Brillenmaker Ludovic Elens van Lunetier Ludovic in Brussel is de enige in België die brillen volledig op maat maakt. Een gesprek.
Hoe maakt u het?
‘Goed, ons orderboekje zit mooi vol. Tien jaar geleden richtten we ons atelier op, en inmiddels hebben we klanten van over de hele wereld die bij ons een bril op maat bestellen. We maken er zo’n zeventig per jaar, met een wachttijd van drie tot vier maanden. Het probleem is: mensen leren ons atelier niet altijd kennen op het moment dat ze een bril nodig hebben – soms zitten daar jaren tussen. Een bril is bijna nooit een impulsaankoop. We moeten top of mind blijven, zodat ze aan ons denken als het moment daar is.’
Waar maak je een halszaak van?
‘Mensen zeggen weleens: “Ik sta niet met een bril.” Terwijl het puur een kwestie van fysionomie is. Als je de lijnen van het gezicht, de ogen, de wenkbrauwen en de kaak mooi volgt, past op ieder gelaat een bril. Sommige klanten komen hier binnen en zeggen: “Ik moet een bril dragen.” Je móét niet, neen, je wil een bril dragen. Dat is de klik die je moet maken als je in ons atelier binnenstapt.’
Hoe maak je het verschil?
‘De grote luxe is dat we de tijd nemen voor onze klanten. We plannen vier afspraken in ons atelier. Een vader kreeg van zijn vier dochters een cadeaubon voor een maatwerkbril bij ons. Vier keer kwamen ze samen langs. Toen zijn bril klaar was, zei hij: “Ik weet niet wat me nu het meest plezier deed: de bril of de tijd met mijn dochters.”’
Heb je het gevoel dat je het gemaakt hebt in het leven?
‘Ik ben best trots op waar ik nu sta. Na mijn middelbaar kon ik geen hogere studies aan, zoals mijn vrienden. Dat was toen een frustratie. Maar twintig jaar later verkoop ik brillen over de hele wereld. Ik reis veel voor mijn vak. Om de drie à vier maanden ben ik in Abu Dhabi, Dubai en Koeweit. Ik werk ook in Londen, Genève, Parijs of Knokke, waar ik klanten persoonlijk opmeet of modellen voorstel. Ik heb nooit een officiële brillenmakeropleiding gevolgd, alleen stages bij leermeesters in het buitenland. En nu sturen scholen hun studenten naar ons atelier om het vak te leren. Collega-opticiens komen hier op teambuilding. Ja, dat maakt me trots.’
Wat maakt je uniek?
‘Het beroep brillenmaker bestaat niet in België. In Parijs is er één, Londen heeft er twee en New York heeft er één, maar die maakt heel excentrieke brillen. We hebben onze eigen aanpak. Tijdens de eerste afspraak doen we zo’n vijftien metingen op het gelaat en peilen we naar de wensen van de klant. Tijdens de tweede afspraak leg ik zes verschillende ontwerpen voor, allemaal op maat getekend. We kiezen de kleur en het materiaal waarin de bril wordt vervaardigd: acetaat, buffelhoorn, aluminium, tropisch hout, goud – you name it. Ooit maakten we zelfs een bril met tweehonderd diamanten in verwerkt. Bij de derde afspraak passen we de bijna voltooide bril aan: we nemen een uur om de creatie perfect af te stellen op het gelaat. We doen de laatste vormelijke aanpassingen en optische metingen om de glazen te bestellen.
De klant moet er goed uitzien, maar moet ook goed zien met zijn bril. Op die afspraak kiezen we ook een persoonlijke gravure. Onze merknaam en het bouwjaar komen sowieso op de bril, maar de klant kiest soms een motto of een persoonlijke boodschap. ‘Le bien, le juste et le vrai’, liet een rechter graveren. Een andere klant koos een citaat uit Umberto Eco’s ‘De naam van de roos’. Maar de favoriete spreuk komt uit ‘Le Petit Prince’ van Antoine de Saint-Exupéry: ‘On ne voit bien qu’avec le coeur. L’essentiel est invisible pour les yeux.’ De vierde en laatste afspraak is de levering.’
Waar maakte je een potje van?
‘‘Twee keer meten, één keer snijden’, luidt het gezegde. Maar in de beginjaren van Lunetier Ludovic heb ik toch best veel modellen verkeerd gemeten of gesneden. Een muur in ons atelier is onze ‘wall of shame’: een wand met brillen waarmee iets fout liep. Het idee was om ze daar te hangen, zodat we af en toe een misser konden omvormen tot een goed product. Ik kan je zeggen: in tien jaar hebben we er nooit één gered. Fouten pushen ons richting excellentie. Als er twijfel is over de kwaliteit van een bril, dan is er geen twijfel mogelijk: we beginnen opnieuw. “Zou de klant het zien?”, is een vraag die ik mezelf nooit stel. Ik aanvaard alleen perfectie.’
Waar moet je dringend werk van maken?
‘Veel mensen weten niet dat een maatwerkbril überhaupt een optie is. Ik moet mijn vakmanschap bekender maker. Als bedrijf wil ik wel groeien, maar zonder in te boeten op kwaliteit of ambacht. België evolueert stilaan naar een dienstenmaatschappij, de maakindustrie wordt minder belangrijk. Terwijl ‘L’intelligence de la main’ – het artisanale savoir-faire – zo belangrijk is om door te geven.’
‘Handwerk heeft zijn prijs, ook omdat ik mijn mensen correct wil betalen. Een bril in half maatwerk begint bij 1.100 euro, volledig bespoke hangt af van materiaal en afwerking. Het kost wel wat, maar als je een bril dagelijks draagt, is de kostprijs per draagbeurt lager dan bij een handtas of regenjas.’
Wat maakt je trots?
‘Klanten zeggen me soms: “Telkens als ik jouw bril draag, krijg ik complimenten.” Terwijl het ontwerp meestal heel sober is. Ik noem dat subtiele creativiteit: de vorm en de lijnen volgen de proporties van het gelaat. Een bedrijfsleider met veel aanzien vertelde me dat jonge ondernemers soms schroom hebben om hem aan te spreken. Terwijl hij net wil netwerken met kleine start-ups. Dus koos hij een bril als ‘ijsbreker’, zodat mensen er een compliment over konden geven en vervolgens een gesprek aanknopen. Zijn bril is een ‘conversation piece’ om gemakkelijker contact te leggen.’
Collab met Scabal
Lunetier Ludovic is de enige in België die brillen volledig op maat maakt. Maar in het atelier op de Zavel kun je ook terecht voor halfmaatwerk: bestaande brillen waarvan het model wordt aangepast. ‘Onze ‘Jazz’-collectie telt zestien modellen, die je in verschillende maten en materialen kunt laten maken. De wachttijd? Drie weken’, zegt Ludovic Elens.
Binnenkort dropt hij voor het eerst een collectie prêt-à-porterzonnebrillen, in samenwerking met de Belgische stoffenspecialist Scabal. ‘Geen maatwerk, maar kant-en-klare modellen voor 1400 euro’, zegt hij. ‘Ze zullen te koop zijn in de Scabal-boetieks in Parijs, Londen, Genève en Brussel.’