Kijk binnen in dit afgelegen vakantiehuis op Kreta

Iedere horlogefanaat in België kent Jacques Wittmann van Maison De Greef, de Brusselse zaak die al sinds 1848 – intussen goed voor zes generaties – naam maakt met bijzondere horloges en juwelen. Zijn vrouw Katia Ruebens moet niet onderdoen. In haar Brusselse orgaanvleesrestaurant Viva M’Boma zette ze sinds 2004 mergpijp, andouillette en kalfszwezerik op de kaart. Veel mensen kwamen er speciaal voor de ‘choesels’, een typisch Brusselse ragout van pens, alvleesklieren en stierentestikels. ‘Op Kreta hebben de slagers een – euh – ietwat andere stijl’, lacht ze. ‘Vis vind je hier – verrassend genoeg – ook niet zo veel. Dus eten we hier vooral veel seizoensgroenten. En citrusvruchten die we in de tuin kweken. Onze dag beginnen we met mandarijnsap en met zelfgemaakte compote van kumquats.’

Dat hun Brusselse exodus een odyssee naar Kreta zou worden: dat hadden Wittmann en Ruebens zelf niet zien aankomen. ‘Toen Katia en ik vroeger met vakantie gingen, huurden we vaak een huis op een afgelegen plek. Thailand, Bali, Corsica, Ibiza... Toch voelde het altijd wat Disneyland. Tot we op Kreta een fabuleus huis boekten in Chania: een streek die ook leeft in het laagseizoen. De restaurants zijn open, het leven gaat er gewoon voort. Dat was precies wat we zochten.’

De Greef en Ruebens voelden zich er zo goed dat ze zochten naar een bouwgrond. Ze wilden aanvankelijk bouwen in de havenplaats Souda, met zicht op zee, maar die percelen zijn voorbehouden voor Grieken. ‘Agentschappen toonden ons tientallen andere terreinen. Maar niks leek ons perfect’, zegt Wittmann. ‘Tot ik op een namiddag spontaan een hobbelig aardewegje insloeg. Vijfhonderd meter verder lag, in de middle of nowhere, een perfect perceel. Zo afgelegen, dat zelfs locals het niet meteen wisten zijn.’

Het koppel bouwde daar de voorbije vier jaar op een domein van 51.000 vierkante meter een riante vakantiewoning van 440 vierkante meter voor henzelf. Plus één voor de verhuur, die plaats biedt aan tien personen en met een zwembad van twintig meter lang. Een derde huis is in de maak: het zal in de lente van 2024 worden opgeleverd. ‘In ons huis leven we zoals op een cruiseschip. Overdag houden we ons op het gemak bezig, Katia in de zon, ik in de schaduw. We genieten van de architectuur en de omgeving. En ’s avonds kleden we ons op om te gaan eten’, zegt Wittmann. Ruebens: ‘Het is altijd al mijn droom geweest om in de zon te gaan wonen. Als ik moe ben, lig ik een uur in de zon en ben ik helemaal opgeladen. We wonen in de volstrekte rust. Je hoort niks, behalve de bellen van de geiten. Vanuit het huis kijk je uit op de besneeuwde toppen van het gebergte. Toen we een foto stuurden naar onze kinderen, dachten ze dat we in Courchevel waren.’

Wittmann zette de krijtlijnen van de architectuur op papier, een lokale architect werkte die technisch uit. Een geslaagde opdracht, want de woning haalde in Griekenland al de voorpagina van verscheidene magazines. ‘Ik ben opgegroeid in woningen van de Brusselse architect Jacques Dupuis. Ook onze winkel in de Boterstraat was door hem ontworpen. Ik heb een aangeboren sensibiliteit voor architectuur, denk ik.’

Zijn vrouw focuste op het interieur en de detailafwerkingen. De tuin was een gezamenlijk projectje. Ook al ziet die eruit als een natuurlijk landschap, hij is wel degelijk zorgvuldig aangelegd door de Franse tuinarchitecten van Atelier Clap. ‘Ze kozen voor een mix van mediterrane en exotische soorten. We plantten bijvoorbeeld eucalyptus en eeuwenoude olijfbomen, om de woning nog meer op te laten gaan in het landschap’, zegt Wittmann.

Sinds ze op Kreta wonen, is het leven van Wittmann en Ruebens grondig veranderd. Ze zijn een pak rustiger geworden en leven meer volgens de seizoenen. Ook al hebben ze er vier pittige jaren op zitten. Een pensioenproject mag je de huizen dus niet noemen, want er kroop verdomd veel tijd en energie in de bouw. ‘Alles is privé gefinancierd’, zegt hij. ‘Het was een groot risico, want al ons geld is op. Geen enkele bank zou in ons verhaal gestapt zijn. We zijn zomaar aan onze droom begonnen, zonder een businessplan te maken. Wij functioneren op instinct en buikgevoel. We doen eerst en denken pas nadien na. Misschien zijn we wel iets te ver gegaan in de detailafwerking van de woningen. Maar bon, dat is de aard van het beestje. In alles wat we doen, willen wij jusqu’au bout gaan.’

Concreet werden alle meubels op maat gemaakt. De buitentegels zijn zo extreem groot (2,6 x 1,2 meter) dat de helft was gebroken toen ze werden geplaatst. Het keukenraam is maar liefst zeven meter lang. En het opent achter het werkblad, zodat je die keuken ook als buitenkeuken kunt gebruiken (als het raam open is). De keukentafel moest specifiek vijf meter lang zijn, maar ze paste niet in de vrachtwagen, dus is ze toch in twee gezaagd. En er werden ook nog eens tweeduizend struiken aangeplant, plus veertig olijfbomen en tien eucalyptusbomen. The extra mile dus.

Tot 18 december 2019 ging Jacques Wittmann ook the extra mile voor Maison De Greef. Als zesde generatie van het familiebedrijf werkte hij er sinds 1993. Hij als horloge-expert, zijn jongere broer Arnaud als juwelier. Een ideale familiale tandem, maar zakelijk en karakterieel waren ze tegenpolen. ‘Mijn broer is heel geordend, ik ben nogal ‘bordélique’. Dat marcheerde op den duur niet meer’, geeft hij toe.

Arnaud Wittmann zet Maison De Greef nu alleen voort in de Boterstraat. Jacques Wittmanns zoon Brice richtte begin vorig jaar een eigen luxehorlogeboetiek op in de Dansaertstraat: Prosper. Genoemd naar François-Prosper De Greef, die in 1848 de familiezaak in de Boterstraat opende. ‘Maar ook met Prosper heb ik niks te maken. Brice wilde zijn eigen verhaal schrijven. Dat begrijp ik al te goed. Toen mijn broer en ik de zaak overnamen van mijn vader, hebben we het ook anders aangepakt en het niveau opgekrikt. Ik heb nooit familiedruk gevoeld om De Greef voort te zetten. Ik wilde het zelfs eerst niet. Als 25-jarige wilde ik vooral uitgaan, geen horloges uit elkaar halen. Maar mijn vader voelde dat ik een commerçant was, dus betrok hij me meer en meer bij de zaak. En zo rolde ik erin.’

‘Intussen zijn we 35 jaar verder. Als ik niet was weggegaan bij De Greef, zou ik daar wellicht over tien jaar nog hetzelfde doen. Het frustreerde me dat ik producten verkocht die ik niet mee kon produceren. En ik kon me ook moeilijk voorstellen dat er geen grote veranderingen meer zouden plaatsvinden in mijn leven. Op Kreta konden mijn vrouw en ik ons leven wél nog een keer omgooien. En zelf iets opbouwen from scratch.’

Moest het vakantiewoningproject in Chania dan het zwarte gat na De Greef en Viva M’Boma vullen? ‘Welk zwart gat? Van de ene dag op de andere geen mails, telefoontjes of bestellingen voor horloges meer krijgen: ik had gedacht dat het me meer zou raken. Maar het deed me eerlijk gezegd niks. Geen seconde heb ik mijn job al gemist’, zegt Wittmann. ‘Zeven dagen per week heb ik het vuur uit mijn sloffen gelopen voor onze klanten. Sommigen zijn mettertijd vrienden geworden, en die hoor ik nog. Al de anderen niet meer. Mijn grootste klant heeft zelfs een vakantiewoning op Kreta gebouwd dankzij ons. Normaal huurt hij elke zomer een suite op Capri. Sinds hij hier is, eet hij in simpele tavernes en drinkt hij retsina voor drie euro per glas, net als wij.’

We betrappen er ons zelf ook op: over Kreta bestaan nogal wat hardnekkige vooroordelen. Eentje gaat zelfs al mee sinds 600 voor Christus. Epimenides, de filosoof uit Knossos, schrijft in zijn beroemde gedicht ‘Over Kreta’ dat ‘de Kretenzen onverbeterlijke leugenaars, gemene beesten en vadsige vreters zijn’. De Wittmanns ontkrachten dat cliché met klem. ‘Vrijgevigheid is er nog vanzelfsprekend en de gastvrijheid is authentiek’, zegt Wittmann. ‘Slow food en circulaire economie zijn er geen trend, ze maken hier deel uit van het DNA.’

‘We willen hier ook niet de toerist komen uithangen’, vult Ruebens aan. ‘We integreren ons zoveel mogelijk. We kennen eigenlijk alleen maar Grieken. Daarom leer ik ook de taal. Ik wil in het Grieks boodschappen kunnen doen en een praatje slaan. We zijn niet naar Kreta gekomen om de hele dag Frans te praten met onze expatvrienden.’