‘Palau’ | Een app om de voedselindustrie te veranderen en de natuur te redden

Jerome Cloetens’ hartenkreet op Instagram roerde deze zomer veel gevoelige snaren. Machteloos moest de Belgische kitesurfer vanaf een afstand toezien hoe de oprukkende bosbranden zijn huis in het Spaanse Tarifa bereikten. ‘Eén kilometer van mijn huis is die brand ontstaan. Er was zo veel wind en het was zo warm dat vijf minuten later het vuur al was opgerukt tot aan mijn woning’, vertelt hij nog hoorbaar aangedaan.

‘Ik was op dat moment aan het surfen in het Noord-Spaanse Muros, dus ik kon echt niets doen. Maar er logeerden wel vijf vrienden in mijn huis. Ik was doodsbang dat hun iets zou overkomen. Gelukkig raakten ze tijdig uit de vlammenzee. Maar inderhaast waren ze mijn hond binnen vergeten. Eén vriend riskeerde zijn leven om weer naar binnen te lopen. Na twee uur kregen de blushelikopters de brand min of meer onder controle. Bij mij was er vooral veel materiële schade, net als bij de vier buren. We wonen nu in een apocalyptisch landschap. Alles is zwartgeblakerd. Je hebt eigenlijk maar twee opties: ofwel binnenblijven met je laptop, ofwel in zee gaan. Als ik één stap uit mijn huis zet, vliegt de as me in mijn gezicht. Vreselijk.’

Voor Cloetens, die in Tarifa woont, was de natuurramp de zoveelste wake-upcall. Want bosbranden zijn geen uitzondering meer in Andalusië. In heel Spanje ging er dit jaar al bijna 300.000 hectare bos in rook op. ‘Als je niet gelooft dat de klimaatverandering zo snel ingrijpt, breng dan eens een zomer in Andalusië door’, grijnst hij. ‘De branden zijn een rechtstreeks gevolg van hoe we onze planeet mishandelen. Ze wakkeren mijn ambitie aan om actie te ondernemen met Palau.’

Palau is de techstart-up die Cloetens in juni 2021 oprichtte samen met zijn Antwerpse neef Simon Hendrickx. Hendrickx is de technische wizard, Cloetens de geëngageerde doener. De smartphone-app is genoemd naar de eilandengroep Palau in Micronesië, bekend om haar koraalriffen, atollen en biodiversiteit.

Als profes­sioneel kitesurfer met universitaire diploma’s economie en businessmanagement zag Cloetens hoe aangetast de biodiversiteit was in de oceanen. ‘Zelfs op de meest exotische stranden waar ik ging surfen, vond ik plastic. Ik voelde dat ik iets moest doen voor onze planeet. Eén derde van de wereldwijde pollutie is te wijten aan de voedingsindustrie. Negentig procent van de grote vissoorten verdwijnt door overbevissing. Landbouw is de motor van de ontbossing’, zegt hij. ‘Onze ambitie met Palau is niet min: we willen de consument helpen de ecologische impact van de voedingsindustrie te reduceren.’

Concreet scan je met de Palau-app voedingsproducten in de winkel. Je krijgt een score voor milieu-impact en voedingswaarde. Maar je krijgt ook suggesties voor alternatieve, gezondere producten met een kleinere voetafdruk. ‘We informeren de consument over wat hij precies koopt, zodat hij bewustere keuzes kan maken. Zo willen we de productie van duurzame producten versnellen, want de industrie volgt de consument’, zegt Cloetens. ‘In de voedingsindustrie is duurzaamheid vaak maar een marketingverhaaltje op de verpakking. Ik wilde een manier vinden om de productieketen transparanter te maken.’

Alleen, hoe verzamel je correcte data over die productieketen van grondstof tot gebruiker? ‘Als de producent ons zelf die informatie niet verstrekt, werken we met de European EcoScore en met data van Open Food Facts. Daarmee kun je de CO₂-uitstoot, het waterverbruik en de milieu-impact per ingrediënt accuraat inschatten. Dat leidt tot een score. Als de producent er niet mee akkoord gaat, moet die ons correcte data bezorgen. Goed nieuws trouwens: vanaf 2024 zal de Europese Unie producenten verplichten om zo’n analyse van hun productieketen te maken. Een teken dat we met Palau op de juiste nagel aan het kloppen zijn.’

Bij Palau werken intussen vijf mensen – volgens het businessplan is het de bedoeling dat consumenten in een latere fase de producten zelfs gaan kopen via de Palau-app. De data­base heeft al scores voor zo’n 2,2 miljoen producten. ‘Van de vijf artikelen in de supermarkt kunnen we er gemiddeld al drie tot vier scannen’, zegt Cloetens.

Om de start-up op te schalen, lanceert Palau op 5 oktober een bijkomende financieringsronde met een crowdfunding. Eerder kon Cloetens al rekenen op financiële steun van de Belgische overheid en Belfius, die een bulletkrediet van 50.000 euro uitschreef.

Eveneens dankzij Belfius kon Palau een parcours doorlopen bij de ‘business accelerator’ Birdhouse in Antwerpen. ‘Vier maanden duurde dat traject. Een enorme boost gaf ons dat. Maar ik was voor het eerst zo lang weg van de zee, dat ik het surfen enorm begon te missen. Op den duur ben ik zelfs op het water voor het MAS beginnen te wingfoilen (surfen, maar dan voortgedreven door een opblaasbare wing, nvdr.). Dat was de dichtstbijzijnde plek waar ik mijn ding kon doen.’

Jerome Cloetens (25) groeide op in Antwerpen in een ondernemersgezin, maar verhuisde als driejarige naar Tarifa. Zijn moeder runt er een IT-servicebedrijf, zijn vader is er actief in vastgoed. ‘Pal tussen Afrika en Europa, tussen de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee, is Tarifa een plek waar de natuur op haar sterkst is. Ik ben hier in Spanje opgegroeid met de zee en de wind. Mijn vader leerde me al van kindsbeen kiten. Op mijn dertiende deed ik mee aan mijn eerste kampioenschappen. Ik won mijn eerste World Youth Championship en European Youth Championship toen ik 16 was. Zo kreeg ik mijn eerste sponsorcontracten, waardoor ik de wereld kon rondreizen voor allerlei competities.’

Cloetens was lange tijd een kitesurfer, maar op zijn 22ste besefte hij – rijkelijk laat – dat er nog andere watersporten waren die hem lagen, puur voor de fun dan: surfen en wingfoilen. ‘Nu vind ik het allemaal even leuk. Alles hangt af van de condities en de golven.’

Een start-up runnen of de golven trotseren op een kite: het vergt eenzelfde ingesteldheid volgens Cloetens. ‘Het gaat altijd over progressie, focus en doorzettingsvermogen. Ondernemen is zoals kiten: tegen de stroom ingaan, kopje-onder gaan, opkrabbelen en herbeginnen’, zegt hij. ‘Door Palau is kiten helaas het laatste jaar een hobby geworden. Gelukkig geloven mijn sponsors, O’Neill en Duotone, ook in mijn Antwerpse start-up. Ik werk nu acht uur per dag. Dat is allemaal tijd die ik niet in het water kan spenderen om te trainen. Mijn huid is nooit witter geweest dan nu. Alleen ’s avonds, nadat ik de laptop heb dichtgeklapt, ga ik altijd nog eens in zee. Ook als het donker is. Ik zou het niet kunnen missen.’

Sportief wil Cloetens graag nog eens pieken. ‘Van 12 tot en met 15 oktober vindt de GWA Wingfoil World Cup plaats pal tegenover mijn huis in Tarifa. Ik was vijfde in Lanzarote dit jaar, zonder dat ik er veel voor getraind had. Als ik thuis de top drie zou behalen, zou dat geweldig zijn. Ook voor mijn bedrijf. Vanuit de surfwereld krijg ik veel steun. Dat zijn allemaal mensen die in touch leven met de natuur.’

Twee weken na de wereldbeker kan hij dan professioneel pieken: van 1 tot en met 5 november mag hij in Lissabon zijn app pitchen tijdens de Web Summit. ‘Alle big guys van de techbedrijven zitten daar in de zaal. Hopelijk kan ik ze overtuigen van mijn doel.’ En anders kopje-onder, opkrabbelen en herbeginnen.