Komend weekend gaan vijf van de laatste stukken Berlijnse Muur op de Brusselse kunstbeurs Brafa onder de hamer.
Het initiatief past bij het DNA van Brafa: we kijken verder dan puur de kunstmarkt.
‘Muurspechten’ werden de souvenirjagers genoemd die vanaf november 1989 stukken uit de Berlijnse Muur kwamen hakken. Een pikhouweel of voorhamer hoef je niet mee te brengen naar Tour & Taxis, maar je checkt wel best op voorhand de stabiliteit van je huis voor je er een koopt: de monumentale muurdelen zijn 3,8 meter hoog, 1,2 meter breed en 4 ton zwaar.
De vijf relicten staan als Koude Oorlog-totems aan de toegang. ‘Elk fragment wordt geveild voor een goed doel. Tijdens de beurs zelf kan iedereen een bod uitbrengen. De laatste zondag, op 2 februari, lopen de vijf veilingen af. De biedingen beginnen bij 15.000 euro’, zegt Harold t’Kint de Roodenbeke, standhouder én voorzitter van Brafa, die met het idee op de proppen kwam.
‘In de zomer van 2018 was ik op reis in Nova Scotia in Canada. In het Unesco-beschermde vissersdorpje Lunenburg stootte ik tot mijn grote verbazing op een stuk Berlijnse Muur. Een surrealistische plek, maar het stuk beton had een emotionele impact op mij. Ik wist eerlijk gezegd niet dat integrale stukken van de muur zo ver verspreid waren geraakt.’
Historische graffiti
Wereldwijd staan effectief zo’n 250 secties van de Berlijnse Muur in meer dan 140 landen. Als herinnering aan een trieste bladzijde uit de Koude Oorlog. Al herinnert die in Lunenburg indirect ook aan de 1400 Duitse immigranten die er in 1753 neerstreken.
Na zijn vakantie deed t’Kint de Roodenbeke onderzoek naar hoe die muursecties verspreid raakten over de hele wereld. Wat bleek? De Nationale Volksarmee had na de val grote delen van de Berlijnse Muur ontmanteld. Een deel werd vernietigd of hergebruikt als bouwmateriaal. Maar een grote partij integrale muurdelen kwam terecht bij Klösters Baustoffwerke. De bouwfirma in Teltow, vlak bij Berlijn, gebruikte die muursecties als tussenschotten om grondstoffen en bouwmaterialen tegen te stockeren.'
Tot de eigenaar van de bouwfirma besefte dat hij historisch waardevol materiaal had’, zegt de Brafa-voorzitter. ‘Hij ontruimde zijn site, maar liet de muurdelen staan als een kerkhof van beton. Vervolgens nodigde hij graffiti-artiesten uit om de muurdelen te gebruiken als canvas. Hun interventies zijn een reactie op de historische graffiti op de Berlijnse Muur.’
‘Toen ik in Teltow was, had ik de kans om enkele van de laatste muurdelen te kopen. Zo ontstond het idee van een veiling voor het goede doel. Het initiatief past bij het DNA van Brafa: we zijn een vereniging zonder winstoogmerk. We kijken verder dan puur de kunstmarkt.’
