‘Een zwembad is 330 dagen per jaar een lelijk rolluik in je tuin’, zei architect Pascal François ons recent nog. Hij pleitte voor zwemvijvers, die het jaar rond mooi zijn om naar te kijken.
01 Pool Party: gesigneerd Alex Proba
Wat? Alex Proba leidt haar designstudio vanuit New York en Portland. Behalve grafische producten en huisstijlen ontwerpt ze ook interieurs, keramiek en murals, bijna altijd in dezelfde vrolijke, kleurrijke stijl – Memphis meets Matisse, zeg maar. Op Roosevelt Island, een klein eiland in de East River in New York, werkte ze recent een multicolorzwembad af, waar je dobbert met uitzicht op de skyline van Manhattan.
Maar het strafst is ze – vinden we – in privézwembaddecors. In The Hill House in de befaamde El Mirador-wijk in Palm Springs beschilderde ze bijvoorbeeld het bassin met een Matisse-achtige compositie van organische vlakken in de vrolijkste kleuren. Zoiets in je tuin hebben is een feestje.
Kunstervaring? Proba schildert haar murals helemaal met de hand. De compositie en de kleurenkeuze beslist ze spontaan, afhankelijk van de inspiratie van de plek en het moment. Alleen dat al maakt haar zwembaddesigns kunstig.
Publiek? Het zwembad op Roosevelt Island is publiek. Maar ook in het privézwembad van The Hill House kun je duiken, want het huis is te huur op Airbnb.
02 Tapijt van waterrimpelingen: gesigneerd Robin Vermeersch
Wat? In primeur: de flamboyante zwembadbouwer Ceci n’est pas une piscine uit Ingelmunster bracht zopas een zwembadlijn uit in samenwerking met de Belgische kunstenaar Robin Vermeersch (1977). De twee werden aan elkaar gekoppeld door Arteconomy, het bedrijf van Julie Vandenbroucke dat artiesten in bedrijven laat meedenken over hun productie of organisatie.
Arteconomy schoof Vermeersch – de kleinzoon van kunstenaar José Vermeersch, de zoon van Rik – naar voren als de ideale kandidaat voor het vernieuwingstraject bij de zwembadbouwer. De kunstenaar, die in zijn sculpturen, tekeningen en schilderijen vaak elementen uit de natuur abstraheert tot een eigen universum, kreeg carte blanche om nieuwe zwembadconcepten te bedenken, zowel qua vorm, architectuur als afwerking.
‘Een zwembad verander je niet om de twee jaar. Dus kun je maar beter iets tijdloos kiezen. Kunstenaars staan boven de trends, ze creëren voor de eeuwigheid’, zegt CEO
Xavier Glorieux. ‘Robin dacht out of the box na over zwembadconcepten met bijvoorbeeld bogen op of met wanden in. Het zwembad als autonome sculptuur, zeg maar. Die ideeën zijn we technisch nog aan het onderzoeken. Wat wel al helemaal op punt staat, is zijn lijn keramische zwembadtegels. Hij ontwierp er twee verschillende, verkrijgbaar in drie kleuren.’
Kunstervaring? ‘Als je een zwembad betegelt in Robins patroon, ziet het bassin eruit als een tapijt van waterrimpelingen. Maar door het bewegende water wordt dat golvende patroon nog complexer: alles lijkt constant in beweging’, aldus Glorieux.
Publiek? Voorlopig zijn er al twee zwembaden gerealiseerd met Vermeersch’ tegels, een in Gent en een in Ingelmunster. Beide zijn privé. Een Vermeersch-zwembad kost minstens 90.000 euro.
03 Tropicana Splash :gesigneerd David Hockney
Wat? Met ‘A Bigger Splash’ schilderde David Hockney, een van de duurste en meest invloedrijke nog levende kunstenaars, in 1967 het beroemdste zwembadkunstwerk ter wereld. Twee weken werkte hij aan de ultieme uitbeelding van het hedonistische luilekkerleven in Los Angeles.
Toen de Radisson-groep in 1985 het jarentwintighotel Hollywood Roosevelt in datzelfde LA kocht, tekende de groep niet alleen voor een immense renovatie. Drie jaar later klopten ze bij Hockney aan met de vraag om het bassin te beschilderen.
Kunstervaring? Met een kwast, bevestigd aan een lange houten stok, borstelde de kunstenaar blauwe bogen op de bodem van het lege bad. Het effect is inmiddels bekend: zijn penseelstreken beginnen te dansen als golven zodra het bassin gevuld is.
Hockneys ‘Tropicana’-zwembad, zijn enige publieke zwembaddecor overigens, onderging in 2019 op zijn beurt een restauratie. Sindsdien glimmen de blauwe golven weer als vanouds.
Publiek? Nee, alleen hotelgasten mogen in Hockneys Tropicana-zwembad baantjes trekken.
04 Sacraal: gesigneerd James Turrell
Wat? De Amerikaanse kunstverzamelaars Richard en Lisa Baker vroegen in 2002 aan lichtkunstenaar James Turrell om een zwembad te ontwerpen voor hun woning in Greenwich, Connecticut. Voor hun ondergrondse waterpartij bedacht hij een immersieve lichtinstallatie, waar gekleurd licht en water op een sublieme manier in osmose gaan.
Kunstervaring? Turrell creëerde een bassin in een sacrale sfeer. De kunstenaar werkte met ledlampen rond de contouren van het bassin, en ook op het plafond en op de achterwand. Doordat de lampen regelbaar zijn qua kleur en intensiteit, en doordat het wateroppervlak als perfecte spiegel dient, kun je met licht de perceptie van de ruimte helemaal sturen. Turrell maakte zelfs voorgeprogrammeerde lichtscenario’s voor poolparty’s, baantjes trekken of voor meer introspectieve momenten.
Gelukzakken die er al zijn uitgenodigd, vergelijken de Baker Pool wel eens met de Rothko Chapel in Houston. Voor Turrell is het – naar eigen zeggen – meer een dagdroom dan een optische illusie. Hij vergelijkt het met naar muziek luisteren of een boek lezen: in je verbeelding ontvouwt zich een parallelle wereld, als een laag boven op de realiteit.
Publiek? Helaas. Maar Turrell deed in 2002 in Greenwich nóg een artistieke ingreep met licht, die je ’s avonds wél kunt zien. Meer bepaald in de Greenwich Academy Upper School, waar hij met leds ‘lichtkamers’ maakte in variabele kleursettings.
05 Drempel naar ander universum: Gesigneerd Joana Vasconcelos
Wat? ‘Gateway’ van de Portugese kunstenares Joana Vasconcelos is een psychedelisch zwembad van negen meter, dat ze in 2019 creëerde voor Jupiter Artland: een feeërieke beeldentuin in Edinburgh waar ook werk te zien is van Antony Gormley, Andy Goldsworthy, Anish Kapoor, Nicolas Party en Christian Boltanski.
Kunstervaring? Vasconcelos is bekend om haar geëngageerde, kleurrijke sculpturen, handgemaakt met traditionele artisanale technieken, vaak uit Portugal. De tegels komen hier inderdaad uit haar thuisland. Jupiter Artland zou volgens de legende op de kruising van enkele energiebanen in de aarde liggen, de zogenaamde ‘leylijnen’. Spacy pseudowetenschap natuurlijk, maar Vasconcelos puurde er een bassin met wervelende patronen uit, gemaakt met welgeteld 11.366 handbeschilderde Portugese tegeltjes. ‘Gateway is de drempel naar een ander universum waarvan we ons niet bewust zijn’, aldus de kunstenares.
Publiek? Jazeker, al gaat het beeldenpark Jupiter Artland pas in mei weer open na de winterstop. De hele zomer lang kan er gezwommen worden in ‘Gateway’.
06 Optische illusie: gesigneerd Peter Kogler
Wat? In 2015 legden de kunstadviseurs Jean-Gabriel en zoon Edward Mitterrand – de Franse president was zijn grootoom – een beeldenpark aan in het Zuid-Franse Le Muy, tussen Cannes en Saint-Tropez. De prachtige tuin is ontworpen door Louis Benech.
Samen met de Oostenrijkse kunstenaar Peter Kogler zochten ze op het domein een discrete plek uit, waar Kogler zijn artistieke zwembad realiseerde met mozaïekspecialist Ezarri.
Kunstervaring? Peter Kogler is bekend om zijn computergegenereerde immersieve sculpturen, die ruimtes herdefiniëren met optische illusies en repetitieve patronen.
Het zwierige patroon voor zijn complexe mozaïek is hier bewust gepixeld. Het blurt niet alleen het rechthoekige bassin, het representeert ook de onzichtbare structuren van het internet. Het motief is zwart-wit, maar in het Provençaalse licht verandert die tint continu. En door de waterrimpelingen muteert het patroon ook constant, net als het internet.
Publiek? Domaine du Muy is alleen open volgens afspraak. Je zwemgerei hoef je niet mee te brengen: in Koglers bassin mag je niet duiken. Dat betekent niet dat zwemmen in een Kogler-zwembad uitgesloten is. De kunstenaar ontwerpt zwembaden op maat. Momenteel is er een in aanleg in het Château de Marigna in de Franse Jura, waar je als gast wél in zult kunnen duiken.
07 Out of Africa: gesigneerd Wietse Hindryckx
Wat? In het binnenzwembad van een klassieke woning in Schilde maakte de internationaal bekende streetartkunstenaar Wietse Hindryckx een reusachtige plafondschildering, op vraag van interieurarchitect Jean-Philippe Demeyer. ‘Het motief is gekozen in samenspraak met de bewoner en met Jean-Philippe Demeyer, die de hele woning heeft ingericht in het thema ‘Afrika’. De bewoner heeft een enorme voorliefde voor Afrika. Vandaar de leeuw, olifant, aap en de exotische vogels. Drie dagen heb ik eraan gewerkt. Zonder projectie op het plafond, maar puur uit mijn hoofd. Ik hou er niet zo van om een voorbereidende schets te kopiëren in het net. Ik werkte met duurzame buitenverven: het kunstwerk moet goed bestand zijn tegen vocht en licht.’
Kunstervaring? ‘Deze familie runt op de hoogvlakte van Congo een ranch met vee. Ook hun collectie Afrikaanse kunst is bijzonder indrukwekkend’, zegt Demeyer. ‘Dat Afrikaanse thema wilden we doortrekken naar hun zwembad. Het bassin zelf is diepblauw geschilderd, het fresco is balpenblauw. Doordat de dieren levensgroot geschilderd zijn, waan je je in de tropen, zeker als je onder water bent. Plafonds worden vaak vergeten in interieurprojecten. Terwijl het zo’n belangrijke oppervlakte is: je kunt de ruimte er groter of intiemer mee maken.’
Publiek? Helaas, dit zwembad is privé. Maar wie al eens in hotel La Réserve in Knokke logeerde, zal misschien al in het door Hindryckx beschilderde binnenzwembad baantjes getrokken hebben. ‘Of de nieuwe eigenaars, Bart Versluys en Marc Coucke, mijn plafondschildering zullen behouden in hun hotelrenovatie, weet ik niet’, aldus Wietse.
Instagram: @wietseart, jpdemeyer.com
Wietse stelt zijn vrije werk tentoon van 15 t/m 22 mei in zijn atelier, Rademakersstraat 16/101, Lissewege.
