De Belgische toparchitect en ontwerper Vincent Van Duysen lanceert op 30 juni een interieurlijn voor Zara Home. De collectie zal bestaan uit twintig items en volgens Van Duysen 'betaalbaar én kwalitatief' zijn.
‘De vraag kwam helemaal uit de lucht gevallen. Uitgerekend in het jaar dat ik zestig werd. Daarom beschouw ik deze samenwerking als een cadeau’, zegt Vincent Van Duysen terug. De definitie van een goed geschenk is: een persoonlijke verrassing die perfect bij je past. Maar is dat wel het geval bij Zara Home en Van Duysen? Matcht dit wel met zijn curriculum? Valt deze collab niet in de categorie ‘Peter Goossens die bouillonblokjes op de markt brengt’?
‘Ik laat overal signaturen en sporen van mijn werk na in de wereld. Mijn esthetiek heeft de jongste jaren een enorme visibiliteit gekregen. En ik merk ook dat die momenteel veel mensen inspireert. Met deze collectie van twintig items voor Zara Home kan ik voor het eerst elke huiskamer ter wereld bereiken. Dát is voor mij het ultieme geschenk. Ik wil dat mijn stijl herkenbaar en bereikbaar wordt voor iedereen. Alle ontwerpen dragen mijn handtekening en zijn betaalbaar, zonder dat we moesten inboeten op kwaliteit.’
‘Alles, van de fauteuils over de bijzettafels tot de lampen, is artisanaal gemaakt in Spanje, met de grootste zorg voor detail. En elk item wordt individueel gecontroleerd op kwaliteit’, beklemtoont de architect. ‘De zetels zijn vervaardigd door een ambachtsman die al sinds de jaren 1940 in de business zit. De krukjes en loungestoelen zijn bekleed met zadelleer waarmee ook Hermès werkt. Zowel het katoen, het linnen als de prachtige bouclés zijn geweven in Italië. De eik die we gebruikten, is massief, geen fineer. De stiknaden, de hoezen en de vullingen van de zetels: alles is van zeer hoge kwaliteit. De stoelen, een knipoog naar de Finse architect Alvar Aalto, zijn de comfortabelste waarop ik ooit zat. De kwaliteit van de materialen en producten is werkelijk superieur. Als het niet top was geweest, dan had ik geweigerd.’
‘Mijn stoelen voor Zara Home, een knipoog naar de Finse architect Alvar Aalto, zijn de comfortabelste waarop ik ooit heb gezeten.’Vincent Van Duysen
Van fast fashion tot luxejacht
Toegegeven, het portfolio van Van Duysen was al een grand écart. Hij ontwierp zowel een deurkruk als een luxejacht. Een jeugdherberg in eigen land als luxeboetieks in Azië en de VS. Privéwoningen voor Belgen én voor Kanye West. Alleen een samenwerking met een ‘fast fashion’-merk zoals Zara stond nog niet op zijn curriculum. En eigenlijk ook niet op zijn verlanglijstje. ‘Het ligt ver uit mijn comfortzone, inderdaad. Maar ik hou van uitdagingen en van mensen.’
Het contact met de Zara-familie Ortega was van meet af aan heel warm, vertelt Van Duysen. ‘In oktober 2020 kwam Marta, de dochter van oprichter Amancio Ortega en vandaag voorzitter van Inditex, het moederbedrijf boven Zara, me thuis opzoeken in Antwerpen. Ze was niet alleen onder de indruk van mijn woning, ze bleek België ook goed te kennen. Haar familie werkt al jaren samen met Axel Vervoordt. Op menselijk vlak klikte het meteen. En bij het afscheid beloofde ze me nog iets te bezorgen. Ik dacht: een aanvraag voor een architectuurproject. Of een winkelconcept. Maar het bleek een zeer uitgebreide briefing voor ‘Zara Home by Vincent Van Duysen’. Meteen ook de eerste keer dat het Spaanse bedrijf een externe designer inroept voor een afzonderlijke meubelcollectie, als upgrade voor zijn ‘Zara Home’-gamma.’
Overkillgevaar
Van Duysen zei niet meteen ja, hij wilde de aanvraag even laten bezinken. ‘Ik heb geen panel van mensen dat ik consulteer voor zulke beslissingen. Die neem ik het liefst alleen’, zegt hij. ‘Mijn omgeving stelt zich weleens de vraag: “Vincent, moet je dat nog allemaal doen? Je bent zestig.” Maar net die verjaardag was voor mij de ideale aanleiding voor introspectie én een terugblik in mijn archieven. Ik stelde mezelf de vraag: waarvoor staat Vincent Van Duysen nu eigenlijk? Waarvan herkennen mensen mij? Wat willen ze van mij hebben? Wat is mijn signatuur? En hoe kan ik die nog meer verspreiden in de wereld?’
‘In heel het ‘Zara Home’-traject heb ik geen moment gehad waarop ik dacht: damn, waar ben ik in godsnaam aan begonnen?’
Waardoor het gevaar van overkill natuurlijk acuut is, want Zara Home is overal: wereldwijd heeft het merk 462 boetieks. Dreigt de uitholling van het zorgvuldig opgebouwde merk Vincent Van Duysen dan niet? ‘Ik heb daar absoluut geen schrik voor. In heel het traject heb ik nog geen moment gehad waarop ik dacht: damn, waar ben ik in godsnaam aan begonnen? Alles gebeurt heel gecontroleerd’, zegt hij.
‘Ik vind het onderscheid tussen de zogenaamde low-end en high-end niet meer zo relevant. Mensen zullen stukken uit mijn Zara Home-collectie mengen met duurdere interieuritems. Net zoals veel mensen kleren van Zara combineren met duurdere designermode. Dat is al lang geen issue meer.’
Invloedrijke woonkamer
Verrassen doet Van Duysens collectie eigenlijk niet: daarvoor is zijn signatuur te matuur. De lijn vormt absoluut geen breuk met het verleden. De meubels voelen meteen vertrouwd aan, door de subtiele hints naar de (interieur)architecten Alvar Aalto, Jean-Michel Frank, Luis Barragán en vooral zijn eigen werk. ‘Het zijn klassiekers uit mijn oeuvre, maar dan revisited. Elk stuk refereert aan mijn eigen interieurs. Het zijn herwerkingen van objecten waar ik zelf al jaren mee leef’, zegt hij.
Decennia zelfs, want Van Duysen greep zelfs terug naar zijn allereerste eigen interieur uit 1993: een appartement in de Antwerpse Solvynsstraat, waarvan de beelden nog altijd de ronde doen op Pinterest en Instagram. ‘The New York Times Style Magazine verkoos die woonkamer enkele jaren geleden nog tot een van de ‘25 rooms that influence the way we design’, zegt hij. ‘Ik ben inmiddels al lang verhuisd. Maar we maakten 3D-renderings van dat interieur en plaatsten er de collectiestukken voor Zara Home in. Alles paste perfect. Ook de opstelling die we deden in mijn huidige woning in Antwerpen én in mijn vakantiehuis in Portugal voelde meteen heel naturel. Ik had telkens het gevoel dat ik thuiskwam.’
‘Met deze collectie hoefde ik het warm water gelukkig niet opnieuw uit te vinden. Die ambitie heb ik trouwens nooit’, zegt Van Duysen. Mijn werk is altijd geworteld in historische referenties, archetypes en traditionele elementen. Maar het bevat ook veel emotie en poëzie. En het is sensorieel en diepmenselijk. Ik ontwerp nooit architectuur voor de architectuur. Of design voor het design. In mijn werk gaat architectuur niet alleen over construeren met volumes en licht. Het is een allesomvattend geheel, dat men in Italië ‘abitare’ noemt: een woonkunst, als cross-over tussen architectuur, interieur en meubilair. Mijn werk moet in de eerste plaats wellbeing uitstralen: een tijdloze osmose tussen comfort, esthetiek en kwaliteit. Geworteld in de traditie en los van de trends.’
Opvallend: het nieuws over Van Duysen x Zara kwam net binnen toen H&M zijn capsulecollectie aankondigde met India Mahdavi, de Frans-Iraanse interieurarchitecte. Ons eerste gevoel: ze steelt de ‘thunder’ van Van Duysen. ‘Het grote verschil is: bij ons is het geen capsulecollectie. Het is een volwaardige samenwerking, die doorloopt na deze eerste drop.’ De collectie zal vanaf 30 juni wereldwijd online beschikbaar zijn en ook in enkele nog te selecteren flagshipstores. ‘En het is de bedoeling dat de collectie nog wordt uitgebreid.’ Lees tussen de regels: Van Duysen is niet de eerste in een lange rij gastontwerpers? Of bellen ze volgend jaar toch David Chipperfield en John Pawson? ‘Dat weet ik niet. Maar persoonlijk denk ik dat ik de enige designer van de lijn zal zijn.’
Ook opvallend: Zara Home by Vincent Van Duysen werd niet voorgesteld op het Salone del Mobile in Milaan. Wel twee weken later, tijdens de Paris Fashion Week. Zo vermeed Van Duysen een al te grote clash met de nieuwigheden voor zijn andere designklanten, zoals Molteni&C, waarvan Van Duysen al sinds 2016 creatief directeur is. Of Flos, het Italiaanse merk waarvoor hij verlichting tekent. Of Bulo, dat op het jongste Salone zijn ‘VVD Bistro’ presenteerde. Waar zit voor Van Duysen dan het grote verschil tussen ontwerpen voor Molteni of Zara? ‘Bij Molteni moet ik echt in de huid kruipen van een Italiaans designmerk met een lange traditie van grote architecten die ervoor werkten. Denk aan Tobia Scarpa, Luca Meda of Giò Ponti. Dat ik tussen hen mag staan als Belgische architect maakt me enorm trots. Ik kan me goed inleven in die Italiaanse bedrijfscultuur en smaak, omdat ik me een halve Italiaan voel. Ik spreek nagenoeg perfect Italiaans en ik begon er mijn carrière.’
Hoewel Zara en Zara Home laagdrempelige merken zijn, werken hun teams toch met de wereldtop. En ook dat aspect overtuigde Van Duysen om met hen in zee te gaan. ‘Ze knoopten al samenwerkingen aan met onder meer actrice Charlotte Gainsbourg, Fabien Baron (creatief directeur van alle Zara-campagnes), de fotografen Peter Lindbergh, Steven Meisel en François Halard. Het is voor mij een eer om met zulke grootheden te mogen werken’, zegt Van Duysen. ‘Kort na hun aanvraag werd ik trouwens uitgenodigd in de Spaanse stad La Coruña, waar hun hoofdkwartier gevestigd is. Zara organiseerde er een grote tentoonstelling over modefotograaf Peter Lindbergh. Tijdens het galadiner zat ik aan de eretafel naast Marta Ortega. Die avond liep het er vol topmodellen, beroemde modeontwerpers, filmregisseurs en make-upartiesten. Het respect dat ze die avond voor mij en mijn werk toonden, is compleet wederzijds.’
