De Soča-vallei in Slovenië | Een natuurlijk pretpark voor levensgenieters

In de vallei van de Soča-rivier kunnen toeristen dat allemaal ontdekken. Het water is helderblauw, wat het een van de mooiste rivieren ter wereld maakt. Skiërs amuseren zich ’s winters in de Julische Alpen en zodra de sneeuw plaatsmaakt voor groen, overweldigt de vallei met eindeloze opties: fietsen, hiken, muurklimmen, kajakken... Bovendien fonkelt de regio van de Michelin­sterren. Dat restaurants met lokale ingrediënten de seizoenen volgen, is hier standaard. Bovendien ligt de vallei op een boogscheut van twee bekende wijnregio’s, dus wat wil je meer?

Op de bucketlist met de meest romantische plekken ter wereld verdient het meer van Bled een ereplaats. Zelfs een cynicus kan hier niet ongevoelig voor blijven. Ze vormen een plaatje: de bergen op de achtergrond, de weerspiegeling van de bomen in het blauwe water en vooral het eilandje in het midden van het meer.

Dat eilandje met het Maria Hemelvaartskerkje en de toren met vijf klokken was in de dertiende eeuw het belangrijkste bedevaartsoord van de streek. Aanschouw die iconische plek wandelend, fietsend, vanaf een bootje op het meer of vanuit hotel Adora.

Het antieke kasteeltje aan de oevers van het meer transformeerde in 2012 tot een luxehotel. Hier vind je geen modern minimalisme, wel een interieur dat ‘The Sound of Music’-achtige sfeer van de setting uitstekend vertaalt. Florale patronen op de tapijten en muren, open haarden en grote zetels om in weg te zakken: het is ‘granny chic’ op zijn Sloveens. Wie een van de luxesuites boekt, hoeft het bed zelfs niet uit om van het uitzicht te genieten.

Sta je toch op, bestel dan het luxeontbijt op je privéterras met uitzicht op het postkaartje.

Nebesa betekent zoveel als ‘hemel’ en die naam hebben deze ecochalets niet gestolen. Wat vind je het goddelijkst: een zonnige dag met een panorama dat reikt tot de overkant van de Soča­-vallei, met uitzicht op de Julische Alpen, of een mistige dag als de vallei onder een wolkendeken ligt en je letterlijk boven de wolken leeft?

Het verhaal van de chalets heeft alles te maken met de klimaatcrisis. In de jaren 90 al bleef de sneeuw weg en ging het skidorp op de flanken van de Matajur en Kuk achteruit. Eigenaars Kat en Bojan wilden hier een ecologisch toeristisch project opstarten.

Dankzij de cofinanciering van Slovenië en het regionale ontwikkelingsplan van de Europese Unie, onder meer voor de installatie van een groot aantal zonnepanelen, zijn de vier chalets van Nebesa vandaag zelfvoorzienend. Elektrische wagens mag je er gratis opladen en de Finse sauna zet je zorgeloos extra hoog.

Andere extraatjes zoals een e-bikerit rond de Kolvrat-berg, wildplukwandelingen of een gegidst bosbad van drie uur zijn betalend, tenzij je voor meerdere dagen overnacht: dan zijn het gratis verwennerijen.

Zelf spreekt ‘Pikol Lake Village’ nog van ‘glamping’, maar veel kamperen komt er eigenlijk niet meer aan te pas als je aan de rand van het nationaal park Gozd Panovec overnacht. Kampeerspullen blijven thuis, het is meer glamour dan camping.

Omgeven door prachtige, donkergroene natuur slaap je hier in een van de vier ‘water villas’, tweepersoonschaletjes die op het water lijken te drijven. Tel daar de witte waterlelies bij en je kunt je het feeërieke resultaat inbeelden.

Ervaring met outdoorkoken is evenmin vereist. Schotelde Pikol de gasten vroeger vooral eenvoudige charcuterie en kikkerbilletjes voor, dan verfijnde de keuken van deze familiezaak mettertijd. Het gastronomische menu met de combinatie van mediterrane en inlandse smaken wordt beloond met een vermelding in de Michelingids. Denk: gestoomde forel met pompoencrème, ravioli met konijn en parmesaanbouillon en prosciutto van eend.

Met de vruchtbare wijngebieden van Goriška Brda en de Vipava-vallei om de hoek is een uitgebreide wijnkaart een must. Wie van de gelegenheid gebruik wil maken, kan zich ter plaatse bijscholen, want dagelijks kun je wijntastings boeken. En ook dat is een familiegebeuren, want die zijn in samenwerking met Silveri, een wijnhuis uit de Brda-streek dat al sinds de achttiende eeuw in handen is van de Gašparin-familie die ook Pikol Lake Village uitbaat.

Als je niet oplet, rijd je er zo voorbij. Verstopt tussen beboste bergen en bloemenweiden wonen Ana Roš en Valter Kramar. Zij zijn het paar achter Hiša Franko, het hotel-restaurant dat ze van Valters vader overnamen.

In het ouderwetse interieur ontwikkelde autodidacte Ana Roš de culinaire signatuur waarmee ze het in 2017 tot beste vrouwelijke chef ter wereld zou schoppen. Sinds Michelin in Slovenië actief is, prijken er twee sterren naast de naam van het restaurant.

Met bijna uitsluitend lokale producten is Roš’ keuken het gedroomde uithangbord voor de regio. Proef er in zomerhooi gesmoorde aardappels, appels van oeroude bomen of paddenstoelen die Roš of haar moeder vaak zelf nog plukken. Elk gerecht uit Roš’ koks­hoed – als ze er al een draagt, de chef oogt super­casual – is een liefdesbetuiging aan de Sloveense natuur. ‘Waarom zou ik ingrediënten van de andere kant van de wereld halen, als mensen de wereld rondvliegen om hier te komen eten?’, aldus de chef. Dus mogen de gasten op hun bord een tot in de puntjes uitgewerkt schouwspel op het ritme van de seizoenen verwachten. Met dank aan zo’n duizend lokale leveranciers.

Laat je eerst en vooral niet in verwarring brengen door de naam: Milka, het restaurant met hotel, heeft niets te zien met de gelijknamige chocolade en paarse koeien, ook al smul je door het slaapkamerraam van een minstens even indrukwekkend uitzicht op de Julische Alpen.

Laat je vervolgens ook niet misleiden door de Michelinster. De bekroning van fine dining gaat volgens chef David Žefran en zijn team te vaak hand in hand met strenge etiquetteregeltjes. Stijve stropdassen laat je het best thuis: in het centrum van Kransjka Gora, het oudste wintersportgebied van Slovenië en ‘s zomers een hotspot voor fietsers en wandelaars, wil Milka een uitblaasmoment zijn. Het eten is dan wel van sterrenkwaliteit, de sfeer is nadrukkelijk casual.

Nog meer wil Milka bewijzen dat modern hand in hand gaat met lokaal en duurzaam. Behalve in samenwerkingen met lokale telers en wijnboeren, vertaalt zich dat ook in het alpine minimalisme waarmee het hotel en de suites ingericht zijn.

De lichtgrijze kalksteen werd met de hand gekapt in een steengroeve die dateert uit de Oostenrijks-Hongaarse periode, het servies werd gedraaid met klei uit het meer van Jasna, het hout in het interieur is lokaal, en als je de uit petflessen geproduceerde slippers niet meerekent, is elke kamer honderd procent plasticvrij.

‘s Winters is Kransjka Gora Sloveniës bedevaartsoord voor pur sang skiërs en snowboarders – pur sang omdat er, anders dan in veel Oostenrijkse en Zwitserse hotspots, geen hotels en winkels van luxeconglomeraten te bespeuren zijn. Maar googel dit dorpje en je begrijpt onmiddellijk waarom het ook de rest van het jaar een bezoek waard is. Kransjka Gora is een van die plaatsen waar je jezelf in de arm knijpt om je ervan te vergewissen dat je niet in een ansichtkaartje belandde. Tegen een achtergrond van als het ware perfect gefotoshopte bergen en groenblauwe edelsteenkleuren is dit een droombestemming waar de skiliften ‘s zomers draaien voor de wandelaars.

Ook Pino Alpino is zo’n plaats die ‘s zomers evenveel te bieden heeft als ‘s winters. Als de winterse après-skibar sluit, blijft een modern hotel, annex restaurant, annex wijnbar over.

De traditionele gerechten blijven jong dankzij de tandem in de keuken: Maj Suhaldolnik zwaait er samen met Bruno Sulman de plak. Die laatste is in Slovenië geen onbekende sinds hij in 2021 de lokale editie van ‘MasterChef’ won. Interessant detail is dat het wijnmenu van dit hotel-restaurant leest als een landkaart van Slovenië: alle regio’s zijn vertegenwoordigd.

Hiša Polonka begon als het hobbyproject van onze local, sommelier Valter Kramar. Toen hij eraan begon, was hij al twintig jaar manager en sommelier van Hiša Franko, het restaurant van zijn vader dat zijn vrouw Ana Roš omtoverde tot een sterrenrestaurant.

Met traditionele, homemade gerechten herleeft de cuisine van Kramars ouders nu in Hiša Polonka, een casual zaak waar stadsgenoten graag over de vloer komen. Denk: gerijpte tolminkazen, zelfgemaakte charcuterie, gnocchi en stoverij, en dat met de culinaire touch van een van de beste sommeliers van het land.

Door die professionele achtergrond is de uitgebreide wijnkaart geen verrassing, al hoeven de bieren niet onder te doen.

Alsof Kramar nog niet voldoende omhanden heeft, houdt hij er nog een uit de hand gelopen hobby op na: onder de naam ‘Feo Beer’ brouwt de sommelier zijn eigen bieren. Van lichte pils tot bruine stout en in de toekomst zelfs een wijnbier dat perfect naast een lambiek kan staan.

De bescheiden gastenkamers op de eerste verdieping garanderen een zachte landing voor wie al dan niet te diep in het glas keek.

Achter het gemoedelijke voorkomen van de Alpenstad Kobarid gaat een woelige militaire geschiedenis schuil. Napoleons troepen marcheerden ooit over de hoge brug van de Soča­, en het waren de veldslagen in deze contreien die Ernest Hemingway als ‘het pittoreske front’ zou omschrijven en die de achtergrond vormden van het liefdesverhaal waarmee hij zijn reputatie als moderne Amerikaanse schrijver neerzette in ‘A Farewell to Arms’.

Bezoekers aan het Kobarid Museum verteren de herinnerde veldslagen met een ommetje langs het dorpsplein. Daar springt een Wes Anderson-achtige voorgevel in het oog. De ijzeren balkonnetjes horen bij de nette slaapkamers van Hotel Hvala, wat in het Sloveens – niet oninteressant – ‘dank u’ betekent.

Nog interessanter is dat bij dit familiehotel een uitmuntend visrestaurant hoort. Doordat Slovenië zo klein is, is het niet zo gek dat je in een door bergen ingesloten dorp als Kobarid verse vis vindt – de Adriatische kust is nooit verder dan twee uur rijden. Restaurant Topli Val laat dagelijks zeevruchten, zeebaarzen, mosselen en consorten aanrukken uit Savudrija, dat net over de Sloveens-Kroatische grens ligt. Het klassieke en elegante restaurant behoort tot de favorieten van Valter Kramar. De sommelier wil twee keer per week vis eten en komt hier graag met chef Ana Roš en hun gezin.

Slovenië combineert zoveel bergen, bossen en prachtpanorama’s dat het zelfs bij de onervaren wandelaar begint te kriebelen.

Een van de bekendste wandel- en fietsnetwerken is de Alpe Adria. Via een netwerk van meer dan zevenhonderd kilometer paden ga je vanuit de Alpen naar zowel Oostenrijk, Italië als Slovenië. Onderweg passeer je bergpassen, wouden en prachtige panorama’s.

Alleen is die trip, met overnachtingen in berghutten, vooral voor ervaren wandelaars weggelegd. Dan heeft de recente Juliana Trail andere voordelen. Die staat helemaal in het teken van de Triglav, met zijn 2.864 meter de hoogste berg van Slovenië. Het goede nieuws: hoewel je over een periode van zestien dagen zo’n 10.000 meter stijgt en daalt, slingert deze lusvormige wandelroute met tochten van gemiddeld 17,5 kilometer zich rond de mastodont in plaats van erover. Daardoor spreekt deze route – je hoeft overigens niet alle wandeletappes af te leggen – een breder publiek aan.

Bovendien kun je de overnachtingen in berghutten ruilen voor een hotelletje in Kobarid, Bled of Kransjka Gora.

Wie sneller wil gaan, kan in de tegenovergestelde richting de mountainbikeroute volgen. Goed om te weten: omdat hitte en hikes geen goede combinatie zijn, is het wenselijk te hiken in mei, juni, september of oktober.

In de zuidwestelijke hoek van Slovenië, tussen het bosplateau van Trnovo en het bergachtige plateau van de Karst­regio, ligt wat de Slovenen ‘Paradise Valley’ noemen: de vallei van Vipava is een patchwork van historische dorpen, kastelen en wijngaarden.

In het stadje Nova Gorica vind je ook gastronomische restaurants, zoals Dam. Onthoud de naam van het stadje, in 2025 is het een van Europa’s culturele hoofdsteden.

Met zijn vruchtbare bodem en een zacht klimaat is de Vipava-vallei uiterst geschikt voor wijnbouw. Een van de wijndomeinen die Valter Kramar aanraadt om te bezoeken, is dat van Valter Mlecnik. Toen die in 1986 de leiding nam over het wijndomein dat al tweehonderd jaar in handen van zijn familie was, transformeerde hij het bedrijf tot een wijnhuis met een volledig natuurlijke productie.

De vele grassen tussen de wijnranken tonen hoe Mlecnik werkt: hij herstelt het ecologische evenwicht van de wijngaard en verhoogt de natuurlijke weerstand van de chardonnay-, rebula-, merlot- en friulanodruiven. Probeer zeker zijn oranje wijnen, en maak van de gelegenheid gebruik om het volledige verhaal achter deze oeroude en hippe wijnstijl te leren kennen.