De belofte: een ongelooflijke kick, zonder één keer te hoeven peddelen, golven trotseren of wachten op de juiste wind.
‘Zeker in België, waar we het geregeld zonder goede golven moeten stellen, is eFoiling een uitgelezen alternatief voor surfers’, zegt Frank Vanleenhove, die dertig jaar geleden met Surfers Paradise de eerste Belgische surfclub opende. Naast golf-, kite-, en windsurfen biedt hij vanaf deze zomer ook privélessen in eFoiling aan, opnieuw als pionier in België - de eerste borden kwamen pas eind 2018 op de internationale markt. ‘Van Europa tot Hawaï, overal zie je de hype doorbreken. Ikzelf was vooral gewonnen voor het hoge fungehalte en de korte leercurve, waardoor ook beginners al snel over het water vliegen.’
Surfen op afstandsbediening
Dat heeft onder meer te maken met de plaats van actie: niet de grillige zee, maar kalme meren, rivieren en baaien zijn voor groentjes het eFoil-terrein bij uitstek. Zelf ga ik te water bij Lakeside Paradise, de tweede vestiging van de club, aan de oever van de Put van de Cloedt in Knokke.
Na een veiligheidslesje aan de kade (‘Ja, die onflatterende zwemvest en helm zijn écht verplicht’) mag ik het bord bestijgen vanaf een ponton. Als een luie rob lig ik op mijn buik op de plank, toch voel ik de adrenaline stromen vanaf minuut één: in een handomdraai (op de afstandsbediening dan) haal ik maximumsnelheden van wel 45 km per uur.
Vanuit een rubberbootje moedigt leraar Vanleenhove me aan tot stap twee: gaan staan, en vervolgens met een matige snelheid het meer diagonaal doorklieven. Met een gewicht van ruim 30 kilo is de plank best stabiel, dus dat lukt verrassend vlot.
Maar dan, wanneer ik met groeiend zelfvertrouwen de snelheid de hoogte in jaag, gebeurt het. Als bij een opstijgend vliegtuig duwen de vleugelvinnen het bord naar boven, waardoor ik opeens een halve meter boven het meer zweef. In diezelfde seconde raak ik uit balans, en duikel ik vanuit de lucht weer het water in. Tweede poging.
Nog het grootste euvel blijkt de afstandsbediening, zo merk ik drie wipeouts later. Voor fervente gamers is het waarschijnlijk een automatisme, maar zelf worstel ik met het gelijktijdig indrukken van de ‘gas’-knop en de draaischijf met versnellingen. Voor een sport die zo lichamelijk is, blijft het contradictorisch dat je de flow moet regelen met een externe machine. Niet in mijn armen, maar in mijn duim voel ik na een tijdje een lichte kramp - na de sms-duim, wordt de surfduim binnenkort nog een heus ding.
Surfplank voor luilakken
Welke doorgewinterde bezweerder van de zee wil gespot worden op een elektrisch afkooksel voor luilakken?
Niet geheel onverwacht ontlokt die ‘technologisering’ van de surfsport ook bij ervaren rotten enige scepsis. Surfen draait immers niet zomaar om het meerijden op een golf, zo vinden de puristen, maar om een perfecte symbiose met de natuurelementen. Het gieren van de wind, het vruchteloze wachten op de vloed, het uitleveren van je uitgeputte lichaam aan de zee - het hoort allemaal bij de drang naar dat ene perfecte ritje.
Bovendien blijven de weinig democratische eFoils toch vooral een speeltje voor de allerrijksten, met een prijskaartje van zo’n 7000 tot 10.000 euro. En dan is er nog de kwestie van imago: onder meer op het populaire Instagramprofiel ‘The Kook of The Day’ zijn eFoilers geregeld het mikpunt van spot. Welke doorgewinterde bezweerder van de zee wil immers gespot worden op een elektrisch afkooksel voor luilakken?
‘Tja, surfers en hun ego’, lacht Vanleenhove, zelf een verstokt golfsurfer die zowat alle iconische surfspots ter wereld heeft gezien. ‘Vergelijk het met elektrisch fietsen: aanvankelijk werd dat ook weggezet als iets voor ouderen, inmiddels zie je zelfs verwoede mountainbikers voor elektrisch kiezen.’
Op dezelfde manier waren lang niet alle surfers enthousiast over de artificiële golven in zogeheten ‘wave pools’, terwijl het kunstmatige surfresort van Bristol, Engeland, intussen plankgasten van over de hele wereld lokt. ‘Ook ik verkies nog steeds het ‘pure’ surfen, maar al die nieuwigheden bieden wél een leuke afwisseling’, stelt Vanleenhove.
Al beklemtoont hij dat er wat dat betreft een groot verschil is tussen het ‘gewone’ elektrische surfbord, dat al langer geleden werd uitgevonden, en de gloednieuwe eFoils, in 2015 uitgevonden door de Puerto Ricaanse surfer Nick Leason (oprichter van het eFoilmerk Lift Foils).
In de eerste soort heeft hij nooit geïnvesteerd. ‘Door de hoge weerstand van het water gaat de batterij van zo’n gewoon elektrisch surfbord slechts een twintigtal minuten mee. Aan de eFoil daarentegen heb je ruim anderhalf uur plezier. De uitdaging om het bord boven het water te liften, maakt het bovendien een sport op zich.’
Laird Hamilton
Tot slot hebben eFoilers een krachtig wapen om critici de mond te snoeren: ook Laird Hamilton, de legendarische waaghals die de grootste en gevaarlijkste golven ter wereld trotseerde, bekeerde zich recent tot ‘de Tesla voor surfers’. Door zijn verschijning in talloze documentaires is hij een idool in de community, en dus het gedroomde boegbeeld om het eFoilen extra glans te bezorgen.
‘Dankzij deze uitvinding wordt het mogelijk te surfen op plekken waar dat nooit eerder kon. Ook wie geen zee in de buurt heeft, kan ermee aan de slag’, zo stelt Hamilton in een YouTube-video van Lift Foils. Zelf gebruikt hij zijn eFoil zowel in rivieren nabij zijn woonplaats in Hawaï, als op de glazige golven van Malibu. ‘Ook als ervaren surfer kan ik met dit nieuwe bord grenzen verleggen, bijvoorbeeld door golven te berijden die vroeger onbegaanbaar waren.’
Laird Hamilton over eFoiling
Die veelzijdigheid is misschien nog de grootste troef van de nieuwe watersporthype. Kitesurfers kunnen met een eFoil hun skills verbeteren als opstapje naar de niet-gemotoriseerde hydrofoil. Geoefende golfsurfers vliegen ermee over de meest weerbarstige golven op zee. Freestylers leven zich uit met ‘olliebewegingen’, voortdurend op- en neerstijgend met de vin.
En avontuurlijke citytrippers varen met een eFoil op de kanalen van Amsterdam en Berlijn als alternatief voor het obligate toeristenbootje, zo tonen druk gedeelde video’s op YouTube. Al zijn de stadsbesturen daar niet altijd even gelukkig mee.
Zelf ben ik nog het meest gecharmeerd door het meditatieve aspect van eFoilen: zodra ik erin slaag het bord evenwijdig met de waterlijn in de lucht te balanceren, wordt het meer onder mij plotsklaps geruisloos stil. Terwijl ik een spoor sierlijke luchtbochten achterlaat (zo voelt het althans), waan ik me een snowboarder op slagroom, een ijsschaatser op wolken.
Heel lang houd ik het op die halve meter hoogte niet vol, maar met des te meer bewondering kijk ik naar Vanleenhove: in alle sereniteit scheert hij als een vogel over het water, één met het landschap. Moeiteloos, zo lijkt het wel, al verraden mijn stramme been-, buik- en bilspieren een dag later het tegendeel - dit is wel degelijk een stevige work-out. Maar dan zonder dat je er je leven, looks of lol voor moet riskeren.
Zelf een eFoil huren kan bij Surfers Paradise voor 95 euro per persoon per uur (niet-leden) of 75 euro (leden), zowel op het meer bij Lakeside Paradise als op zee. Beginners kunnen lessen volgen voor 130 euro per persoon per uur (niet-leden) of 110 euro (leden). Bij les op zee kan een tweede persoon voor 60 euro mee achter op de jetski van de leraar.
