Tussen tapijt en schilderij: de textielkunst van Les Monseigneurs

Thomas Renwart, alias Les Monseigneurs, rolt met zijn artistieke wandtapijten niet alleen van de ene in de andere expo. Hij sleepte zopas ook twee van de 17 Henry Van de Velde Awards in de wacht.

And the award goes to… Thomas Renwart, alias Les Monseigneurs. Vorige week kaapte de Gentse kunstenaar met zijn wandtapijten niet één, maar twee Henry Van de Velde Awards weg. Een hoogtepunt in zijn prille carrière. Of moeten we zeggen: een van de hoogtepunten? Sinds hij anderhalf jaar geleden afstudeerde, exposeerde hij zijn traditionele wandtapijten met grote bloemen, insecten of fantasiefiguren al in New York en Berlijn, op de Triënnale van Milaan, op de Dutch Design Week in Eindhoven en op Interieur Kortrijk.

Ook in C-Mine, Knokke en het Design Museum Gent mocht hij zijn wandtapijten al ophangen. Vorig jaar won de 25-jarige de BKRK Award. En volgende week publiceert hij het boek ‘Comme si de rien n’était’. Geen ‘best of’-catalogus, maar eerder een bonte bloemlezing, een duik in zijn unieke beeldtaal.

Advertentie
Advertentie

Literaire tapijten

We ontmoeten Renwart in zijn atelier: een kloostercel in het 17de-eeuwse Gentse begijnhof. Net als in zijn boek kunnen we ook hier een beetje in zijn hoofd kijken. Op de grond en aan de muur spotten we – hoe kan het ook anders – tapijten.

‘Rond ambacht hangt nog te vaak een doe-het-zelfsfeer.'
Thomas Renwart

Overal liggen schetsen, vellen waarop teksten zijn gekriebeld en gedroogde bloemen. Aan het plafond hangt een zelfgemaakte lamp in de vorm van een sneeuwklokje. ‘Een prototype voor een solotentoonstelling dit najaar waarvoor ik driedimensionaal werk zal maken’, zegt Renwart.

Het werk van Les Monseigneurs was al te zien op de Triënnale van Milaan, op de Dutch Design Week in Eindhoven en op Interieur Kortrijk.
Het werk van Les Monseigneurs was al te zien op de Triënnale van Milaan, op de Dutch Design Week in Eindhoven en op Interieur Kortrijk.

Ook veel boeken van de legendarische Franse uitgeverij Gallimard. ‘Literatuur is enorm belangrijk voor mij. Als kind gaf mijn moeder me Proust en Baudelaire te lezen. Baudelaires dichtbundel ‘Les fleurs du mal’ heeft zeker iets achtergelaten bij mij’, lacht Renwart, die perfect tweetalig is. ‘Ik lees en schrijf altijd in het Frans. Die taal is rijker en gelaagder. Het is precies díe dubbelzinnigheid die ik zoek in mijn werk. Neem nu de verwantschap tussen ‘songe’ en ‘mensonge’. Die bestaat in het Nederlands niet tussen de woorden ‘droom’ en ‘leugen’.’

Advertentie
Advertentie

Ambacht

Een ander essentieel element in het werk van Les Monseigneurs is ambacht. Niet toevallig scoorde Renwart op de Henry Van de Velde Awards in de categorie ‘craft’. Hij won de prijs samen met Verilin, een Belgische weverij gespecialiseerd in jacquard. Samen ontwikkelden ze een reeks linnen wandtapijten.

Toen ik tijdens mijn studies het jacquardweven ontdekte, was ik meteen verkocht. Het is schilderen, maar dan met een weefgetouw.
Thomas Renwart
Gentse kunstenaar

‘Rond ambacht hangt nog te vaak een doe-het-zelfsfeer. Het is tijd voor een echte emancipatie’, zegt Renwart, die aan de kunstacademie aanvankelijk de richting mode volgde. Maar omdat hij dat niet graag deed, stapte hij over naar de specialisatie textielontwerp. Een goede tweede keuze.

‘Toen ik tijdens mijn studies het jacquardweven ontdekte, was ik meteen verkocht. Dat is schilderen, maar dan met een weefgetouw. Ik hou ook van de wederzijdse afhankelijkheid. Mens en machine kunnen niet zonder elkaar. En als je de techniek volledig beheerst, kun je ermee spelen.’

Kunstenaar Thomas Renwart, alias Les Monseigneurs, belandde vorig jaar in het ziekenhuis met covid.
Kunstenaar Thomas Renwart, alias Les Monseigneurs, belandde vorig jaar in het ziekenhuis met covid.
©Wouter Maeckelberghe

Kunst met een weefgetouw

Verilin weeft zijn tapijten computergestuurd met fotografische precisie, maar Renwart weeft ook handmatig en borduurt ook. ‘Tijdens de eerste lockdown belandde ik met covid in het ziekenhuis. Tijdens mijn wekenlange herstelperiode leerde ik quilts maken. Eerst als tijdverdrijf, maar later maakte ik er ook kunstwerken mee’, vertelt Renwart, die zichzelf omschrijft als kunstenaar. Het wandtapijt, de quilt of het borduursel is zijn canvas.

Advertentie
In zijn wandtapijten blendt Les Monseigneurs digitale en manuele technieken.
In zijn wandtapijten blendt Les Monseigneurs digitale en manuele technieken.
©Wouter Maeckelberghe

‘Covid heeft mij veranderd als persoon. Het was een verpletterende confrontatie met mijn eigen eindigheid. Sindsdien relativeer ik alles veel meer. Daardoor veranderde ook mijn visie op het kunstenaarschap. Ik doe geen nine-to-fivedagen, maar het is voor mij wel een dagelijkse job zoals een ander.'

'Kunst is een stiel die je kunt leren, zoals een bakker of een slager. Met je handen en enkele ingrediënten maak je een genotsproduct. Ik gebruik verf, garens en weefgetouwen, een bakker water, bloem en ovens. Maar de essentie is hetzelfde: je maakt iets dat je wilt delen.’

Met Les Monseigneurs blaast Thomas Renwart een frisse wind in eeuwenoude weef- en borduurtechnieken.
Met Les Monseigneurs blaast Thomas Renwart een frisse wind in eeuwenoude weef- en borduurtechnieken.
©Wouter Maeckelberghe

Nieuw boek

Hoewel Les Monseigneurs pas officieel begon in de zomer van 2019 werd het zaadje al een jaar eerder geplant. Toen ontmoette Renwart op de Luca School of Arts in Gent zijn medestudent Victor Verhelst, een grafisch ontwerper. Ze deden verschillende projecten samen en vormden na hun afstuderen Les Monseigneurs. Intussen is alleen Renwart nog betrokken bij Les Monseigneurs. Met zijn nieuwe boek sluit hij die periode als duo af.

De 130 pagina’s bevatten niet alleen een essay, maar vooral spontane collages van snapshots, psychedelische patronen van vlinders en bloemen, botanische tekeningen, atelierbeelden, tekstfragmenten en kunsthistorische verwijzingen. Zelf noemt hij het een ‘cahier intime’. Een blik in zijn kunstenaarshoofd zeg maar.

Advertentie
Het boek ‘Comme si de rien n’était’ is geen ‘best of’-catalogus, maar vooral een duik in de unieke beeldtaal van Les Monseigneurs.
Het boek ‘Comme si de rien n’était’ is geen ‘best of’-catalogus, maar vooral een duik in de unieke beeldtaal van Les Monseigneurs.

‘De uitdrukking ‘Comme si de rien n’était’ was het vertrekpunt voor dit boek en werd later ook de titel. Niet uitspreken wat er gebeurd is of wat je dwarszit: daar gaat het over. Dat is precies wat ik de afgelopen maanden ervoer. Ik raakte niet alleen besmet met het coronavirus, maar brak ook met mijn compagnon en ging solo voort als Les Monseigneurs.’

‘In de zomer ben ik gecrasht’, vertelt Renwart. ‘Dit boek is intiem en autobiografisch, omdat het afrekent met die heftige periode. Het is een statement, een zoektocht naar een nieuwe eigen taal. Er is respect voor het verleden, er staan werken in van vroeger. Maar ik heb vooral heel veel goesting in de toekomst.