In Spanje vond de Belgische Nina Coolsaet, dochter van professor uroloog-androloog Bo Coolsaet, niet alleen de liefde van haar leven, maar ook de liefde voor wijn. Met haar Bodega Mas l'Altet gooit ze hoge ogen.
Wat ze nu eigenlijk het fascinerendste vindt - wijn of vis - willen we weten wanneer we Nina Coolsaet ontmoeten op haar wijngaard even ten zuiden van Valencia. Hoewel de Belgische bio-ingenieur haar professionele sporen jarenlang in de visindustrie verdiende, is de dochter van professor en relatie-expert Bo Coolsaet vandaag toch vooral bezig met wijn. Samen met haar Spaanse echtgenoot Alfredo Esteve Reig - die ze tijdens een wijncursus leerde kennen in Aranda del Duero - runt ze vandaag ten noorden van Alicante de Bodega Mas l'Altet. 'Als visnutritioniste heb ik jarenlang fulltime voor de Nederlandse multinational Nutreco gewerkt', zegt Coolsaet. 'Vandaag ben ik nog altijd visvoedingsdeskundige, al ben ik nu als zelfstandige actief. Waardoor ik de job kan combineren met mijn twee kinderen én onze bodega.'
Beide jobs hebben in ieder geval gemeenschappelijk punten. 'Ik ben gespecialiseerd in biochemie, biologie en microbiologie', zegt Coolsaet. 'Als nutritioniste ben ik bezig met de natuurlijke chemische processen rond voeding en het effect van natuurlijke producten op de gezondheid van vissen, waardoor je chemische producten en antibiotica kunt vermijden. Bij vis zijn gisten en bacteriën essentieel, en dat is net zo bij oenologie. Wijn was trouwens al een passie tijdens mijn studentenjaren. Het hele fermentatieproces van wijn gaat ook over de werking van gisten en bacteriën, en de rijping rond natuurlijke chemische reacties.'
En dát is precies de ambitie van het koppel: hun Spaanse wijngaard zo bewerken dat de natuur maximaal haar gang kan gaan. 'We gebruiken geen externe gisten, geen additieven en geen insecticiden. Uiteraard is zo'n aanpak kwetsbaar in de beginfase, maar als je de natuur goed begeleidt, reageert die veel adequater op onvoorziene omstandigheden dan ons menselijk brein.'
Eén kans
De job van wijnmaker is volgens Coolsaet vooral een les in geduld. 'Je hebt maar één kans per jaar op succes. In een normale productieketen kan je, als het niet lukt, soms nog dezelfde dag dezelfde processen en proeven herhalen, tot het gewenste resultaat er is. Bij wijn blijf je echter afhankelijk van de natuur en zijn er heel het jaar risico's: late vorst, hagelbuien in hartje zomer, een tekort aan neerslag, extreme regenbuien net voor de oogst enzovoort. Allemaal factoren die de druiven kunnen vernietigen. De controle die ik als ingenieur in technologische processen heb, moet ik hier grotendeels achterwege laten. Bovendien is het wijnproces deels wetenschappelijk onderbouwd, maar het is ook een kwestie van 'feeling'. Je moet je hart volgen. Ook dat was even wennen.'
Dat Coolsaet met een Spanjaard getrouwd is, eveneens een ingenieur trouwens, bleek wel een grote bonus. 'Aangezien de wijngrond van Alfredo's grootvader was en zijn moeder in onze bodega werd geboren, werden we lokaal gemakkelijk aanvaard. Alleen merk ik hier af en toe nog machogedrag. Als de Valencianen wijn kopen, zullen ze het nooit rechtstreeks aan mij vragen. Neen, dan klinkt het van: 'Zeg aan Alfredo dat we nog een doos wijn willen bestellen.' Vrouwen en het geld van een bodega, die horen hier nog niet samen.'
Dat Coolsaet nu al in staat is drie topcuvées en 12.000 flessen per jaar uit haar kelders te jagen, wordt vooral verklaard door het unieke microklimaat. 'Onze wijngaard ligt op 40 kilometer van de Middellandse Zee en op bijna 600 meter hoogte, in de vallei van een hooggebergte. Er heerst dus een zeer fris klimaat, met geregeld veel wind en veel neerslag. Allemaal factoren die de kwaliteit van de druiven bevorderen. De zomers zijn heel warm maar met koele nachten, en de winters heel koud met hevige sneeuwbuien. Bovendien hebben we een terroir van waterhoudende kleigrond. We irrigeren dus niet, wat in Spanje en zeker in deze streek uitzonderlijk is. Op die manier dwingen we de wijnranken ook om diep te wortelen, waardoor ze resistenter worden en beter fruit opleveren.'
Volgende generatie
Zelfs met die gunstige factoren blijft het als kleine producent boksen op de wijnmarkt. 'Financieel is het heel zwaar, want we zitten volop - en nog een aantal jaar, vrees ik - in een onrendabele fase. Onze verkoop dekt nog altijd de directe kosten niet.' Ook persoonlijk blijft het voor Nina Coolsaet een zware investering: alle vakanties en weekends staan in het teken van de wijngaard. 'Wijnbouwer moet je echt uit overtuiging worden, en niet om er rijk van te worden. Onze grote winst en drijfveer zijn de positieve feedback die we krijgen op onze cuvées. Ook het feit dat we twee kinderen hebben, motiveert ons. Wij maken onze wijn voor de volgende generatie. Ze groeien op in een omgeving waar ze zien dat toewijding en hard werken resultaten opleveren. En uiteindelijk zullen ze later onze wijn kunnen drinken vanaf ons eerste wijnjaar 2007, in de wetenschap dat we hen daarbij in gedachten hadden. Twee van onze cuvées dragen trouwens hun naam. Daarom is onze manier van wijn maken toch helemaal anders dan wanneer het een noodzakelijke bron van inkomsten zou zijn.'