Wie dacht dat we na boerenkool, matcha, paleo en keto geen nieuwe voedingshype meer konden bedenken, heeft het mis. Op menu's ziet u binnenkort naast 'vegetarisch' of 'glutenvrij' ook 'gut friendly' staan. Of hoe de wellnessindustrie tot in onze darmen doordringt.
Een voorspelling. De hashtags van 2019? #Lactobacillus, #bifidobacterium en wellicht ook #Christensenella. Toegegeven, sexy klinkt het niet. Toch zullen die darmbacteriën Instagram de komende tijd koloniseren. In de States is 'gut health' nu al het nieuwe buzzword. Met op social media posts over de voordelen van thuis gefermenteerde-theedrankjes en zelf ingelegde kimchi of verzonken groente. Met tijdschriftenkoppen over waarom aardbeien en krekels tot een betere spijsvertering leiden. Zelfs de krant The Guardian probeerde onlangs zijn lezers te verleiden tot een 'gut friendly barbecue'.
Om maar te zeggen: de buik is alomtegenwoordig. Het idee is dat een gebalanceerd en gevarieerd darmmicrobioom - het geheel van goede en slechte bacteria, fungi en parasieten die in onze ingewanden leven, vroeger gekend als darmflora - van ons happyere en gezondere mensen zou maken. Gezonde darmen = gelukkig mens.
Of zoals wetenschapsjournalist en BBC-presentator Michael Mosley in zijn boek 'Het Slimmedarmendieet' schrijft: 'We wisten al dat de darmflora het darmstelsel beschermen tegen gevaarlijke indringers en een rol spelen bij het aanmaken van vitaminen. En dat ze vezels verslinden die ons lichaam niet kan verteren. Maar tegenwoordig weten we dat ze nog veel meer doen: ons lichaamsgewicht reguleren, ons immuunsysteem beïnvloeden en het voedsel dat ons lichaam niet kan verteren omzetten in allerlei hormonen en chemische stoffen die ons humeur, onze eetlust en onze algemene gezondheid lijken te beïnvloeden.'
Boude beweringen die bij de lifestylewereld niet in dovemansoren vielen. De Oostenrijkse spa Viva Mayr - die van dure, extreme detoxdiëten die de spijsvertering weer in balans moeten brengen haar handelsmerk maakte - opende vorig jaar een vestiging in de Britse hoofdstad Londen. Het aantal kookboeken die uitroepen dat 'guts' dé sleutel vormen tot een gezonde huid en platte buik zijn, zeker in de Engelstalige wereld, niet meer te tellen. Restaurants van het hippere soort hebben intussen een 'gut healthy'-adviseur in dienst genomen. En de markt van de probiotica die onze darmflora moeten herstellen boomt zonder meer. Analisten schatten dat het over vijf jaar om een markt van 50 miljard euro zou kunnen gaan.
Probiotisch ijs
Bij het horen van het woord 'probiotica' wordt u misschien terug gekatapulteerd naar de jaren negentig, toen we ons - in navolging van Japan en de rest van Azië - en masse vol kapten met Yakults en Actimels. Maar de geschiedenis van probiotica gaat veel verder terug. Volgens sommigen zelfs tot de gefermenteerde drankjes van de Egyptenaren. Zeker is dat de Russische microbioloog Elie Metchnikoff aan het begin van de 20ste eeuw de probiotica 'ontdekte'. In zijn onderzoek naar waarom zoveel arme Oost-Europeanen honderd jaar of meer werden, linkte hij die hoge leeftijd aan de bacterie die ze gebruikten om hun yoghurt te fermenteren.
De Probiotica van vandaag staan mijlenver van de mierzoete yoghurtdranken die we in de jaren negentig en masse naar binnen kapten.
Al moeten we er wel bij zeggen dat de 'vader van de probiotica' decennialang niet serieus werd genomen. Het was wachten tot de jaren negentig voor het idee van goede en slechte bacteriën in onze ingewanden gemeengoed werd en Amerikanen en Europeanen overstag gingen voor actieve-bifidusdrankjes. Tot ze wegens niet bewezen claims en een acuut gebrek aan hipheid het voorbije decennium naar de achtergrond verdwenen.
Sindsdien hebben probiotica een lange weg afgelegd. Weg mierzoete yoghurtdrankjes, welkom havermout met probiotica, probiotisch ijs en probiotische limonades. En dan hebben we het nog niet over de proteïnepoedertjes en andere supplementen in stijlvolle verpakkingen met klinkende namen als 'Inner Beauty Powder' of 'Glowing Skin Food'.
Cameron Diaz
Laat het net die supplementen zijn waarin heel wat bekende namen toekomst zien. Onder meer actrices Cameron Diaz en Jessica Biel investeerden in Seed, een nieuw bedrijf dat chic verpakte probiotische supplementen op de markt brengt. Ook Founders Fund, het durfkapitaalfonds van Silicon Valley-coryfee Peter Thiel, de oprichter van PayPal en een van de eerste investeerders in Facebook, legde mee (tja) 'seed money' op tafel voor Seed.
Voormalig beautyjournaliste Carla Oates, een Australische, richtte na het succes van haar kookboek 'The Beauty Chef: Delicious Food For Radiant Skin, Gut Health and Wellbeing' haar eigen onderneming op: The Beauty Chef. Het bedrijf, dat loopt als een trein, verkoopt supplementen vol 'goede bacteriën' ofwel probiotica, die tot een gezonde darmflora zouden leiden, én organic beautyproducten. Behalve op de eigen site zijn de producten ook verkrijgbaar op de site van de luxe- e-tailer Net-à-Porter. Daar vind je nóg een dozijn 'probiotische beautysupplementen', overigens een van de snelst groeiende categorieën op de site.
Ook make-upmogul Bobbi Brown sprong op de probioticakar kort nadat ze het naar zichzelf vernoemde beautymerk verkocht en verliet. Voor de zomer lanceerde ze Evolution_18, een lifestylemerk dat mikt op 'innerlijke gezondheid': een reeks supplementen zoals zakjes citroenpoeder met probiotica die je elke ochtend moet innemen. De achterliggende gedachte: wat je in je lichaam steekt, is net zo belangrijk als wat je erop smeert.
Probiotica 2.0
Zelfs Silicon Valley-legende Peter Thiel investeert in onze darmen.
De vraag is natuurlijk: moeten we nu collectief aan de probiotica om ons zowel innerlijk als uiterlijk lekker in ons vel te voelen? Een simpel antwoord is er, jammer genoeg, niet. Het is nog niet bewezen dat gezonde darmen ook tot een betere huid leiden. Of dat probiotische supplementen uw weerstand verhogen. Volgens twee recente studies protesteren onze darmen zelfs tegen kolonisatie door 'nieuwe microben' uit probiotica en kunnen ze na een antibioticakuur zelfs een averechts effect hebben.
'Er wordt op dit ogenblik veel wetenschappelijk onderzoek verricht', zegt Jeroen Raes, professor microbiologie aan de KU Leuven en een wereldautoriteit op het vlak van darmflora. 'We zien inderdaad verbanden tussen darmflora en gedrag, hersenontwikkelingen, ziektes en wellbeingparameters. Ik ben enthousiast, maar dit onderzoeksveld is nog jong. Ik ben er vast van overtuigd dat de darmflora van zeer groot belang zijn voor onze fysieke en mentale gezondheid, maar er is nog meer onderzoek nodig.'
Raes heeft wel vertrouwen in probiotica 2.0: gepersonaliseerde cocktails van probioticasupplementen op maat van het individu en zijn of haar ziektes of noden. De eerste producten zitten op dit ogenblik in een klinische testfase. Als alles goed gaat, komen ze over enkele jaren op de markt. In afwachting, zeggen wetenschappers, is een gezonde, gevarieerde en vezelrijke voeding nog het beste advies. En wie per se een kefir of kombucha wil achteroverslaan, kan dat. Wie de zure smaak niet lust, maakt gewoon een chique Instagramfoto en drinkt stiekem een glas wijn. Iets minder Goop-proof, maar volgens ons minstens even goed voor de darmbacteriën.
