Les Davids: het vakantiedomein van Sophie Le Clercq in de Luberon

In de omgeving kocht Le Clercq ook drie gehuchten op, die ze heeft omgebouwd tot luxevakantieverblijven met in totaal meer dan 30 kamers: ‘Les Hameaux’. De Brussels-Italiaanse chef Rosalba Astore kookt er ‘s zomers voor de gasten met producten uit de groentetuin en de boomgaard. Op het terras bij het wijnhuis kun je genieten van een gastronomisch vijfgangenmenu gebaseerd op de wijnen of kun je aperitieven met lokale kazen en streekproducten. En er zijn ook rondleidingen in het wijnhuis. In totaal staat er zo’n 15 man fulltime op de payroll. In 2022 volgt een comptoir in Brussel en later komt er ook een beeldentuin, aangelegd door landschapsarchitect Bas Smets. Om maar te zeggen: Le Clercqs ondernemingsdrift is sterker dan haarzelf.

‘Sophie is hier de drijvende kracht. Terwijl ik elke dag van 6 tot 20 uur in mijn atelier zit, stuurt zij alles aan. En ze heeft continu nieuwe plannen. Vakantie nemen is voor Sophie heel moeilijk. Op elk uur van de dag beantwoordt ze mails’, zucht haar man, kunstschilder Yves Zurstrassen, terwijl we over het landgoed slenteren. Als we wat later, bij een glas wijn, Le Clercq de quote van haar man voorleggen, schiet ze in de lach. ‘Ik ben inderdaad vergroeid met mijn telefoon. Op mijn mailbox zit een out of office, maar ik lees en beantwoord alles.’

Al maakt ze allerminst een gestresseerde indruk. We zien een goedlachse bon vivant die houdt van eten, drinken en gasten ontvangen. Een mensenmens. Down to earth ook, ondanks haar verschillende topjobs. Le Clercq is voorzitter van de raad van bestuur van CIT Blaton, een van de grootste bouwbedrijven van het land én oprichter van de bouwpromotor JCX. Als er tafeldecoratie nodig is, duikt ze zelf tussen de wijnranken om een veldboeket te plukken. In Brussel verplaatst ze zich steevast met de fiets. En in haar vrije tijd bakt ze brood in haar houtoven.

‘Tijdens de eerste lockdown kocht ik een gigantische rode houtoven. Die staat te midden op mijn terras. Iedereen vraagt zich af waarom ik zo’n lelijk bakbeest kocht, maar brood is een fantastisch product: je hebt niks meer nodig dan bloem en water.’

Het 16de-eeuwse domein Les Davids is in totaal 100 hectare groot en ligt in Viens, een middeleeuws dorpje tussen Avignon en Aix-en-Provence. ‘Wij kochten het in 2000, als alternatief voor Yves’ huis in Andalusië. Dat vond ik te ver. Want ik heb vliegangst en reis altijd met de trein. Een makelaar tipte ons deze boerderij van een bejaard koppel herders met 2000 schapen. Zeer lieve mensen. Ze serveerden me zelfgemaakte notenwijn tot ik tipsy was. Ze pakten Yves echt helemaal in en ik zegde toe’, lacht ze.

Gelukkig waren ze de volgende dag, nuchter, ook nog overtuigd. Het huis was in goede staat. Er waren drie natuurlijke vijvers op het domein – water is goud waard hier. Én er stond een hangar, ideaal voor het atelier van Zurstrassen. Handig, want je krijgt hier in de streek moeilijk een vergunning om bij te bouwen. Pas na jarenlang bureaucratisch getouwtrek mocht Le Clercq haar wijnhuis laten optrekken.

Le Clercq en haar man spenderen hier zo’n vier à vijf maanden per jaar, onder meer de hele zomer. ‘Dan bougeer ik niet. Op 1 juli rij ik het domein op en op 31 augustus kom ik er weer af. Yves en ik hebben samen in totaal acht kinderen, tussen 15 en 36 jaar, en die zijn hier dan ook vaak.’

Toen Le Clercq en Zurstrassen het domein kochten, eiste de overheid dat ze gewassen zouden telen om het karakter van het landbouwgebied te beschermen. Geen struikelblok voor Le Clercq, die als kind al een eigen moestuin had. Ze is de dochter van Delhaize-bestuurder Jacques Le Clercq en van Blaton-telg Thérèse Blaton. ‘Toen ik jong was, wilde ik mijn vaders kruidenierspad volgen. Maar hij vertrok naar de VS nadat het huwelijk van mijn ouders was misgelopen.’

Met Les Davids maakte ze haar agrarische droom na al die jaren een beetje waar. Al kreeg ze het niet cadeau. ‘Toen we het kochten, was het domein een maanlandschap’, aldus Zurstrassen. ‘De schapen hadden alles kaalgevreten.’ Stukje bij beetje plantte Le Clercq het domein aan, eerst met fruitbomen en groenten. Ze koos voor biologische teelt en polycultuur die de biodiversiteit bevordert. ‘De enige optie’, volgens haar.

In 2004 volgden de eerste wijnranken. Vier jaar later plukten ze voor de eerste keer de druiven. In 2009 werd de eerste wijn gebotteld, die meteen te koop werd aangeboden. ‘De Luberon is geen bekende wijnstreek, omdat er amper beroemde wijndomeinen zijn. Maar het potentieel is er wel.’

Zopas opende hier een hypermoderne ‘chai’ – wijnmakerij –  van Marc Barani, een Franse architect die onder meer de fotografieacademie in Arles ontwierp. Volledig in houtbekist beton in dezelfde okertint als de aarde, waardoor het massieve gebouw een soort rotsblok wordt dat opgaat in de heuvel.

De architect tekende drie verdiepingen, omdat Les Davids wijn maakt zonder pompen. Alles gebeurt met de natuurlijke zwaartekracht. Boven verzamelen ze het druivensap. Dat rijpt op de gelijkvloerse verdieping en de botteling vindt plaats in de kelder. ‘Zo komt er minder zuurstof bij de wijn, waardoor we minder sulfiet moeten toevoegen en de aroma’s beter behouden blijven. Bovendien plukken en sorteren we de druiven met de hand. En we gebruiken betonnen en houten vaten, in plaats van inox, omdat die ademen en stabieler zijn qua temperatuur’, vertellen Mayra Saillen en Aristide Furrasola trots. Het jonge koppel werkt hier als oenoloog en chef de cave onder het toeziend oog van Le Clercq. ‘We brengen een nieuwe stijl van wijnen: mineraal en met veel aciditeit en fruitigheid. Die drink ik zelf graag en het slaat ook goed aan.’

De Brusselse liet haar wijnen proeven door Antoine Lehebel en Eric Boschman, beiden uitgeroepen tot beste Belgische sommelier. ‘Hun oordeel? Goede kwaliteit en een samenhangend gamma.’ Op Vivino scoren de wijnen 4 op 5. Dit jaar behaalde hun rode wijn ‘L’impatient’ een gouden medaille op het wijnconcours Féminalise. ‘Terre de Treimars’ behaalde daar al zilver.

Les Davids maakt negen wijnen, zowel wit, rood als rosé en zowel blends als monocépages. ‘We zitten op een unieke plek’, zegt Le Clercq. ‘Op 580 meter hoogte in een beschutte vallei aan de rand van de Mont Ventoux en de Monts de Vaucluse. De bodem is zeer uiteenlopend en er is veel hoogteverschil. Daarom staan hier verschillende druivensoorten, nu 19 in totaal.’

Behalve syrah, merlot en chardonnay vind je hier ook lokale rassen als marselan. In 2020 produceerden ze 70.000 flessen. Die leveren ze vooral aan restaurants in België en Frankrijk. Les Davids heeft een webshop, al is de wijn ook te verkrijgen via Sequoia en de traiteursvestigingen van La Villa Lorraine. Prijzen schommelen rond
10 à 20 euro per fles.

Onder de vleugels van Le Clercq werd haar vakantieverblijf een soort onestopshop die verblijf, vertier, eten en drinken biedt. Er zijn acht vakantiehuizen, variërend van drie tot zes slaapkamers, die je huurt mét of zonder catering van in-housechef Rosalba. Het zijn allemaal traditionele huizen in de typische Provençaalse stijl. Ook binnenin overheerst het landelijk-rustieke, met grove balkenplafonds, terracotta vloertegels en houten meubels. Ze zijn rustig gelegen op grote domeinen, met aangelegde tuinen die uitkijken op het ongerepte rotsachtige heuvellandschap.

Wij logeerden in Hameau de Cournille en dobberden in het zwembad, met als enige geluid op de achtergrond het gerinkel van koebellen. Het domein van Cournille is 20 hectare groot en heeft behalve drie huizen – per huis of in zijn geheel te huur – ook een mooi aangelegde tuin, een zwembad, een petanqueterrein, een tennisbaan en een spa met jacuzzi, sauna en massageruimte.

Hameau de Treimars – dat ze kochten van de Franse milieuactivist en voormalig minister Nicolas Hulot – ligt op wandelafstand van het domein. De andere huizen op ongeveer tien minuten rijden.

Een andere passie van Le Clercq is kunst. Tussen haar 18de en 21ste volgde ze schilderen in avondschool en ze aquarelleert. In 1995 ontmoette ze Zurstrassen. ‘Hij introduceerde me in de hedendaagse kunst en leerde me kijken. Hij heeft een zeer goed oog’, vertelt ze.

Le Clercq verzamelt kunst en was in de jaren 2000 een van de aanjagers van het Brusselse kunstencentrum Wiels. Met haar vastgoedbedrijf JCX kocht ze de gronden rond de oude brouwerij Wielemans-Ceuppens in Vorst. Naar het voorbeeld van Bilbao wilde Le Clercq de wijk nieuw leven inblazen via een kunstencentrum. Ze ijverde voor een herbestemming bij het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de eigenaar van het gebouw. Samen met kunstverzamelaar Herman Daled richtte ze Wiels op, waarvan ze jarenlang in de raad van bestuur zat.

Ook op Les Davids proef je van kunst. Zo is er in de nieuwe ‘chai’ een meterslang mozaïek van Yves Zurstrassen: ‘Siesta’, naar de gelijknamige plaat van Miles Davis. ‘Zonder muziek kan ik niet werken’, vertelt hij als we zijn atelier bezoeken. Uit twee enorme boxen knalt luide freejazz. Volgend jaar organiseren ze een echt jazzfestival.

Le Clercq kocht een stuk grond bij waar ze met landschapsarchitect Bas Smets een beeldentuin wil maken. En er komt een boek: ‘Over een zomer in Les Davids, van juni tot september, met foto’s, recepten en ook de aquarellen die ik hier schilder.’ Als we even niet opletten, heeft ze over twintig jaar een uitgeverij, een boekenwinkel en een platenlabel.