In iets meer dan een jaar tijd heeft de Britse ontwerper Daniel Lee het klassieke Italiaanse lederwarenlabel Bottega Veneta omgeturnd tot het coolste merk van het moment. 'Alles wat te goed van smaak is, is saai.'
Weinig risico dat hij die gala-avond van twee weken geleden in de Royal Albert Hall in Londen vlug zal vergeten. Daniel Lee, de creatief directeur van het Italiaanse luxelederwarenhuis Bottega Veneta, werd er tijdens de uitreiking van de Fashion Awards 2019 maar liefst vier keer op het podium geroepen.
De designer én zijn merk verzilverden al hun nominaties en gingen naar huis met vier hoofdprijzen: ‘Brand of the Year’, ‘Designer of the Year’, ‘Accessories Designer of the Year’ en ‘British Designer of the Year - Womenswear’.
Ongezien, al was de prijzenregen nu ook geen totale verrassing. Denk aan hét accessoire van het jaar, en je ziet maar één tas: de Pouch-clutch van Bottega Veneta. Sinds de tas - gemaakt van boterzacht kalfsleder en verkrijgbaar in meerdere kleuren, van nude tot graskleur - dit voorjaar in de boetieks verscheen, groeide ze uit tot dé it-bag. Ze is een creatie van Daniel Lee uit zijn eerste collectie voor het Italiaanse huis dat in handen is van de Franse luxegroep Kering.
Maar de Pouch is niet de enige hit in het Leerepertoire. Er is ondertussen ook de Padded Cassette, een rechthoekige handtas van nappaleer. En de Stretch, een rechthoekige sandaalpump. Of nog: de glimmende, satijnen hemdjurk (zoals die op de cover van deze Sabato). En er is ook op Instagram geen ontkomen meer aan.
Bottega Veneta zit onmiskenbaar in de lift. Samen met CEO Bartolomeo Rongone, die er in september bij kwam, is Daniel Lee het op twee na grootste merk onder de vleugels van Kering, na Gucci en Saint Laurent, aan het transformeren.
In de resultaten van het derde kwartaal die Kering publiceerde, staat een omzetgroei van 6,9 procent in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Terwijl eind 2018 de jaaromzet een terugval van 5,7 procent liet optekenen. Dat al na amper één ‘Lee-seizoen’ de boetieks zo’n forse groei neerzetten, is op zijn minst een opmerkelijke prestatie.
Schoolknaap
Daniel Lee is 33 jaar, maar heeft de sproeten van een schoolknaap. Hij spreekt zachtjes, met die typische afkeer voor zelfverheerlijking die Engelsen uit het noorden hebben. Hij is nog even in Londen, maar vertrekt straks naar Korea, voor het hoogtepunt van een wereldwijde promotietoer.
‘Mode die te goed van smaak is, is van nature saai. Er moet iets scherps aan zitten, een hint van rebellie of vulgariteit.’
Het modetijdschrift Vogue omschreef hem als stil en radicaal. Voor hij in juni 2018 werd aangesteld bij Kering, was Lee zo goed als onbekend bij het grote publiek. Alleen insiders wisten dat hij bij Celine als hoofd van het prêt-à-porter onder Phoebe Philo een sleutelrol speelde in de uitwerking van de minimale esthetiek die het merk zo succesvol maakte.
Zijn succes bij Bottega Veneta noemt hij een ‘kwestie van geluk’. ‘Ik wilde dat ik kon zeggen dat het allemaal deel uitmaakte van een weloverwogen strategie, maar neen. Het gebeurde toevallig.’ Veel van Lees jonge carrière lijkt inderdaad een creatieve gok. Wie verwachtte dat hij zijn werk bij Celine gewoon zou herkauwen, zat onthutst en geïntrigeerd te kijken toen hij in februari zijn eerste collectie bij Bottega Veneta showde.
Jassen versierd met kettingen, jacquards van luipaard, zware motorlaarzen en lederen bermudashorts met een gewaagde, puntkantige vormgeving. Of hoe het allemaal net het omgekeerde was van minimalistisch. En dan zo uitpakken met een schoen die de tenen in een vierkante tip stopt, bekleed met ijzig blauw leder: bijzonder gewaagd, maar een schot in de roos.
Grote hits
‘Zeggen dat het Bottega Veneta van Daniel Lee een succes is, is een understatement’, zegt Maria Milano, hoofd van de vrouwenkleding bij het Londense Harrods. ‘Het is geleden van toen Alessandro Michele het roer overnam bij Gucci dat we zo’n ingrijpende koerswijziging zagen in de creatieve afdeling, die ook nog eens perfect rijmt met de tijdgeest.'
'Sinds we bij Harrods onze afdeling prêt-à-porter openden, loopt het storm voor niet alleen de it-accessoires van Bottega Veneta, van grote tot kleine tassen, maar ook voor de gewatteerde leren rokken en de rest van de collectie.’
‘Onze klanten storten zich echt op alles: de schoenen halen amper het schap of ze zijn al uitverkocht. Hetzelfde geldt voor de feestjurken en we voelen nu al begeestering voor de komende lentecollectie.’
‘De weg die Daniel met Bottega Veneta is ingeslagen, slaat aan’, zegt ook Natalie Kingham, aankoopdirecteur bij retailer MatchesFashion, dat de collectie voor herfst en winter dit jaar met een indrukwekkend evenement lanceerde. ‘De vergrote en gevoerde ‘intrecciato’ (unieke lederen weefpatronen, nvdr.) op tassen en schoenen zijn net als de kleding grote hits.’
Rechten of geneeskunde
Als kind had Daniel Lee een eerder academische aard, met veel interesse voor gadgets en accessoires. Hij was het soort jongen van wie je verwacht dat hij rechten of geneeskunde zal studeren, ‘want dat is wat je doet bij ons in het noorden als je iets meer dan gemiddeld intelligent bent’, zegt hij.
Voor Lee creatief directeur was van Bottega Veneta, ontwierp hij voor Celine. Maar wie dacht dat hij zijn Celine-werk gewoon zou herkauwen, kwam bedrogen uit.
Maar Lee besliste al vroeg dat hij iets creatiefs zou doen. Mode bood hem een combinatie van de discipline en structuur die hij in zijn jeugd kreeg met de vrijheid van het artistieke. Hij hield ook van de mode-industrie omdat ze bevolkt werd door mensen die niet echt een normale rol in de maatschappij speelden, maar de top konden halen puur op verdienste: ‘Als je echt goed bent, slaag je.’
Lee was behoorlijk vroegrijp in de modewereld. Met zijn masterdiploma op zak kreeg hij een beurs om aan Central Saint Martins in Londen onder leiding van Louise Wilson mode te studeren. ‘Ik herinner me dat ze zei: ‘Je bent een doener’’, zegt Lee als hij moet uitleggen wat hij vooral heeft geleerd van zijn ondertussen overleden mentor.
‘Mijn beste werk is direct en instinctief, dus blijf ik gewoon op die manier werken. Louise was ook degene die me leerde om mijn eigen research te doen. Om onderweg te werken. Terwijl andere ontwerpers de hele dag zitten te schetsen. Mijn aanpak is: er gewoon voor gaan. Het is zoals beeldhouwen: zeer driedimensionaal en tactiel.’
Maison Margiela
Lee werkte voor Maison Margiela onder leiding van Martin Margiela, en voor Nicolas Ghesquière bij Balenciaga, voor hij met Phoebe Philo ging werken bij Celine. Wellicht verwierf hij daar, in die prestigieuze ateliers, dat zo zeldzame, geniale inzicht voor dubieuze ideeën die hij op zijn manier in een verpakking stopt die iedereen wil.
‘Klopt, want dat is precies wat mode is’, lacht Lee en bevestigt zo dat zijn subversieve kantje een hippe plaats in de markt kreeg. ‘Alles wat te goed van smaak is, is van nature saai. Er moet altijd iets scherps aan zitten, een hint van rebellie of iets dat een beetje vulgair is en het zo onweerstaanbaar maakt.’
Welk onderwerp je ook aansnijdt, Lee blijft altijd even rustig en sereen. Alsof zijn stalen zelfvertrouwen almaar groter wordt. ‘Al te strategisch denken kan de creativiteit wurgen’, zegt hij. ‘Je weet gewoon niet wat zal werken. Kijk naar de Pouch-tas: geen logo, geen schouderband, niet echt praktisch. Logistiek en strategisch bekeken zou je nooit kunnen verzinnen dat het een succes kan worden. Maar dat werd die tas juist wel. Je kan niet altijd precies verklaren waarom dat gebeurt.’
Het belet hem niet om dat te proberen. ‘Het interessante aan Bottega Veneta, vooral in het begin en eigenlijk nog altijd, is dat je niet tot een bepaalde club moet horen. Het was geen job die vooraf tot in de details was beschreven. Wat echt aansloeg, denk ik, is wat je op Instagram en op straat ziet: dat Bottega Veneta in elke garderobe past, ongeacht leeftijd of geslacht of wat dan ook. Het werkt gewoon.
Voor mij is dat een bijzonder moderne manier om mensen aan te kleden. Prêt-à-porter is heel belangrijk voor mij, maar je kan een schoen kopen die je hele outfit meteen compleet verandert. Dat is een veel toegankelijker product.’
Discreet
Het nieuwe Bottega Veneta ziet er zeker goed uit op foto’s, zoals op straat struinende mensen blijven bewijzen. Het is ook een zeer tactiel product, misschien wel typisch voor de intrinsieke waarden die het label altijd gehad heeft. ‘Heel sensueel’, vindt Lee, die de subtiel slordige hint van het merk omschrijft als iets dat je esthetisch wilt knuffelen.
‘Het ziet er duur uit’, zegt hij. ‘Ik beschouw het als mijn rol om een product te creëren dat een emotionele band schept, dat je aantrekt. Wij houden van dingen met diepgang. We denken er dan ook veel over na, werken met veel precisie. Dat is waar we ons mee onderscheiden.’
Bottega Veneta werd in 1966 opgericht in Vicenza, nabij Venetië. In 2001 ging het huis op in de Gucci-groep, nu Kering. Als een van de meest prestigieuze, Italiaanse luxelabels belichaamde Bottega Veneta altijd een soort zeldzame luxe. Het herkenbare intrecciatoleder is altijd een vorm van branding geweest voor de consument die niet zo tuk is op logo’s.
Hoe Lee zijn visie verkocht aan François-Henri Pinault, CEO van Kering? Hij zag het als een unieke kans om luxe op een andere manier te bekijken. ‘Bottega Veneta was op dat moment helemaal anders dan wat je op de markt vond. Het was een merk dat zich niet echt liet horen, heel stilletjes, discreet. Maar het stond wel voor die heel bijzondere dingen, pijlers van wat luxe hoort te zijn, zoals verfijning, vakmanschap en techniek.'
'Hoewel die deugden niet exclusief bij Bottega horen, is het interessant om zien hoe luxe de voorbije tien jaar is geëvolueerd, met veel streetwear en trainers, en op die manier iets helemaal anders is geworden. Bottega was voor mij een kans om een volledige reset uit te voeren. De mode was al te merkgebonden geworden, al te zeer gericht op imago, terwijl het product zelf bijna secundair was. Voor mij is het product net zo belangrijk als de rest.’
Aanvaardbaar sexy
Helemaal boeiend, vooral voor de vrouwelijke consumenten die van Bottega Veneta houden, is dat Lee die traditionele waarden van het concept luxe verrijkt met nieuwe modetrends, en dat in een markt die smeekt om slimme looks met een statement. Dat soort mode heeft hij draagbaar gemaakt. Het Bottega van Lee gaat over bovenkleding met een stijlvol kantje, laarzen waar je echt mee kan stappen en avondjurken die er veeleer verleidelijk dan sexy uitzien. Het gaat tenslotte om een Italiaans label.
‘Mijn beste werk is direct en instinctief, driedimensionaal en tactiel. Een beetje als beeldhouwen. Terwijl andere ontwerpers de hele dag zitten te schetsen.’
‘Het is ongetwijfeld iets hedonistischer’, zegt hij over de gevoelsshift van het cerebrale, Franse Celine naar het Milanese Bottega Veneta. ‘Meer warmte, meer glans en echte levensvreugde. Dat is iets wat ik in mijn werk probeer te stoppen. Maar we proberen ook vriendelijk te zijn voor de persoon die het moet dragen.
'Delen van het lichaam blootgeven waarmee vrouwen zich oké voelen, zoals de zone rond het sleutelbeen. Ik vind dat er niets verkeerds aan is om een beetje huid te laten zien, maar ik probeer sexy zijn aanvaardbaar te maken zonder het te objectiveren.’
Grote trukendoos
Daniel Lee geniet van het succes, maar er liggen nog veel paden open om te bewandelen. Decennialang waren tassen de belangrijkste activiteit van het huis, en al de rest goed voor amper 15 procent van de verkoop. Lee zette al schoenen op de kaart. Volgend jaar pusht hij prêt-à-porter, gaat hij focussen op de mannencollectie, dan op woningaccessoires en misschien parfum.
‘Wat zo boeiend is maar het wel wat gemakkelijker maakt, is dat we een degelijke basis hebben en daarnaast een grote trukendoos die veel mogelijkheden biedt’, lacht Lee. ‘Ik heb dingen waarvan ik weet dat ze werken in de modejournalistiek, die het ook commercieel doen, en dan is er een nieuw universum dat is ontstaan.'
'Ik bedoel maar: dit is een reusachtig bedrijf, veel groter dan om het even welke baan die ik al had. Er zijn dus prioriteiten waar ik rekening mee moet houden, maar we werken nu al aan de herenmode en een collectie huisaccessoires die normaal gezien volgend jaar gelanceerd wordt.’
De uitdaging blijft groot voor Daniel Lee, maar zijn enthousiasme is onbegrensd. ‘Het is inderdaad een uitdaging’, lacht hij met de voldoening van iemand die er echt zin in heeft. ‘Waarom er niet helemaal voor gaan, nu? Ik heb niets te verliezen. En als het niet lukt, dan ga ik gewoon studeren om me tot iets anders te laten omscholen, toch? Ik heb nog tijd, hoor.’