Deze Belg ontwierp de kerstetalages van Galeries Lafayette in Parijs

'En dat is wel wat. Want jaarlijks komen tienduizenden shoppers zich vergapen aan die spectaculaire decors, geanimeerd als hedendaagse sprookjes. Het doel? Klein en groot zodanig betoveren dat ze de uitgestalde luxeproducten binnen gaan kopen.

‘Ik hoefde niet te solliciteren, Lafayette heeft – via mijn Parijse agent – zelf bij mij aangeklopt. Ze vroegen of ik een verhaal kon bedenken voor hun elf etalages, in de stijl van mijn kinderprentenboeken.’ Een geweldige opdracht, waar hij dan ook erg lang aan gewerkt heeft: van eind februari tot nu. ‘Negen maanden, een zwangerschap dus. Daardoor zal ik dit jaar geen kinderboek kunnen maken.’

Schamp vroeg artistieke vrijheid, maar kreeg op voorhand wel een moodboard én een historische kapstok mee. Op 19 januari 1919 is de piloot Jules Védrines op het dak van Lafayette aan de Boulevard Haussmann geland. Een commerciële stunt, waarvoor hij indertijd 25.000 Franse frank ving.

‘Jules werd in mijn verhaal Céleste, een jonge pilote die eerst de wereld rondreist langs fabelachtige droombestemmingen zoals India, Rusland en Groenland, en ten slotte op het dak in Parijs landt. Een absoluut visionair thema, in een jaar waar niemand echt kon reizen,’ knipoogt Schamp.

In zijn Brusselse atelier, half ingegraven in zijn tuin, ontdekken we hoe dat ‘Jules Verne meets Le Petit Prince’-universum vorm kreeg. Met karton, penseel en acrylverf, zo blijkt. ‘Ik schilder aan een aparte tafel, met mijn rug naar mijn computer. Zo zit ik in mijn eigen wereld, zonder dat ik continu van alles opzoek. Ik ben meer een dromer dan een researcher. Ik leef echt in mijn fantasie,’ zegt hij.

‘Die schilderijen op karton scan ik daarna zelf in. Zo hebben mijn digitale bestanden nog een textuur. In Photoshop maak ik dan collages van mijn schilderijen. Meestal zijn die overvol. Ik kan me nogal verliezen in details. Maar goed: Lafayette heeft me net om die overdadige stijl gekozen.’

In alle filialen van Galeries Lafayette worden prints gebruikt van Schamps illustraties. Maar voor het filiaal op Haussmann worden de 2D-tekeningen door een intern team in 3D-animaties omgezet. ‘Dat baarde me eerst wel wat zorgen,’ geeft Tom Schamp toe. ‘Misschien zou het resultaat er niet uitzien zoals ik wou? Ik heb het 3D-atelier wel een keer bezocht, maar de meetings daarover zijn toch vooral via Skype verlopen.'

'Voor een andere etalage tekende ik een valies met deurtjes, die openklappen als een adventskalender. Achter elk poortje zit een ander product. In mijn tekeningen moest ik rekening houden met zulke mechanismes.’

Tom Schamp (50) begon zijn carrière in de jaren 90, als illustrator voor onder andere Humo. In zijn naïeve, kleurrijke stijl tekende hij al een veertigtal prentenboeken voor kinderen, die wereldwijd zijn vertaald. Ze leverden hem internationale prijzen op, waaronder een Boekenpauw en een Gulden Palet.

Zijn succesvolste boek is ‘Het grootste en leukste beeldwoordenboek ter wereld’ (Lannoo, 2016), vertaald in twintig talen. Tussendoor tekende Schamp ook boekcovers, postzegels, kalenders, affiches en commerciële campagnes. ‘Ik richt me altijd op volwassenen en kinderen tegelijk,’ zegt hij.

‘Toch is het anders dan bij een Disney-film, waar een team heel bewust op zoek gaat naar elementen die volwassenen ook leuk vinden: een soundtrack, een verwijzing naar een andere film, een woordgrapje. Bij mij werkt het zo niet, want ik ben een onemanband. Ik associeer heel spontaan. Al freewheelend sluipen er vanzelf allerlei referenties of mopjes in.’

Bij het Louvre schreef Schamp bijvoorbeeld retorisch ‘On l’ouvre?’, een merk skilaarzen doopte hij North Paul. En de beroemde maan uit George Méliès’ film ‘Le voyage dans la lune’ (1902) kreeg geen telescoop maar een warholiaans blik Campbell’s soep in het oog. ‘Geregeld kreeg ik van het Lafayette-team bericht dat ze weer iets nieuws hadden ontdekt. Dan is mijn opzet geslaagd.’

Of de coronacrisis Schamps Lafayette-project heeft besmet? ‘Mondmaskers of andere lockdownverwijzingen heb ik vermeden. Ik ben nogal een escapist: ik teken de wereld graag exotischer dan hij is. Kijk naar buiten: ons Belgisch weer is doorgaans grijs, maar ik gebruik graag felle kleuren.’

Naar Charlie Hebdo, de gilets jaunes of Benjamin, de onthoofde geschiedenisleraar, hoeven we dus niet te zoeken in zijn Lafayette-project? ‘Nee, maar soms ben ik toch nog verrast hoe voorzichtig ze zijn met verwijzingen die er wél in zitten. Eén van mijn decors situeert zich in Groenland. Ik had er een viswinkel getekend. Vis is ‘fisk’ in het Deens.

Dus had ik die vishandel ‘Robert Fisk’ gedoopt. Een flauwe mop, ik weet het, en toch hebben ze hem eruit gehaald. Robert Fisk was een oorlogsjournalist die vooral in het Midden-Oosten actief was. Dat zou voor bepaalde klanten van Lafayette aanstootgevend kunnen zijn. Dus is dat idee gesneuveld. Je wilt echt niet dat relschoppers om jouw grap de etalages komen kapotslaan. Dat is een soort censuur, ja. Maar na twintig jaar kinderboeken maken heb ik al geleerd: pick your battles.’

Tom Schamps geanimeerde kerstetalages zijn vanaf nu te zien bij Galeries Lafayette op Boulevard Haussmann in Parijs.

Het huidige reisadvies in verband met de maatregelen tegen het coronavirus kan u terugvinden op de website van Buitenlandse Zaken.