Wie David LaChapelle zegt, denkt aan provocerende portretbeelden van celebrity’s of kitscherige campagnes voor modemerken. Maar een bezoek aan de Sixtijnse Kapel in Vaticaanstad zorgde voor de ommekeer. ‘Ik doe de dingen nu exact zoals ik het wil.’
‘Ik zal mijn best doen om korte antwoorden te geven’, zegt David LaChapelle (54), ‘maar je zal merken dat ik daar meestal niet in slaag.’ En inderdaad, in één en hetzelfde antwoord slaagt hij erin zowel het Amerikaanse schoolsysteem te bekritiseren, John Lennon te bewieroken als het over Noord-Korea te hebben.
Aan zijn linker ringvinger draagt de Amerikaanse glamourfotograaf een grote, groene ring met daarop het woord ‘LOVE’. Terwijl hij praat, zal hij er meermaals aan frunniken, alsof het sieraad zijn gedachtestromen in gang zet. Wij ontmoeten LaChapelle aan de vooravond van de opening van zijn expo in de Brusselse Maruani Mercier-galerie. ‘New Worlds’ toont een selectie van zijn werk tussen 2012 en nu. ‘Allemaal foto’s die ik op mijn boerderij in Maui maakte. Die plek is mijn grote inspiratiebron’, vertelt LaChapelle, die woont en werkt in L.A.. Maar hij is ook de eigenaar van een ecovriendelijke boerderij op het Hawaïaanse eiland Maui.
De galerie-expo valt samen met een grote LaChapelle-retrospectieve in het BAM in Bergen. Door een meningsverschil over een nevenprogramma voor kinderen werd die laatste tentoonstelling last minute uitgesteld, zelfs PS-voorzitter en burgemeester van Bergen Elio Di Rupo werd gevraagd te bemiddelen. Maar ondertussen ligt er een nieuwe openingsdatum vast, op 28 oktober 2017.
Andy Warhol
LaChapelle, ook wel de ‘Fellini van de fotografie’ genoemd, behoort tot de succesvolste glamourfotografen van het moment. Zijn tentoonstellingen reizen de wereld rond. Op veilingen worden zijn kunstfoto’s afgehamerd voor prijzen die dubbel zo hoog liggen als tien jaar geleden.
‘Ik ben lang bang geweest van fotografie’, vertrouwt LaChapelle ons toe. ‘Ik zag de cijfertjes op de camera en dacht dat het met wiskunde en wetenschap te maken had. Zo technisch zag het eruit. Pas toen ik een camera in de hand nam, besefte ik dat dat niet zo was. Je kon ‘voelen’ of de belichting goed zat. Toen wist ik dat fotografie iets voor mij was’, aldus de fotograaf die in Connecticut en North Carolina opgroeide en aan de North Carolina School of the Arts met fotografie in aanraking kwam.
Met zijn eerste werk trok LaChapelle begin jaren tachtig naar de East Village in New York. Daar bezorgde niemand minder dan kunstenaar Andy Warhol hem zijn eerste job bij diens magazine Interview. ‘Iederéén wilde toen voor Interview werken: het was het belangrijkste blad over populaire cultuur.’ Warhol was niet alleen zijn werkgever, ze werden ook vrienden voor het leven. Het was trouwens LaChapelle die de allerlaatste foto van Warhol voor zijn dood maakte.
De tijd in de East Village is zeer bepalend geweest, voor LaChapelle zelf, maar ook voor zijn werk. ‘Het was een soort utopia. Er leefden artiesten uit de hele wereld, iedereen was gelijk, het was er betaalbaar en je kon er zomaar een bar binnenlopen waar Jeff - Hallelujah - Buckley een stukje aan het spelen was. Het heeft me zwaar beïnvloed. It was the best of times. Maar ook the worst of times. Want opeens was er aids.’
Van glam naar bio
Dankzij zijn foto’s voor Interview kon LaChapelle al snel voor andere prestigieuze opdrachtgevers aan de slag. Hij sierde in geen tijd de covers van Vogue, Rolling Stone en Vanity Fair, maakte portretten van David Bowie, Hillary Clinton en Amanda Lepore en videoclips voor Elton John, Amy Winehouse en Kelis. Ook grote merken als Armani, L’Oréal en Schweppes huurden hem in voor hun reclamecampagnes. In 2005 regisseerde hij zelfs zijn eigen documentaire dansfilm ‘Rize’.
Ik ben lang bang geweest van fotografie. Ik dacht dat het met wiskunde te maken had.
Tot dan werkt LaChapelle in een hels tempo. ‘Tot je veertigste kan je makkelijk dag en nacht werken, maar het leven verandert. Het was tijd voor iets nieuws. Ik voelde dat ik moest ingrijpen, want het werd onleefbaar. Niet dat ik opgebrand was, maar ik wilde er even tussenuit. En ik was die glamourwereld beu. Ik had alles verteld, gezien en gedaan wat ik kon als fotograaf.’
Dat ‘nieuws’ werd een luxueuze, 7 hectare grote bioboerderij op Maui, een eiland in de staat Hawaï die LaChapelle in 2006 kocht. ‘Ik ben daar een totaal ander mens geworden. Verhuizen heeft mijn leven gered.’ LaChapelle vond de rust terug, én de tijd om te gaan reizen. Tijdens een privérondleiding in de Sixtijnse Kapel raakte hij zwaar onder de indruk van ‘De Zondvloed’ van Michelangelo. Het eeuwenoude fresco triggerde iets in de fotograaf. ‘Al sinds mijn kindertijd was ik een fan van Michelangelo. Voor mij is hij een echte popster, iemand die ook mensen buiten de kunstwereld weet te raken.’
Na zijn bezoek aan het Vaticaan maakte LaChapelle de serie ‘Deluge’ (zondvloed), een reeks met veel religieuze verwijzingen. ‘Niet dat ik wil preken of mensen bekeren. Maar ik geloof wel dat er iets is na de dood.’
Felgekleurde korrel
Zijn reclame- en magazinewerk heeft hij intussen fors teruggeschroefd. Vandaag gaat negentig procent van LaChapelles tijd naar niet-commercieel werk, zoals de reeks ‘New World’, waarin hij het begin van de beschaving op de hem kenmerkende, felgekleurde manier in beeld brengt. ‘Ik weet vaak niet waarover mijn werken zullen gaan als ik eraan begin. Soms weet ik zelfs niet waarom ik een foto maak, ik móét hem gewoon maken. En ik ben een vrij artiest. Ik hang niet af van mijn galerie-inkomsten om te overleven. Vrijheid kan je kopen met geld. Daarom financier ik mezelf. Mensen denken dat een handtas luxe is. Dat is niet zo: tijd hebben is échte luxe.’
En die tijd neemt hij. Zo trok hij een heel jaar uit om te werken aan zijn ‘Gas’-reeks, een fotoserie waarvoor hij maquettes van tankstations in de Hawaïaanse jungle plaatste. Eén beeld daarvan is nu in Brussel te zien.
De afgelopen jaren - veel langer dan gepland - werkte LaChapelle ook aan de twee laatste delen van zijn vijfdelige anthologie voor uitgeverij Taschen. ‘In de magazinewereld was het de ene deadline na de andere. Nu neem ik mijn tijd en doe ik de dingen exact zoals ik het wil.’
Of hij op Instagram zit, vragen we hem. ‘Nee, ik ben niet actief op sociale media. Dat kleine formaat doet mijn foto’s geen eer aan. Het medium is niet slecht of goed, ik doe er gewoon niet aan mee.’
En dan wordt ons gesprek, vroeger dan gepland, beëindigd door de assistent van LaChapelle. Hij staat op om afscheid te nemen. Nu pas komt het woord ‘WATER’ tevoorschijn op zijn zwarte sweater, alsof het een vestimentaire knipoog is naar de zondvloed, hét scharniermoment in zijn carrière.
‘New World’, tot 18 november bij Maruani Mercier, Louizalaan 430, 1050 Brussel. maruanimercier.com
‘After the Deluge’ in het BAM, Rue Neuve 8, 7000 Bergen, vanaf 28 oktober 2017 tot en met 25 februari 2018. www.bam.mons.be
De boeken ‘Lost + Found, Part I’ en ‘Good News, Part II’ zijn vanaf nu te koop bij Taschen, 49,99 euro per deel.