Door de coronacrisis woont de Brusselse fotograaf Serge Anton parttime in zijn opgeknapte familiehuis in Sedan. Als architecturaal autodidact leidde hij de renovatie volledig zelf.
‘Het gebeurt weleens dat de buren hier zomaar eten voor mijn deur neerzetten. De bakker gaf me gratis stokbrood. En de slager schonk me speksalade in een Tupperwarepotje. Tijdens de lockdown vroegen de mensen me zelfs of ze geen boodschappen voor me moesten doen. Ongelooflijk is de solidariteit hier.’ Het lijkt erop dat de Brusselse fotograaf Serge Anton al goed ingeburgerd is op zijn nieuwe woonplek, het Franse Ardennenstadje Sedan.
Je weet het misschien nog uit de lessen geschiedenis: tijdens de Slag bij Sedan werd in september 1870 het leger van Napoleon III in de pan gehakt door de Pruisische troepen. Wel, precies 150 jaar later heeft Anton hier zijn vlag geplant.
Hij knapte het ‘vergeten’ huis van zijn overgrootouders op. En sinds de coronacrisis brengt hij 60 procent van zijn tijd door in de Franse Ardennen.
Intensieve renovatie
‘Toen mijn vader stervende was, haalde hij herinneringen op aan het familiehuis in Sedan. “Serge, beloof me dat je ons huis niet verkoopt. Beloof me dat je er iets mee zult doen”, zei hij mij. Ik was er al decennia niet meer geweest. En hij ook niet: hij had er zelfs nooit gewoond, het stond al twintig jaar leeg. Drie jaar geleden begon ik met de renovatie."
'Het eerste jaar dat het af was, kwam ik er bijna nooit. Maar toen covid uitbrak, besloot ik hier in lockdown te gaan. De rekening was gauw gemaakt: in Brussel heb ik een loft met een klein terras, hier een tuin van 1000 vierkante meter. De coronacrisis was de ‘déclic’ om hier veel meer tijd door te brengen.’
Serge Anton is half Belg, half Fransman. Zijn overgrootouders bouwden hun huis in Sedan in 1920, precies honderd jaar geleden. ‘Toen lag het nog compleet afgelegen in de bossen, nu ligt het aan de rand van de stad’, zegt hij. ‘Tussen mijn achtste en tiende kwam ik wel eens op vakantie bij mijn grootouders. In mijn herinnering regende het er constant.’
Dat klimaat valt tegenwoordig best mee in de Franse Ardennen. ‘‘s Zomers kan het hier al gemakkelijk 35 °C worden. Op mijn petanquebaan die ik buiten aanlegde, heb je de indruk dat je in de Provence bent. De klimaatopwarming zal ertoe leiden dat deze regio aantrekkelijker wordt. Zuid-Europa is nu al onhoudbaar warm in de zomermaanden. Je ziet dat veel mensen in Marokko of Zuid-Spanje hun appartement verlaten.’
'Hier heb ik de voorbije drie jaar al meer vrienden gemaakt dan in Brussel.'Serge Anton
Serge Anton haalt niet toevallig Marokko aan. Als interieur-, portret- en reisfotograaf komt hij er jaarlijks minstens een paar weken. Voor reportages, maar ook voor boekprojecten of voor vrije fotoreeksen, die hij – met succes – exposeert en verkoopt. ‘Ik hou inderdaad heel erg van reizen. Ik ben al op zo veel mooie plekken in de wereld geweest. Ik heb veel mensen weten vertrekken uit Brussel, om zich te vestigen op exotische locaties. Maar velen komen ook terug. Er mankeert toch altijd iets. Het is er niet altijd beter dan in Brussel.’
Sedan versus Brussel
Sedan ís ook niet per se beter dan Brussel. Anton noemt het gewoon ‘het juiste moment’ om hier meer tijd door te brengen. ‘Toen ik een dertiger was, betekende de stad alles voor mij. Ik kon me geen leven buiten Brussel voorstellen. Eigenlijk wou ik het huis in Sedan verkopen, omdat ik me niet kon inbeelden ooit in Sedan te verblijven. Maar nu ben ik 54 en liggen de kaarten toch anders.'
' Ik mis de stad minder en minder. Door de coronacrisis ben ik hier maanden aan een stuk gebleven. In maart zag ik de frisse blaadjes aan de bomen groeien, tijdens de tweede lockdown zag ik ze naar beneden dwarrelen. De seizoenen ritmeren hier mijn leven veel meer.'
'De mensen leven hier ook veel trager. In Brussel hebben vrienden nooit tijd om af te spreken, omdat ze het zo druk hebben. Hier heb ik de voorbije drie jaar al meer vrienden gemaakt dan in Brussel. Al heeft dat ook een keerzijde: door de dorpsmentaliteit weet iedereen alles van iedereen.'
'Ik zie het zo: Sedan doet me naar Brussel uitkijken. Want het multiculturele leven mis ik hier. Maar Brussel doet me op zijn beurt naar Sedan verlangen. Zeker als ik weer eens in de file sta of last heb van de vervuiling. Het voordeel is: Sedan ligt op twee uur van mijn deur in Elsene. Dat is anders dan een buitenhuis hebben in Marrakech, waar je een dag reistijd moet rekenen.’
Autodidact in architectuur
‘In Sedan noemen ze me ‘le Belge’, maar ze vergeten dat mijn roots hier liggen,’ zegt Serge Anton. Toch is zijn renovatie geen Ardens verhaal. Hij pakte het huis aan in een hedendaagse stijl die hem typeert: relaxed, open, en met veel gevoel voor warme materialen en texturen.
‘Het huis is vrijstaand en meet 8 bij 8 meter, echt niet groot dus. En het was dan nog eens opgedeeld in kamertjes. Ik heb alles opengegooid om zoveel mogelijk licht van overal te laten binnenvallen. Dat is goed gelukt. Het winterzonnetje dat hier vanmorgen binnen scheen, was zalig.'
'De verbouwing heb ik zelf gecoördineerd, zonder architect. In Brussel deed ik ook al meermaals renovaties en inrichtingen, zowel residentieel als commercieel. Het zit gewoon in mijn bloed: mijn vader was een landschapsarchitect en professor volumetrie. Van hem heb ik dat gevoel voor ruimtelijkheid.'
'Architectuur heb ik nooit gestudeerd, ik doe mijn projecten altijd met het buikgevoel van een autodidact. Ik hou ervan om in de huid te kruipen van een gebouw, om te voelen wat je ermee moet doen. Het is pure intuïtie, maar het werkt.’
Culturele hub
De komst van Serge Anton is niet onopgemerkt voorbijgegaan in Sedan. Hij haalde al meermaals de lokale krant en dat apprecieerde de burgemeester danig. ‘Toen een leegstaand boothuis op een eiland in Sedan te koop kwam, kreeg ik als eerste de kans om die plek te kopen.’ Daar wil Anton nu een culturele hub van maken, waar artiesten uit verschillende disciplines samen aan projecten zullen werken.
‘Over een jaar moet dat cultuurcentrum de deuren openen. Bedoeling is dat het initiatief de grensstreek wat zichtbaarheid geeft’, zegt Anton. ‘Vastgoed is hier nog zeer betaalbaar. Voor 70.000 euro kun je hier een huis vinden. Nogal wat Belgen komen zich hier in de Franse Ardennen installeren, vaak om te jagen.'
' Nu we minder gaan reizen en ons meer moeten focussen, zullen mensen de Ardennen herontdekken. Maar mijn huis verhuur ik niet. Ik heb er al dertig mails over gekregen, maar ik wil het voor mezelf en mijn familie houden.’
