Ze is de onbetwiste koningin van de 'porn chic'. Nu lanceert ze haar debuutparfumcollectie, en haar recente benoeming tot creatief adviseur van wijlen Karl Lagerfelds kledingmerk bewijst nog maar eens: Carine Roitfelds troonsafstand als hoofdredactrice van Vogue leverde allesbehalve windeieren op. Recap Roitfeld: vijf dingen die u van de Française moet weten.
1. Styliste twee mannen en veel seks
Begin 2003 regent het klachten bij de Advertising Standards Authority, de advertentiewaakhond in Engeland. De aanleiding? Een wel erg pikante advertentie van Gucci: een man zit geknield voor een bijna naakte vrouw, wier schaamhaar getrimd is in de 'G' van Gucci. 'Aanstootgevend', aldus de klagers. Een 'emanciperende campagne', vonden de makers: de man knielt toch voor de vrouw in plaats van omgekeerd. De ASA volgt de klagers en bant in Engeland de campagne.
Enter Carine Roitfeld. De Française is de styliste achter de G-spot-reclame. Samen met shockfotograaf Mario Testino en de toenmalige Gucci-designer Tom Ford vormt het drietal al sinds de nineties een erotisch tegenwicht tegen ascetische modeminimalisten als Martin Margiela en Helmut Lang. En seks is hun handelsmerk: van SM over bondage tot orgieën.
'Als ik Mario nooit had ontmoet, was ik nooit de styliste geworden die ik nu ben', blikt Roitfeld terug. 'En als ik Tom Ford niet had leren kennen, had ik nooit zo'n internationale carrière gemaakt.' Roitfeld gelooft in voorbestemdheid. 'Soms kom je mensen tegen die je verder op pad nemen.'
De Parisienne die op haar 18de werd gespot als model en gaandeweg zelf styliste werd, werkt al sinds 1986 samen met topfotograaf Testino, die ze dat jaar ontmoet op een shoot voor 'Vogue Bambini' (dochter Julia, toen vijf, was model). 'Testino maakte me blijer en internationaler', aldus Roitfeld. Ze zouden elkaar naar een hoger niveau tillen.
Samenwerkingen die gesmaakt werden en die ook designer Tom Ford niet waren ontgaan. Voor zijn eerste Gucci-collectie, in 1994, vroeg hij Testino en Roitfeld om te helpen met de visuals. Nu ja, 'smeekte' hij hen. Pas na zijn tiende telefoontje ging het duo op zijn smeekbede in. 'Niet door de kleren, maar door Ford. Hij was zó knap en charmant.'
Het werd een succes: Gucci's omzet explodeerde. Roitfeld zou als consultant blijven werken voor Tom Ford. Eerst bij Gucci en ook later, toen Ford naar Yves Saint Laurent overstapte. Het maakte van de styliste een steeds prominentere figuur in het wereldje, wat resulteerde in haar aanstelling tot hoofdredactrice van de Franse Vogue in 2001. En ja, zelfs nadat ze hoofdredactrice was van het modeblad bleef ze de stylings verzorgen van Gucci, zoals die met het schandaalschaamhaar van 2003.
2. Hoofdredactrice porn chic, forever
Ongeschreven regel: als je in de mode een bepaalde status krijgt, kom je boven alle trends te staan. Anna Wintour, de hoofdredactrice van de Amerikaanse Vogue, draagt altijd een zwarte zonnebril. En Carine Roitfeld ziet er op elk moment van de dag uit alsof ze van een jetsetfeestje komt.
Met torenhoge hakken, kokerrokken en smokey eyes werd ze de vaandeldraagster van de ‘porn chic’. Een stijl die je ook binnen de Gucci-garderobe vond, omdat Roitfeld niet alleen de styliste, maar ook de muze van Tom Ford was. ‘Hij keek naar me, naar hoe ik mijn benen kruiste, waar ik mijn tas zette en hoe ik zat. Door mij kreeg hij een beter idee van vrouwen.’
Als hoofdredactrice van Vogue Paris zou ze tussen 2001 en 2011 die stijl ook bij het blad binnensmokkelen: met stijgende cijfers en veel controverse als extraatje. Rokende vrouwen, een zwarte man in drag, bdsm-geïnspireerde shoots: allemaal passeerden ze op de covers van Roitfeld, die in 2008 zelfs in de Time-lijst stond met de 100 invloedrijkste mensen ter wereld.
'Hoe ver je met een beeld kunt gaan, is grenzeloos', verklaarde ze in Interview Magazine. 'Je moet durf aan de dag leggen: met seksualiteit, door taboes te doorbreken, zolang het maar fotogeniek is.' Haar 'pièce de résistance' verscheen eind 2011: de eindejaarsspecial met Tom Ford (ja, hij weer) als Vogue-gasthoofdredacteur. Maar dat werd ook haar adieu.
Officieel gingen Roitfeld en de groep Condé Nast, de uitgever van het blad, in onderling overleg uit elkaar. Maar in de wandelgangen klonk het dat shoots als 'Pussy West' - met zwaar gemaquilleerde kinderen - de druppel waren voor LVMH, Vogues grootste adverteerder. Roitfeld werd vervangen door de klassiekere Emanuelle Alt.
3. Zakenvrouw 360°, all the way
Niet dat Roitfeld lang zonder werk zat nadat ze bij Vogue de koffers pakte. Iedereen wou een stukje Roitfeld, en het liefst nog Roitfeld all the way. Met CR Studio, het 360°-modeconsultancybedrijf dat ze met haar zoon Vladimir opzette, maakt ze etalages voor het Amerikaanse luxewarenhuis Barneys, doet ze stylings voor Chanel- en Max Mara-campagnes, voor Kanye Wests Yeezy en - vanzelfsprekend - voor Tom Ford. Zelfs M.A.C. Cosmetics ziet een kans voor een make-uplijn (mét smokey eyes, natuurlijk).
In 2012 verrast ze door over te stappen naar Vogues aartsvijand, Harper's Bazaar, waar ze tot op heden hoofdstylist is. Stilaan wordt ze haar eigen merk: in 2012 richt ze CR Fashion Book op, een halfjaarlijks modemagazine dat haar speeltuin is en waarin ze ook met jong talent samenwerkt. Vorig jaar nog contacteerde ze de opkomende Antwerpse fotograaf Stig De Block: of die geen zin had in een shoot? Ze adviseert Chanel, Dior en Louis Vuitton en zowel in 2015 als 2016 maakt ze een eigen collectie voor Uniqlo.
4. Parfumbedenkster in haar blootje
Parijs, dit voorjaar. Het is fashion week en de guerrillaposters in het straatbeeld verklappen dat Roitfeld er op haar 64ste nog steengoed uitziet. Bovendien maakt ze duidelijk dat ze haar klassiekers kent. Voor de promotie van ‘Carine Roitfeld Perfumes’ - haar parfumcollectie die volgende week op de markt komt - verschijnt ze helemaal in haar nakie, iets wat haar werd voorgedaan door Yves Saint Laurent in 1971 en, ja alweer, Tom Ford in 2000, 2002 en 2005.
'Naakt zijn en je ziel tonen zijn hetzelfde,' vindt Roitfeld. Ze werkte acht jaar aan haar debuutcollectie parfums, en vindt het haar meest persoonlijke project tot nog toe. De zeven uniseks geuren refereren telkens aan een wereldstad en - hoe kan het ook anders? - aan een al dan niet imaginaire man en de liefde. Van Orson in New York - een knipoog naar een artiest, waarschijnlijk regisseur/acteur Orson Welles - tot haar zoon Vladimir.
'Parfums gaan om verleiding en moeten krachtig en sensueel zijn. Daarom werden ze door mannen ontwikkeld', zegt Roitfeld in de krant Le Figaro. 'Vrouwen begrijpen me minder op dat vlak.' Het parfum moet blijven hangen: in de gang - 'Ik hou van het idee dat mensen denken: "Carine is hier geweest" - maar ook in de geschiedenis.' Roitfeld liet zich al ontvallen dat ze hoopt, zoals Coco Chanel, tot na haar dood te blijven bestaan.
5. Eeuwigheidszoekster Lager- meets Roitfeld
Je eeuwige leven verzekeren: dat doe je met goede opvolgers. Chanel leefde voort dankzij Karl Lagerfeld, en nu verzekert Roitfeld het creatieve voorbestaan van die laatste. Zopas werd ze ‘style advisor’ voor de volgende drie seizoenen (verlengingen zijn mogelijk) van het merk Karl Lagerfeld. De modeontwerper en Roitfeld waren goede vrienden en werkten wel vaker samen: de styliste bedacht stiekem mee Karls H&M-collectie en samen cureerden ze een Chanel-expo.
Vorig jaar al raakte bekend dat de Française met 'Roitfeld The Edit' een Lagerfeld-capsulecollectie zou uitbrengen (dit najaar in de winkels). En toeval of niet, ook CR Studio communiceerde dat Roitfeld zich minder zou bezighouden met doordeweeks werk zoals shoots en producties voor andere modemerken: waarschijnlijk om de handen vrij te hebben voor het Karl Lagerfeld-project.
Intussen treft haar CR-studio de voorbereidingen voor de eerste eigen Carine Roitfeld-catwalkshow (in juni in Firenze) met de luxeboetiek Luisa Via Roma: een see-now-buy-now show, rechtstreeks geïnspireerd door Roitfelds sexy esthetiek uit de nineties. Of je merk je kan overleven, weet je nooit op voorhand. Maar als sexy à la Roitfeld blijft verkopen, zit ze gebeiteld.
De uniseks parfums van Carine Roitfeld (252 euro voor 90 ml) zijn nu te koop via www.net-a-porter.com en www.carineroitfeld.com.