Creatieve vulkaan Michèle Lamy lanceert 6 skateboards voor het goede doel

Helaas, Extensa, de eigenaar van Tour & Taxis, torpedeerde het skatepark aan zijn voordeur. Al is het geen ramp dat er daar geen ramp komt: The Skateroom verhuist met zijn event ‘What are we skating for?’ naar zijn eigen hoofdkwartier in Sint-Gillis, dat al als skatepark was ingericht.

Dat zal op 29 april gegarandeerd hip volk lokken. Op kop Michèle Lamy (78), de wederhelft van de Amerikaanse modeontwerper Rick Owens. Met haar zwart getatoeëerde handen, gouden tandbeugels en kohl-lijn op haar voorhoofd is de Française een excentrieke goth waar je nauwelijks naast kunt kijken. Maar ze is vooral een creatieve vulkaan, die Owens’ meubellijn stuurt en het artiestencollectief Lamyland leidt.

Haar club van zes kunstenaars ontwierp voor The Skateroom een reeks van zes collectible skateboards, die op
29 april in primeur worden voorgesteld in Brussel. Voor elk van de werken die op de skateboards staan, diende Michèle Lamy als inspiratiebron: Lamy die beton kotst, Lamy
als brandende Jeanne d’Arc, Lamy’s zwarte armen als takken…

‘We produceren in totaal zes skateboards, gesigneerd door alle kunstenaars én ikzelf’, zegt Lamy. ‘Een van die Lamyland-kunstenaars is Scarlett Rouge, mijn dochter. Toen we in Los Angeles woonden, hadden we een huis op een heuvel. Als kind wilde Scarlett per se van die berg bollen op een skateboard. Toen ze achtereenvolgens haar tanden en haar arm brak, is ze met skaten gestopt.’ 

Michèle Lamy is even extravagant als haar curriculum. Ze studeerde rechten in Parijs, kreeg les van filosoof Gilles Deleuze, stond op de barricaden tijdens mei ‘68, was advocaat, werd cabaretdanser en opende nachtclubs in Los Angeles. Ze lanceerde een modelijn in 1990 waarvoor ze ene Rick Owens engageerde als designer. De twee zouden later business- en levenspartners worden. Hoewel Lamy intussen 78 is, blijft ze zich omringen met jong geweld. Ze werkte recent nog samen met rebelse smaakmakers als Virgil Abloh, A$AP Rocky of FKA Twigs. En onder de naam Lavascar maakt ze elektronische gothic muziek, samen met haar dochter Scarlett.

Veertig jaar al is boksen haar lievelingssport. Dat ze zich dus aan The Skateroom linkt, lijkt vreemd voor iemand die zelf beweert ‘te oud te zijn om nog te beginnen skaten’. ‘Bij boksen gelden dezelfde waarden als bij skaten. Het is geen sport waar je mager of gespierd van wordt. Maar je krijgt er levensskills door: concentratie, klappen opvangen, leren vallen en weer opstaan, de ander respecteren, niet opgeven: er hangt iets heel positiefs rond skating’, zegt ze.

‘De jongste jaren omring ik me meer en meer met skaters. Tijdens de covidperiode en de lockdowns hebben zij de publieke ruimte weer ingenomen. Als ik in Parijs ben, hang ik vaak rond op de esplanade bij het Palais de Tokyo, waar het vol zit. Toen ik in de jaren 1970 van Parijs naar Los Angeles ben verhuisd, heb ik daar de skatecultuur zien ontstaan. Sinds de Spelen van Tokio in 2021 is skateboarding een olympische discipline. Dat heeft een revolutie teweeggebracht in de sport. Ontelbaar veel kinderen zijn daardoor beginnen te skaten. Zowel jongens als meisjes, waardoor de emancipatie van de sport een feit is. Gendergelijkheid is een kwestie waarvoor ik me al heel lang inzet. En het is ook de drijfveer van The Skateroom. Vandaar dat ik dat project zo interessant vind.’

Michèle Lamy en haar collectief Lamyland werkten niet alleen samen aan de skateboardcollectie die tijdens Art Brussels gelanceerd wordt. Ze sponsort ook het skatepark dat in datzelfde weekend in Tamesloht (Marokko) zal openen. Het project is betaald met een deel van de opbrengsten van de gelimiteerde skateboards die The Skateroom overal ter wereld verkoopt, zowel via de eigen webshop, via conceptstores als museumshops.

‘Tamesloht is een arme voorstad van Marrakech. Sinds 2004 worden honderden achtergestelde kinderen opgevangen in het Centre Fiers et Forts’, zegt Charles-Antoine Bodson, de Brusselse CEO van The Skateroom. ‘De directrice stelde ons een terrein ter beschikking aan haar centrum. Vorig jaar trokken we ernaartoe, samen met Michèle. We voelden allebei aan hoe hard dat skatepark daar de lokale jeugd zou helpen om dichter bij elkaar te komen. Het nieuws dat er een skatepark kwam, had ook al het dorp ernaast bereikt. Daar werden ze pas echt gek’, zegt Bodson.

Ook Lamy beseft de nood. ‘Hoewel er ontzettend veel jongeren in Tamesloht wonen, is er nauwelijks infrastructuur voor hen. Met zo’n skatepark en een educatief project errond kunnen we het leven van de lokale jeugd veranderen. Zowel van de jongens als van de meisjes’, zegt ze. ‘The Skateroom, de artiesten en de ngo’s die er samenwerkingen mee doen, engageren zich om de wereld te veranderen. Dat is ongelofelijk hoopgevend. Zeker nu Rusland een barbaarse oorlog voert, waardoor het lijkt alsof we weer in de 13de eeuw leven. Ik probeer positief te blijven. En skating helpt me daarbij.’ 

‘De kracht van Michèle is dat ze een ongelofelijke energie en een waanzinnige creativiteit heeft. Maar ze is ook extreem genereus met haar netwerk, dat ons tot bij mensen als Kanye West leidt’, zegt Bodson. ‘Ik ontmoette haar voor het eerst in Parijs, dankzij een Oostenrijkse kunstenaar en modeonderneemster Pascaline Smets. Sinds ik haar onze filosofie heb uitgelegd, werken we heel nauw samen.’

Lamy heeft – naar eigen zeggen – zelf ook een heel persoonlijke band met Marokko. Op haar 17de was Lamy voor het eerst op reis in Marokko, waar ze ontdekte hoe traditionele berbervolkeren zichzelf tooiden. Hun juwelen en hennahanden inspireerden Lamy voor haar latere signature look.

Charles-Antoine Bodsons look is een pak braver. Maar zijn energie en ondernemerschap is even aanstekelijk als dat van Lamy. De zoon van wijlen Philippe Bodson, de topman van onder meer Glaverbel en Tractebel, richtte mee het cadeauchequebedrijf Bongo / Weekendesk op. In 2010 verkocht hij zijn aandelen en begon met de opbrengst een kunstcollectie én -galerie: Bodson-Emelinckx Gallery. Op een kunstbeurs ontmoette hij toevallig Oliver Percovich, een Australiër die in 2007 Skateistan had opgericht: een non-profitorganisatie die overal ter wereld skateparken bouwt en educatieve programma’s zoals skatescholen opzet om kansarme jongeren te leren skaten én slagen in hun leven. Percovich zocht toen geld voor een project in Cambodja. En hoewel Bodson ‘nauwelijks geskateboard had in zijn leven’ was hij aangegrepen door Percovich’ engagement. Hij besloot een deel van zijn kunstcollectie te verkopen en schonk 50.000 euro aan Skateistan.

Kort daarna, in 2014, sloot hij de deuren van zijn kunstgalerie en richtte met twee vennoten The Skateroom op: een bedrijf dat skateboards uitbrengt met prints van bekende kunstenaars. Intussen al zo’n 200 edities, in samenwerking met 37 artiesten. Jaarlijks verkoopt The Skateroom zo’n 40.000 planken. ‘Minstens 10 procent van de opbrengst gaat naar de aanleg van skateparken en naar de educatieve programma’s errond’, zegt Bodson. ‘Sinds de oprichting in 2014 heeft het bedrijf al meer dan 1,5 miljoen euro gedoneerd. We werken altijd samen met lokale ngo’s die de plaatselijke noden goed aanvoelen.’

‘Zelfs als we verlies draaiden, keerde ik een percentage van de inkomsten uit aan de goeie doelen waarmee we samenwerken’, zegt Bodson. ‘Sinds covid zijn we in een stroomversnelling terechtgekomen. Er zijn enkele grote samenwerkingen op komst met wereldberoemde merken. Daardoor zullen we de komende jaren een veelvoud van de bedragen kunnen schenken die we normaal genereren. 2028 moet een mijlpaal worden. Tegen de Olympische Spelen in Los Angeles willen we wereldwijd de aanleg van zo’n duizend skateparken gesteund hebben. Om zo het leven van 2,5 miljoen jongeren te veranderen. En als je dat met skateboarding kunt, waarom dan niet met basketbal of voetbal? Mijn doel is om er ook andere sporten bij te betrekken.’

Grote merken, kunstenaars en celebrity’s zijn momenteel vragende partij voor samenwerkingen met The Skateroom. Maar Bodson kickt niet op die grote namen. ‘Ik heb zelfs al neen gezegd tegen zeer grote spelers als ik voel dat ze niet aan hetzelfde zeel trekken als wij. Of als ze aan greenwashing willen doen, want daar ben ik allergisch voor’, zegt hij. ‘Deze morgen ben ik gebeld om een conferentie te geven aan Yale University en UCLA over sociaal ondernemerschap. Een gastcollege geven aan studenten die 150 keer slimmer zijn dan ik: hoe zot is dat! Ik heb zelf nooit een universitair diploma behaald, maar ik mag er wel spreken voor jonge entrepreneurs in spe. Ik ben ervan overtuigd: social entrepreneurship wordt steeds belangrijker. En grote merken beginnen dat te beseffen. Als die merken zich niet engageren voor de wereld, zijn ze binnen de kortste keren afgeserveerd door de jongeren van nu.’

‘Ik kom zelf uit de generatie die opgegroeid is met de idealen uit films zoals ‘The Wolf of Wall Street’, waarin succes heel egoïstisch was. Wat een verschil met de jongeren van nu, die vooral bezig zijn met de klimaat- en milieukwesties. En met sociale vraagstukken. Ik merk het aan mijn dochter van tien: ze willen de wereld veranderen. En ze willen merken ter verantwoording roepen als ze hun verantwoordelijkheid niet nemen voor mens en planeet. Jongeren zijn het beu om schoenen te dragen die de aarde kapotmaken. Dus zullen gigaproducenten als Nike, Vans of Converse over vijf jaar compleet anders moeten produceren. En over tien jaar zullen ze helemaal clean moeten zijn om te beantwoorden aan de roep van de straat. Grote fastfashionmerken, die vierkante kilometers in de Boliviaanse woestijn vol gooien met afgedankte kledij, zullen zich moeten verantwoorden waarom ze een ecologische ramp veroorzaken. Ik ben ervan overtuigd: met onze consumptie kunnen we ons engagement voor de wereld tonen. En onze consumptie moet een impact hebben op de kinderen die niet de kans hebben om te consumeren.’

Ook Bodsons eigen consumptie is compleet omgegooid, beweert hij. ‘Tien jaar geleden was ik een sale petit gosse de riche uit Ukkel met een Rolex en een Porsche. Allemaal ego-dingen waarmee ik me wilde onderscheiden. Na acht jaar The Skateroom heb ik het leven van zoveel kinderen zien veranderen. Ik ben zeer kritisch geworden op wat ik consumeer. Een duur uurwerk zul je me nooit meer zien dragen. En ik zal ook nooit meer tonen dat ik bemiddeld ben. Ik ben veel gelukkiger dan vroeger, toen ik me moest onderscheiden door van alles te kopen dat ik eigenlijk niet nodig had.’

‘Mijn ego of portefeuille hoef ik niet meer te tonen, wel mijn hart en overtuiging. Dat is precies hoe ik kunstenaars als Jeff Koons overhaal om samen te werken. Ik vertel hun dat ik zo’n duizend skateparken wil helpen bouwen. Geloof me: Koons doet zo’n samenwerking echt niet voor het geld. En ook niet voor zijn carrière, want hij heeft ons niet nodig. Hij wil gewoon impact creëren, omdat hij gelooft in de jeugd en in inclusiviteit.’

Met zijn artistieke skateboards neemt The Skateroom een aparte plaats in de kunstwereld in. Zeker in België, waar het initiatief niet altijd even serieus wordt genomen. ‘Toen ik The Skateroom lanceerde, heb ik aan verschillende vermogende Belgische families financiële steun gevraagd. Niemand hielp, omdat ik minstens 10 procent van mijn winst aan een goed doel uitkeerde. Vandaag zou het anders zijn, bedrijven spenderen tegenwoordig enorme bedragen om geloofwaardig te blijven in een sterk veranderende wereld’, zegt Bodson.

Hij herinnert zich perfect hoe grote kunsthandelaars hem uitlachten toen hij tien jaar geleden zei dat hij sociaal entrepreneur wilde worden. ‘Xavier Hufkens niet, hij heeft me altijd vooruitgeholpen’, zegt Bodson. ‘Omdat ik in België niks te zoeken had, trok ik met mijn eerste boards naar het MoMA in New York, waar ze me enthousiast ontvingen. Nu werken we samen met de grootste musea ter wereld. We zijn alom gerespecteerd, zowel bij instituten als bij artiesten. Als Cindy Sherman, Paul McCarthy, Raymond Pettibon, Jenny Holzer en Jeff Koons willen samenwerken, dan heb je toch artistieke credibiliteit? Een van de redenen waarom ik The Skateroom indertijd heb opgericht: ik haat het snobisme en het elitisme in de kunstwereld. Mijn project schudt dat grondig dooreen. En veel actoren uit dat milieu vonden dat waarschijnlijk niet fijn. Maar als ik mijn conferentie in Yale heb gedaan, als ik awards heb gewonnen voor ons sociaal ondernemerschap, als ik mijn missie om duizend skateparken te sponsoren haal, dan zullen ze wel anders praten.’