Het spannende begin, de tinteling der anticipatie... Het aperitief is zonder twijfel het beste onderdeel van de avond. Maar ook de weerspiegeling van onze maatschappij, een afschrift van de tijdgeest. Wat eruitziet als hapjes en een mooi glaasje drank gaat in werkelijkheid over Lady Di, de opkomst van de oven, fashion en funk. Zet dus nooit zomaar iets op tafel.
1970
Eigoed
Op de discotonen van 'Dancing Queen' ontvangen we gasten in een kleurrijk interieur en met een dito feesttafel. Sangria en punch worden overladen met kleurrijk fruit en versieringen terwijl de hapjes zich vooral in het koude segment situeren.
We maken ons nog geen zorgen om cholesterol, dus krijgen eieren een glansrol op de kleurrijke dienbladen. Gevulde eieren, eieren in garnalencocktail en eiersalade op toastjes. Dat alles steevast vergezeld van zelfgemaakte cocktailsaus met een flinke scheut cognac.
Al die kleuren creëren een visueel aantrekkelijke eetcultuur, al volgt de lichttechnologie nog niet helemaal. Goede verlichting is duur, dus wordt er vaak gekozen voor spots aan weerszijden van de tafel. Gevolg: ietwat vreemde schaduwen. Het pakje sigaretten is geen vreemde schaduw, het is een essentieel en doodnormaal onderdeel van de apero anno 1970.
1980
Kir royal wedding
Op 29 juli 1981 zit de hele wereld aan de buis gekluisterd voor het sprookjeshuwelijk van prins Charles en Lady Diana. Een gebeurtenis die haar effect kent tot op de Engels geïnspireerde feesttafels met blauw-witte decoratie en eenvoudige vormen.
Op het bord etaleren we met de nodige trots wat onze ovens anno 1980 in slechts enkele minuten kunnen klaarspelen. Miniatuurpizza's, miniatuurkoninginnenhapjes en miniatuurworstenbroodjes worden doorgespoeld met een kir royal.
Hoe we dat alles in beeld brengen? Met iets minder franjes dan het decennium tevoren: clean, bord in het midden en genoeg ademruimte rondom. Al is dat buiten de meloen met rauwe ham gerekend. Een hapje dat in de eighties zijn intrede maakt om nooit meer weg te gaan.
1990
Nieuw werkwoord
Aperitieven wordt een werkwoord tijdens de jaren negentig. De decoratiesector springt meteen op de kar. Bordjes en schaaltjes in allerlei vormen en maten komen op tafel, net als de obligate lepelhapjes. Foie gras is een luxueuze topper.
Een culinair geweten hebben we nog niet ontwikkeld, in tegenstelling tot culinair toerisme. Italië is hét vakantieland bij uitstek en we importeren met plezier lokale specialiteiten zoals mozzarella, kerstomaatjes en basilicum, samen op een professioneel prikkertje.
In het glas experimenteren we met alle mogelijke varianten van martini: de appletini, de dirty martini en de vodkatini. Qua fotografie mag het allemaal wat artistieker - niet alles moet per se helemaal in beeld - en het topshot komt in zwang.
Wat vandaag zo logisch lijkt (eten van boven fotograferen) hebben we onszelf in de nineties aangeleerd.
2000
Fashionfood
Styling wordt almaar belangrijker op tafel. Exotische taferelen in scherpe belichting zorgen voor een echt fashiongevoel. Het is tenslotte ook het succesdecennium van Sex & The City. We zouden dan ook bijna de cosmopolitan tot aperitief van de nillies uitroepen, ware het niet dat onze hele natie tijdens datzelfde decennium massaal aan de cava gaat.
Het woord 'bubbels' wordt gemeengoed en geen mens die nog om champagne maalt (behalve de liefhebbers dan).
Op de borden met marmermotief prijken hapjes die onze verrijkte horizonten vertegenwoordigen. We zijn (althans voor even) niet langer bang van Rusland en serveren blini's met gerookte zalm, eventueel met kaviaar. Tegelijk ontdekken we zowel in mode, design, architectuur als gastronomie de Japanse cultuur. Gevolg: westerse interpretaties van sushi, tempura en dimsum bij de cava.
2018
Ecogezond
Anno 2018 lijkt de cirkel rond en kijken we qua vormgeving graag terug naar de jaren zeventig. Al prijken er totaal andere ingrediënten in die afgeronde borden.
We zijn obsessief bezig met ecologie en gezondheid. Geen cocktailsaus meer, maar hummus. Geen eieren, maar kikkererwten. Geen toastjes, maar huisgemaakte crackers. Op het fake medium Instagram moet alles er wel zo natuurlijk mogelijk uitzien: natuurlijke belichting, een ietwat nonchalante styling met veel planten en natuurlijke materialen als hout, steen en beton.
De gin-tonic is de cava van 2018, al experimenteren we meer en meer met andere cocktails als de negroni en de pisco sour. Die negroni, dat zou net zo goed een nogroni kunnen zijn, want terwijl we vijftig jaar geleden nog sigaretten bij het aperitief kregen aangeboden, beginnen we nu te twijfelen of alcohol daar wel een plaats moet hebben.
Foto, productie & styling: Burp