Youtube-fenomeen Vexx levert NFT's voor Gucci

Zijn atelier oogt als een creatieve speeltuin voor grote jongens: er is een boksbal en een grote tekentafel, bakken vol Lego, boeken van Banksy en Basquiat. Pronkstuk van de uitgestalde sneakercollectie: een paar Nike Air Mags, naar het model dat Michael J. Fox in de film ‘Back to the Future II’ droeg, inclusief ledlichtjes en automatische veters - zowat het meest begeerde collector’s item van Nike ooit. Ze kosten een slordige 30.000 euro, en Vexx heeft de zijne volgetekend.

Begroet word je hier door een dozijn lachende gezichten: door Elmo uit ‘Sesamstraat’, door SpongeBob SquarePants, door de smileyzonnebloemen van Takashi Murakami. 

Aan de muur, het bewijs dat hier naast ‘play hard’ vooral ‘work hard’ het mantra is. ‘Goals end 2021 + 2022’ lezen we. In vette letters: ‘Een kunstwerk op Times Square tonen.’ Check. ‘Een werk in een museum.’ Check. Het leven van Vexx is er een vol vinkjes.

Ook op de lijst: ‘Samenwerken met een luxemodehuis’. ‘Ik durfde het nog niet af te vinken, tot het echt helemaal definitief gelanceerd is’, zegt Okerman - nog zo’n lachend gezicht. Maar het klopt dus: modemerk Gucci kwam bij Vexx aankloppen om twee digitale kunstwerken te maken voor zijn honderdste verjaardag. De bewegende animaties zullen als NFT’s worden verkocht op Gucci x Vault, hun onlineveilingsite. Een voorstel dat gewoon via een berichtje op Instagram bij Vexx binnenrolde. ‘Natuurlijk dacht ik eerst heel even: “Is dit wel echt?” Geen idee eigenlijk hoe zo’n merk bij mij terechtkomt. Ze houden van mijn werk, meer weet ik niet. De NFT-kunstscene is een kleine wereld. Toen ik de lijst zag van de andere artiesten die aan dit project meewerken, was ik blij verrast: ze hebben bij Gucci niet zomaar voor de grootste namen gekozen, het zijn stuk voor stuk artiesten die iets unieks brengen. Het is superinteressant hoe grote modemerken aan het pionieren zijn in de metaverse en die innovaties omarmen.’

Of hij zwaar onderhandeld heeft toen dat voorstel van Gucci binnenkwam? ‘Nee, het is een fantastische kans. Het enige wat ik in het contract heb laten schrappen, was de eis om minstens tien posts op sociale media te brengen over dit project. Natuurlijk ben ik super excited over deze collab, dus ik zal zeker mijn platformen gebruiken om dit werk te tonen. Maar het moet authentiek zijn, niet omdat het in een contract vastligt. Dat had ik al beslist: de focus moet in de toekomst meer op mijn kunst liggen, niet op alle influenceronzin.’ (lacht)

De twee ‘Gucci x Vexx’-creaties zijn klaar en staan in een hoekje in zijn studio - wat op zich verbazend is, want ze bestaan alleen virtueel. Okerman liet zelf zijn tekeningen - gecreëerd op zijn iPad - op een groot canvas afdrukken. Zomaar, hoewel het ‘fysieke’ werk voor hem steeds vaker naar het achterplan verschuift. ‘Eigenlijk is het maar een dik jaar geleden dat ik mijn eerste NFT’s heb uitgebracht, maar het heeft een hele nieuwe wereld geopend. Plots kan ik mijn tekeningen tot leven laten komen in 3D-animaties. Ik maak soms werken die puur virtueel zijn, maar ik hou er ook van om een fysiek en digitaal werk te combineren, dat creëert eindeloos veel mogelijkheden.’

Een voorbeeld: zijn werk ‘Moon’, dat onlangs verkocht werd (op SuperRare, een NFT-kunstveilingsite, voor een bedrag van 35.000 euro) maar hier nog de muur siert in afwachting van zijn nieuwe thuis. De koper is de anonieme ‘33’, een van de grootste NFT-verzamelaars ter wereld, die dit werk in bruikleen zal schenken aan het Moco-museum in Amsterdam. Vandaar het vinkje: een plek in een museum, weer een droom vervuld. Wat je ziet, is een werk in acrylverf op een houtpaneel, maar de ogen van de kleurrijke doodskop bestaan uit schermen die een animatie tonen: dansende poppetjes die de koers van de cryptomunt ethereum in het linkeroog, en bitcoin in het rechteroog weerspiegelen. Behalve de fysieke ‘sculptuur’ krijgt de koper van ‘Moon’ ook een bewegende NFT-versie, die reageert op live events. ‘Als je over NFT’s leest, gaat het vaak over ‘Bored Apes’, of virtuele collectibles’, zegt Vexx. ‘Maar wat je met unieke dynamic art kunt doen, is echt mindblowing en blijft onderbelicht. In een ‘smart contract’ kun je vastleggen wat er met je NFT-kunstwerken gebeurt, en kun je bepaalde verrassingen en beloningen - zogenaamde ‘airdrops’ - aan je kopers bieden. De eigenaar van ‘Moon’, bijvoorbeeld, krijgt een nieuwe NFT van mij cadeau zodra ethereum of bitcoin een bepaalde waarde bereikt (respectievelijk 10.000 en 100.000 dollar). Op die manier geef je een voordeel aan mensen als ze je werk lang genoeg bijhouden. Ik maak er een erezaak van om met mijn unieke werken een heel pakket aan te bieden: een NFT, met een leuke fysieke variant om thuis tentoon te stellen én een pak ervaringen eraan gekoppeld.’

‘Dat is het boeiende: een NFT-kunstwerk is nooit af, je kunt het als artiest eeuwig laten evolueren. In principe kan ik in een contract vastleggen wat er met mijn werk over 200 jaar moet gebeuren, als ik er al lang niet meer ben. De enige voorwaarde is dat het internet en de blockchaintechnologie nog bestaan, daar rekenen we wel op.’ (lacht)

Okerman is een glansrijk voorbeeld van de hedendaagse ‘creator economy’, met kunstenaars die zichzelf in de markt weten te zetten dankzij de mogelijkheden van sociale media, zonder de bemiddeling van machtige ‘instituten’ zoals galeries, uitgeverijen of platenfirma’s. ‘Ik heb in mijn eentje een wereldwijd publiek kunnen uitbouwen vanuit mijn slaapkamer, dat is fantastisch. Sociale media waren voor mij een perfecte springplank, en NFT’s bieden me nu een shortcut naar het ‘echte’ werk als kunstenaar.’

Een paar jaar geleden was zijn grote ambitie: meer volgers op YouTube. Vandaag is dat: een eigen show in een museum voor moderne kunst. ‘Heeft het MoMA al NFT’s in zijn collectie?’, vraagt hij.

Intussen wordt het lijstje doelen voor dit jaar trouwens nog aangevuld, op naar de volgende jongensdroom die van de bucketlist geschrapt mag worden: ‘Ik tekende vroeger heel graag auto’s, en op het Autosalon liet ik ooit mijn schetsen zien op de stand van BMW. “Knap hoor”, zeiden ze, “die ontwerpen kunnen wij zeker gebruiken.” Het heeft jaren geduurd voor ik door had dat ze die twaalfjarige jongen gewoon niet serieus hadden genomen. (lacht) En ik maar denken dat ze de tekeningen waar ik zo hard op had gezwoegd, waren kwijtgeraakt.’

Zoete wraak, hij vermeldt het langs de neus weg, alsof het niet echt een big deal is, maar vandaag heeft hij een samenwerking met Porsche op zak: er komt een gelimiteerde versie van de Porsche Vision Gran Turismo die helemaal met Vexx-tekeningen is bekleed, en in de gelijknamige videogame zal rondscheuren. ‘Dat is wel nice, ja.’

Dat terwijl zijn ouders al lang opgelucht waren toen hun zoon toch maar voor een beloftevolle studie toegepaste economische wetenschappen koos, en dat gekke idee over een kunstopleiding uit zijn hoofd zette. Tekenen is niet meer dan een leuke hobby, toch?

‘Ergens wist ik dat ik de unief nooit zou afmaken’, zegt Vexx. ‘Het leek goed om een diploma te hebben om op terug te vallen, en ik was de eerste twee jaar geslaagd. Maar zodra ik genoeg verdiende met mijn kunst was de stap snel gezet.’ Op zijn 16de al, tijdens een doodsaaie vakantiejob, had Okerman zich voorgenomen om een ontsnappingsroute te vinden. ‘Ik zat een zomer lang op een kantoortje dossiers te ordenen en dat soort dingen. Hels vond ik dat. Ik kon goed tekenen en er is niks wat ik liever doe, maar ik wist dat niemand me een job zou komen aanbieden om zo mijn kost te verdienen. “Doodles tekenen is geen beroep”, zeiden ze. Oké, dacht ik: hoe kan ik er wél een beroep van maken?’

Als je de tape van dat blad papier met ‘goals 2022’ aan de muur lospeutert, kun je het parcours volgen dat Okerman voor zichzelf uittekende. Alle voorbije jaren legde hij zichzelf een ambitieus plan op, dat veel creativiteit, maar vooral veel discipline vergde. En waar dromen en doelen werden afgevinkt. ‘Ik heb veel boeken gelezen, over timemanagement en dat soort dingen.’ Op Instagram begon Vexx elke dag een nieuwe tekening te posten, om veel te oefenen ‘en de algoritmes van sociale media houden van consistentie’. Zijn populariteit groeide, maar hij bleef op zijn honger zitten. Elke dag uren werken aan een tekening waar iemand een hartje achterlaat, maar na twee seconden voorbij scrolt?

‘Het leek me waardevoller om het hele maakproces vast te leggen. Dus begon ik met video’s op YouTube, waar ik een heel verhaaltje van 5 à 10 minuten kon vertellen, om alles te tonen - van idee tot uitvoering. In het begin was dat zoeken en sukkelen, met mijn gsm op een staanlamp geplakt, als geïmproviseerd statief.’ Stilaan werd het resultaat professioneler, tot blits gemonteerde, entertainende videoclips. Vexx scoorde met stunts, zoals het bouwen van een kunstwerk met een miljoen Lego-blokjes, of het beschilderen van een mini-Tesla en een mini-Lamborghini (die hij vervolgens wegschonk). Zijn video’s werden een hit, en creëerden al snel inkomsten, dankzij sponsordeals, advertenties en de verkoop van merchandising, zoals door hem beschilderde dollarbiljetten en customized skateboards. Vexx heeft bakken tekentalent, maar bleek ook een slimme marketeer.

Een keerpunt kwam er toen hij 1 miljoen volgers haalde op zijn YouTube-kanaal, en hij besliste om zijn studies stop te zetten. Intussen staat de teller al op 2,99 miljoen. ‘Sociale media gaan zo snel. Als je iets wilt opbouwen, moet je er constant mee bezig zijn of je bestaat niet meer. Elke seconde dat ik niet met mijn werk bezig kon zijn, vond ik tijdverlies. Het lijkt alleen maar spelen wat ik doe, en dat is het ook deels. Maar het is keihard werken. In het filmen en monteren kruipt gigantisch veel tijd, en ik heb mezelf alles moeten aanleren. Voor één kort filmpje sloot ik me soms een week op: van bed naar computer en terug, vijf, zes lange dagen aan één stuk door. Tijdens de lockdown wilde ik nog ambitieuzere, zottere stunts doen, en toen botste ik tegen mijn limieten aan. Ik was non-stop aan het werk, de druk lag hoog, er was nauwelijks tijd voor vrienden of ontspanning. Dit is mijn droom, dus ik wilde er alles aan doen om het te doen slagen, zeker sinds ik met mijn studies was gestopt. Misschien had ik de eisen voor mezelf te hoog gelegd.’

Het was anderhalf jaar geleden sowieso tijd om zich even te herbronnen, zegt hij. ‘In het begin moet je op sociale media vooral opvallen om clicks te halen, met clickbaitachtige titels zoals ‘Painting a Tesla’ of ‘Painting on the world’s most expensive sneakers’. Tja, dat marcheert. Ik ben nog altijd blij en trots op wat ik dankzij YouTube heb kunnen opbouwen. Maar soms voelde het alsof ik een rolletje speelde. Wil ik op mijn dertigste nog ludieke stunts en trucjes doen op YouTube? Het was tijd voor een reset, en NFT’s kwamen net op het juiste moment in mijn leven.’

‘Op mijn YouTube-kanaal is het in die periode even stil gebleven. Toen een NFT van Beeple bij Christie’s geveild werd voor een recordbedrag van 58 miljoen euro had de hele wereld wel door: dit wordt iets groots. Ik had de tijd genomen om me in NFT’s te verdiepen, en mijn hersenen knetterden gewoon van alle nieuwe ideeën en inspiratie die ik opdeed.’

Steeds vaker maakt hij nu puur virtuele NFT-kunstwerken. Voor veel mensen blijft het een drempel: waarom zou je geld besteden aan iets wat alleen uit pixels bestaat? ‘In mijn hoofd is dat heel logisch, misschien omdat ik vroeger altijd veel gegamed heb. Als tienjarige speelde ik veel ‘RuneScape’: als ik daar iemand zag rondlopen met een ‘diamond armour’ dacht ik: “Wauw, dat wil ik ook.” Net zoals andere mensen nieuwe schoenen willen’, zegt Vexx. ‘Ik vind het zelfs best vreemd hoe erg mensen nog gehecht zijn aan fysieke spullen, terwijl onze levens zich steeds meer online afspelen. Corona heeft die evolutie nog versneld. Niemand ziet welke designerkleren jij aan hebt als je in je eentje thuis voor de computer zit. Maar een digitale outfit kun je aan de hele wereld laten zien. In de metaverse kan alles, je trui kan vleugels hebben of elke week van kleur veranderen, alle limieten vallen weg.’

‘Ik krijg ook nog vaak de vraag: waarom open je geen shop in Brussel? Wanneer doe je eens een expo? Maar ik zie steeds meer alle beperkingen van fysiek werk: verpakking, verzending, opslag… Waarom zou ik die moeite doen als ik met NFT’s online een publiek over de hele wereld kan bereiken? Je telefoon heb je trouwens elk moment van de dag op zak. Ik word er oprecht gelukkig van om mijn NFT-verzameling altijd dicht bij mij te hebben. Terwijl ‘klassieke’ topwerken vaak ergens in een opslagplaats verdwijnen.’

Laten we ten slotte Vexx dit dilemma even voor de voeten gooien: kunstenaar Damien Hirst maakte een reeks kunstwerken, met een ‘echte’ en een ‘NFT’-versie. Na een jaar moet de koper kiezen: hou je het werk dat aan de muur hangt, met als gevolg dat de NFT vernietigd wordt, of verkies je de NFT, en kijk je toe hoe je fysieke kunstwerk in de fik wordt gestoken? Wat zou Vexx kiezen? ‘Ik zou er twee kopen’, lacht hij. ‘Ik heb even getwijfeld, maar vond ze te duur. Ik gokte dat de prijzen wel zouden zakken en nu heb ik spijt. Ik denk dat ik uiteindelijk toch voor de NFT zou kiezen, want daar kunnen nog extra’s aan verbonden zijn. Daar ligt de toekomst voor NFT-kunst: de database die je via blockchaintechnologie kunt aanboren maakt het echt interessant, want zo kun je als artiest een community uitbouwen en interactie aangaan met je kopers. Zo kan ik bijvoorbeeld aan iedereen die een NFT van mij heeft, toegang geven tot een bepaald event of een veiling om een nieuw werk te kopen.’

En ja, hij weet het. Er zijn genoeg mensen die roepen dat NFT’s een hype zijn, dat het alleen om commercie draait. ‘De ‘traditionele’ kunstwereld draait toch ook om geld?’, reageert Vexx. ‘Ik vind al die tegenstand fascinerend: alle nieuwe richtingen die de kunstwereld hebben vooruitgestuwd, werden aanvankelijk op afschuw en verzet onthaald. Dat is een goed teken. Hoe harder mensen roepen: “dit is geen kunst”, hoe meer ik erin geloof.’