‘Alcoholvrije drankjes zitten vandaag op hetzelfde punt als vegetarisch eten twintig jaar geleden’, zegt Ben Branson. Dus biedt hij met Seedlip een volwassen antwoord op de vraag: Wat te drinken wanneer je niet drinkt?
‘Sorry dat ik te laat ben, ik vond niet meteen parkeerplaats.’ Welke gek komt er nu ook met de wagen naar hartje Londen? Met een grote terreinwagen zelfs, zo zal later blijken. De gek is Ben Branson. ‘Waar ik woon, komen geen metro’s of bussen.’ Branson - zonder connectie met serial entrepreneur Richard Branson van de Virgin-groep - woont in een 15de-eeuwse boerderij in Buckinghamshire, een natuurrijk gebied ten noordwesten van de Britse hoofdstad. Hij is niet echt een stadstype. Niet om te rijden, maar ook niet om te wonen.
En eerlijk gezegd zie je dat er ook aan. Branson is niet hip gekleed en komt met zijn ongeschoren baard zelfs ietwat sjofel over. Zijn zwarte oorbellen zijn foute boel en onder zijn pet komt een krullende haardos piepen. Op zijn vingers staat zelfs het woord PEAS getatoeëerd.
Maar we dwalen af. We zitten hier omdat hij drie jaar geleden met Seedlip is begonnen: de allereerste gedistilleerde alcoholvrije drank in de cocktailwereld. En meteen, zij het onverwacht, een schot in de roos. De eerste duizend flessen die de boerderij in Buckinghamshire in 2015 verlieten, waren in drie weken uitverkocht.
Toen kwam de vraag van het luxewarenhuis Selfridges. ‘Of zij de volgende lading exclusief mochten verkopen?’ De volgende duizend flessen vlogen in tweeënhalve dag buiten. ‘En de laatste duizend flessen die ik volledig zelf heb gemaakt, waren in dertig minuten uitverkocht’, vertelt Branson. ‘Daar zat ik dan in januari 2016. Zonder stock. Ik werd gebeld door The Fat Duck en The Ritz, ze wilden allemaal met ons samenwerken. Dat had ik écht niet zien aankomen. Het is op dat moment dat ik besefte: ik heb hier iets geweldigs in handen.’
Harry Potter
Maar wat is dat geweldigs precies? Een ‘spirit’ noemt Branson het zelf. Sterke drank dus. Likeur, zo u wil. Maar dan zonder alcohol. ‘Géén gin’, drukt hij me op het hart. ‘Zelfs geen alcoholvrije gin, want er zit nergens jeneverbes in verwerkt.’ En daar mag je hem op zijn woord op geloven. Branson is een ingrediëntenfreak. Van elk plantje kan hij de kweekwijze, de smaak en de Latijnse naam vertellen. Een familietrekje aan moeders kant. Al sinds de 17de eeuw zit die tak van de familie in het boerenleven.
‘Ik ben zelf ook altijd enorm geïnteresseerd geweest in planten en kruiden. Op een bepaald moment tikte ik op Google de volgende termen in: ‘interessante kruiden om thuis te kweken’. Na een paar interessante websites en links kwam ik in de bijzondere botanische wereld terecht. Ik begon zaden aan te kopen en te experimenteren met kruiden die klinken als personages uit Harry Potter: ‘maidenhair’ (venushaar), ‘bladderwrack’ (blaaswier) en ‘eyebright’ (ogentroost).’
Een fijne hobby naast Bransons echte job als designer. Een vak dat ook door Bransons vader werd beoefend. ‘We hielden ons vooral bezig met ‘branding’, het vormgeven van merken. Het kriebelde al lang om een eigen merk op de markt te brengen. Alleen had ik geen idee in welke sector dat dan zou zijn.’
Pas toen hij het boek ‘The Art of Distillation’ van John French uit 1651 onder ogen kreeg, ging er een klein alcoholvrij belletje rinkelen. ‘Het boek is een naslagwerk vol belangrijke recepten uit de geneeskunde. Want daar heeft alcohol zijn geschiedenis natuurlijk, in de geneeskunde. Ik ontdekte in dat boek de kunst van het distilleren. We kennen dat vooral als het productieproces voor alcoholhoudende dranken, maar in het boek ontdekte ik dat het ook werd toegepast om niet-alcoholische medicijnen mee te bereiden. Dat vond ik boeiend.’
Een alcoholvrij aperitief is voor mij pas geslaagd wanneer kinderen het niet lekker vinden.
Impulsief kocht Branson online een koperen ketel van tweeënhalve liter. ‘Gewoon uit nieuwsgierigheid.’ Distilleren is niet meer of minder dan het scheiden van een vloeistof in onderdelen met een verschillend kookpunt. Praktisch: wanneer je een goedje verwarmt tot een temperatuur van - laten we zeggen - 65 °C, zal alleen het ingrediënt met dat specifieke kookpunt beginnen te verdampen. Met een distillatieketel kan je dat onderdeel dan afzonderen en elders weer vloeibaar laten worden. U merkt het al: met distilleren alleen maak je geen wondermiddeltje.
‘Er zijn een aantal processen die elk ingrediënt moet ondergaan. We lossen het eerst op zodat het vloeibaar wordt, dan distilleren we het beste eruit, zodat we uiteindelijk kunnen beginnen te zuiveren en mengen.’ Specifieker wil Branson niet worden, want ‘daar zit ons geheim in.’
Dierenkop
Het was uiteindelijk wachten op een zeer geleidelijk eurekamoment toen Branson op een blauwe maandag moest vergaderen in centrum Londen. ‘Ik vroeg een alcoholvrij aperitief en kreeg toen een mierzoet roze drankje voorgeschoteld. Op weg naar huis die avond besefte ik dat we qua alcoholvrije drankjes nu op hetzelfde punt staan als we met vegetarisch eten twintig jaar geleden stonden. Ik vroeg me meteen af of ik mijn distillatietechniek niet kon inzetten om iets drinkbaars te maken.’
Met moederlief ging hij op zoek naar de juiste ingrediënten, vader hielp met de juiste vorm. Want eerlijk is eerlijk: hoe lekker de brouwsels van Branson ook mogen zijn, de ‘branding’ draagt zeker ook bij tot het succes. De collages die hij op elke fles samenstelt met de ingrediënten en een dierenkop zijn pareltjes.
De naam Seedlip verwijst naar Bransons familiegeschiedenis op de boerderij. ‘Een seedlip is een soort mand met zaden die je rondom het lichaam kan binden. Ze werd vroeger gebruikt om met de hand te zaaien. Ik vond het een goede naam omdat de basis van onze business er ook in zit: wij brengen zaden letterlijk tot aan de lippen.’
Het lijkt een belachelijke vraag van iemand die haar vrijdagavond graag inzet met een pisco sour, een negroni of op zijn minst een glas wijn, maar wat maakt alcohol nu precies zo lekker? ‘Alcohol is geen smaakmaker, het is een smaakdrager’, antwoordt Branson resoluut. ‘Net zoals suiker en vet eigenlijk. Je hebt zo’n drager nodig voor een volle, aantrekkelijke smaak. Seedlip is suikervrij, vrij van zoetstoffen en bevat nul calorieën.’ (Dringend tijd dus om nog een derde nogroni te bestellen.) ‘Seedlip moet je niet zuiver drinken. Er moet suiker bij om de smaak tot zijn recht te laten komen. Bartenders gebruiken het net zoals eender welke andere likeur. Ze mixen het met sap, met tonics of bitters.’
Wat Seedlip zo verschillend maakt van andere alcoholvrije drankjes, wil ik weten. ‘Een alcoholvrij aperitief is wat mij betreft pas geslaagd wanneer kinderen het niet lekker vinden. Het moet volwassen smaken, net als koffie of sterke kaas’, legt Branson uit. ‘Met een volwassen drankje zijn we meer geneigd rituelen te gaan ontwikkelen. Wie op vrijdagavond thuiskomt van het werk, vlijt zich niet met een cola neer in de sofa. Snap je wat ik bedoel?’
Het Seedlip-gamma telt voorlopig drie verschillende smaken. ‘Spice 94’ bevat vooral kardemom en piment. ‘Dankzij de cascarilla-plant hebben we er een tannine-effect in kunnen brengen’, aldus Branson. De ‘Garden 108’ verklaart Bransons tatoeage. Het bevat erwtenplantjes, rozemarijn, tijm en munt. ‘Lekker met tonic of om ‘sour cocktails’ mee te maken.’ De nieuwste aanwinst ten slotte, de ‘Grove 42’, bevat drie soorten sinaasappel. ‘Het is een smaak die me aan kerst doet denken, ik at me als kind ziek in mandarijntjes.’
Het enige nadeel aan dit ‘zonder wonder’ is dat je een behoorlijke shaker moet zijn om die cocktails gefabriceerd te krijgen. Tijdens het gesprek met Branson passeren verschillende Seedlip-cocktails de revue. Allemaal zo lekker dat je je letterlijk begint af te vragen waarom je ooit nog alcohol zou gaan drinken.
Doe het zelf
We leveren intussen aan meer dan 250 sterrenrestaurants over de hele wereld.
Met de Seedlip-flessen thuis gaat het echter iets minder vlot. De recepten in het gloednieuwe Seedlip-cocktailboek zijn soms toegankelijk (maar die zijn dan minder verrassend van smaak), maar voor de echte toppers heb je een rist ingrediënten nodig die geen mens in huis heeft. Ik durf dan ook te vermoeden dat de grootste markt voor Seedlip de professionele horeca is.
‘We leveren nu aan meer dan 250 sterrenrestaurants over de hele wereld. In de top 10 van beste cocktailbars ter wereld, zitten acht klanten van ons, onder meer Dead Rabbit in New York en The American Bar in The Savoy-hotel in Londen. In totaal werken we met zo’n 6.000 bars wereldwijd’, zegt Branson zonder verwaand te gaan klinken. ‘Ik heb echt het gevoel dat we nog maar net vertrokken zijn. De aandacht voor non-alcoholische dranken is nog maar net begonnen. Negentig procent van de markt heeft zelfs niet eens een volwaardige alcoholvrije optie. Acht tot negen procent heeft wel iets, maar dan in de vorm van softdrinks of sapjes. En één procent doet het op een volwaardige manier, met alcoholvrije spirits.’
Pop-upshop
Seedlip was de eerste om daarop te gaan focussen, intussen zijn er uiteraard meer spelers op de markt gekomen, zoals het Zweedse Ceder’s, een alcoholvrije, gedistilleerde likeur die verdeeld wordt door Pernod Ricard, en het Belgische RenardDrinks, dat premiumlimonade maakt.
‘Voor mij is het goed nieuws dat zoveel merken eindelijk het alcoholvrije licht zien’, aldus Branson. ‘Hoe meer opties we hebben, hoe beter. Alcoholvrij drinken moet een positieve keuze worden.’ Waarna hij zich excuseert. Branson wordt verwacht in de allereerste Seedlip-pop-upshop, vlak bij Selfridges, pal in het shoppinghart van de stad. ‘Ik moet daar ook nog ergens parkeerplaats gaan zoeken’, ergert hij zich nu al. En ziedaar meteen nog een mooi voordeel van zijn eigen product. Na drie heerlijke cocktails kan de man zonder problemen in zijn veel te grote terreinwagen stappen.
Een fles Seedlip kost 29,95 euro voor 70 cl en is verkrijgbaar bij de gespecialiseerde drankenhandelaar en via seedlipdrinks.com. De pop-upbar en -shop is nog tot en met 16 december geopend in 71 Duke Street. ‘The Seedlip Cocktail Book’ van Ben Branson is uit bij Penguin Books, 15,99 euro.