Vakantie in Sri Lanka | De beste surfspots, restaurants, bars, hotels en meer

Na vijftien uur reizen ben ik te uitgeput om nog te discussiëren, en geef ik me gewoon over. Op het strand, omringd door een dikke rij palmbomen, weerklinken de woorden van de Amerikaanse auteur en journalist William Finnegan: ‘De golven kunnen zowel een remedie als je tegenstander zijn, je Nemesis, zelfs je dodelijkste vijand.’ Een quote uit ‘Barbarian Days: A Surfing Life’, zijn autobiografisch verslag van zijn surftrips én de onvoorspelbare spanning van de zee. In 1980 was Finnegan een van de eerste westerlingen die de zuidwestkust van Sri Lanka ontdekten. Maar dat werd een koude douche: de omstandigheden vielen tegen, de golven waren te slap. Hij bleef slechts enkele dagen, en koos uiteindelijk voor de krachtigere golven van Java.

‘In Sri Lanka is het surfleven bescheiden’, zegt Randika, een playboy met golvend haar en een stralende glimlach. ‘We hebben geen internationale competities of grote kampioenen, maar we beschikken wel over zandbodems, aangenaam warm zeewater en een eindeloze reeks spots die het hele jaar door perfect zijn.’ Vorig jaar richtte deze semiprofessionele surfer samen met zijn broer een school op die de lokale bevolking en reizigers van ‘7 tot 77 jaar’ moet inspireren om het surfen te ontdekken. ‘Surfen kan intimiderend zijn. Veel mensen dromen ervan, maar weten niet goed waar ze moeten beginnen. Hiriketiya heeft alle ingrediënten om je evenwicht te vinden, zonder het risico dat je tegen je buren knalt, zoals op Bali.’

Deze moeilijk bereikbare enclave, die wat van de hoofdweg afligt, blijft voorlopig gespaard van het massatoerisme. Maar surfers van over de hele wereld hebben Sri Lanka al lang op de kaart gezet. Zo’n veertig kilometer verder naar het westen groeien de vredige dorpen in razendsnel tempo: Mirissa, Weligama, Midigama, Kabalana… Langs het oude kustpad, dat nu geasfalteerd is, rijzen nette jeugdherbergen en hip aandoende cafés op. Op het strand vind je wat hutten waar je voor een paar honderd roepies kokosnoten kunt kopen, en surfspots met sprekende namen: Coconut Tree Hill, Parrot Rock, Lazy Left, Marshmallow… Elke golf heeft er zijn eigen karakter en kan soms verrassend uit de hoek komen.

‘Blijf hier niet te lang hangen, want voor je het weet, raak je hier nooit meer weg’, roept een avonturier met een Zuid-Frans accent me toe. De locals lachen en hebben zelfs een naam voor het fenomeen: de ‘gama vortex’. ‘Eerst vinden we hier alles chaotisch en hebben we op alles wat aan te merken. Maar van de ene dag op de andere lopen we ineens op blote voeten door de straten, en willen we niet meer naar huis’, lacht de jonge duiker uit Marseille.

In een tuktuk sjeest hij ons naar het strand van Habaraduwa, waar de silhouetten van surfers zijn ingewisseld voor die van vissers, rechtop op stelten. Door de deining staan deze ‘zeequilibristen’ al improviserend te hengelen, balancerend boven het water. Sommigen verdienen inmiddels aardig wat roepies dankzij hun fotogenieke poses, terwijl anderen nog elke dag op hun stokken klauteren om het gezin te voeden. Een anachronisme te midden van hippe eetbarretjes en coworking spaces vol westerlingen op zoek naar het ‘avontuur’.

Expatriates in Ahangama hebben niet altijd de beste reputatie, maar sommigen weten zich toch al jaren subtiel te mengen in het lokale leven. Ver van de kust en midden in de wildernis vieren Linn en Petter hun tiende jaar op het eiland. Toen ze hier in 2014 neerstreken, trokken de twee Zweden met hun blauwe ogen en blonde haren meteen de aandacht. ‘Mensen wezen naar ons op straat, en de locals vroegen zich hardop af wat we hier in godsnaam kwamen doen’, grijnst Linn.

Gefascineerd door de ruige landschappen en de onontdekte plekken voor toeristen, kocht het stel een traditioneel huis en richtte Sunshine Stories op, het allereerste surfkamp in de stad. Een schot in de roos: mond-tot-mondreclame zorgde al snel voor een volle agenda. De concurrentie is inmiddels stevig, maar hun concept blijft onveranderd – zes kamers en surftraining door lokale coaches die er vanaf dag één bij waren. Hier draait het trouwens niet alleen om surfen; de omgeving ontdekken is een must. Wekelijks mediteer je met de monniken van de naburige tempel, leer je curry’s maken bij een buurvrouw en verken je een verborgen theeplantage. ‘Alles wat we doen, doen we samen met jongeren uit de dorpen, die we trainen en aanmoedigen om hun eigen zaak op te starten. Er is plaats voor iedereen! Alleen al dit jaar zijn er dertig restaurants geopend in Ahangama. In mijn dorp in Zweden hebben ze daar dertig jaar voor nodig gehad’, grapt Petter.

De invloed die deze twee Zweden hebben gehad op het ondernemers-ecosysteem in de regio, heeft recent een sociaal randje gekregen. In tien jaar tijd zijn ze, net als hun vrienden Phoebe en Seddy – het Australisch-Italiaanse duo achter boetiekhotel The Kip – niet alleen golvenjagers gebleven, maar ook ouders geworden. Probleem: de dichtstbijzijnde school lag op twee uur rijden. Dus besloten ze hun spaargeld in de strijd te gooien, een stuk grond te kopen, leraren aan te werven en Good Dharma te openen: een ‘zorgzame en positieve’ school, met Montessori als inspiratiebron. Expats en Sri Lankaanse kinderen leren hier vloeiend schakelen tussen Engels en Singalees, en krijgen een lespakket vol schilderen en permacultuur.

Reizigers kunnen hun kroost in deze kids’ club van de nieuwe generatie droppen, voor een ochtend of een volle dag, zodat ze zelf de golven op kunnen. Ondanks de berg administratieve rompslomp die voorafging aan de opening, blijft het viertal gedreven: ‘Dit project is absoluut het meest uitdagende en ambitieuze dat we ooit hebben ondernomen. Maar we zijn waanzinnig trots dat we een nieuwe generatie mogen opvoeden in een sfeer van openheid en broederschap.’

Deze waarden worden ook verdedigd door Miss Sanu, de eerste surfinstructrice van het land. We treffen haar in Weligama, een van de drukst bezochte baaien aan de kust. ‘Valt jullie niks op?’, vraagt ze, terwijl ze naar de dansende surfers kijkt die in een rustig tempo op de golven wiegen. ‘Er zit geen enkele Sri Lankaanse vrouw in de line-up! De mannen beweren dat we uit de zon moeten blijven om niet te bruinen, maar dat is klinkklare onzin. Voor het gros van de bevolking blijft het idee gewoon te schokkend.’

Deze vastberaden jonge vrouw waagde in 2018 voor het eerst de sprong in het water, geïnspireerd door haar broer. Haar familie was woedend, en ze werd prompt het mikpunt van roddels en geruchten. Maar nog geen drie jaar later kreeg ze haar eigen moment van glorie in een reportage van de ‘Los Angeles Times’, getiteld ‘We Are Like Waves’. Sanu werd een lokale beroemdheid, en inmiddels vertrouwen sommige ouders zelfs hun dochters aan haar toe. ‘Hopelijk gaan mensen inzien dat surfen allesbehalve een perversie is. Het vraagt net discipline, structuur en inzet. Surfen is net zo veeleisend als religie!’

Ze moet nu echt opschieten. Met haar board onder de arm springt ze in een deeltaxi en wenkt ons om mee te gaan naar de tempel voor de Poya-vieringen. Deze ceremonie, die meerdere keren per jaar een gebeurtenis uit het leven van Boeddha eert (volgens de maankalender zo’n dertien à veertien keer), legt het dagelijkse leven in heel Sri Lanka stil.

Gekleed in onze mooiste lichte kleren, voelen we ons als indringers bij de ingang van de tempel Kirinda Vihara Maha Devi, waar meer dan tweeduizend mensen samenkomen voor deze gelegenheid. De stupa, majestueus gelegen op een rots, schittert in een verblindend wit. Terwijl de mensen binnenstromen, brengen ze offers mee die steeds extravaganter worden.

Terwijl we de heen en weer gaande gelovigen voor een klein altaar gadeslaan, pakt een man ons bij de arm en gebaart ons om hem te volgen. In gebroken Engels begint Jayarathna ons te vertellen over Dewol, de beschermheilige van zeelieden, vissers en iedereen die zich verbonden voelt met de oceaan. Deze godheid, een van de twaalf die in Sri Lanka worden vereerd, zou een cruciale rol hebben gespeeld in het Ramayana, de heilige tekst van het hindoeïsme.

Toen prins Rama, de rechtmatige troonopvolger, door zijn vader in ballingschap werd gestuurd met zijn vrouw Sita, werd zij ontvoerd door de demon Ravana en gevangen gehouden in ‘Lanka’. Terwijl de namen zich aaneenschakelen, raakt onze verteller in de war en versnelt de cadans van zijn verhaal, en wij worden meegezogen in de vertelling. Cruciaal is dat Dewol de strijd aanging met de demon om de jonge vrouw uit haar gevangenschap te bevrijden; het heiligdom van Seenigama is vandaag aan hem gewijd. Elke dag komen gelovigen daar met een olie op basis van chili, peper en de smaak van wraak. Het verbranden van deze olie terwijl men een mantra reciteert, zou binnen 72 uur de straf voor de onbetrouwbaren garanderen.

Jayarathna is er rotsvast van overtuigd dat zijn spirituele interventie ons voorgoed zal bevrijden van onze dagelijkse zorgen. De belofte is te verleidelijk om te negeren. In een klein heiligdom, omringd door iconen, begint onze nieuwe gids een indringende melodie te zingen, terwijl de geur van wierook ons omhult. Hij doopt zijn vingers in een olielamp en strijkt drie keer de vloeistof op ons voorhoofd. Na deze zegen roept het ritueel ons op om een kaart te trekken, om onze gedachten weer in balans te brengen. ‘Wees niet bang voor de golven die je ziel beroeren. Dat is het leven’, vertaalt de man over onze schouder.

Voordat hij vertrekt, nodigt de wijze ons uit om de bel te luiden richting de oceaan, zodat we onze aanwezigheid aan het oneindige kunnen verkondigen. De silhouetten van de surfers tekenen zich af tegen de gouden gloed van de ondergaande zon. Eindelijk voelen we ons weer in evenwicht.