De trends die in culi-land over de tongen gaan.
Aquafaba
Wat? Aquafaba - letterlijk bonenwater - is niets meer dan het vocht waarin groenteconserven bewaard worden. Het is het veganistische alternatief voor eiwit. Door de nabijheid van groenten zit aquafaba tjokvol plantaardige proteïnen. Daarbovenop bevat het ook saponines, ook wel zeepstoffen genoemd. Die hebben de magische gave om een vloeistof te doen schuimen als zeep. En dat is exact wat we van (vals) eiwit verwachten wanneer we het opkloppen.
Oorsprong? Vegetarische foodies staan te dringen om de eer op te strijken voor het eerste aquafabasucces. Algemeen wordt aangenomen dat het de Franse tenor Joël Roessel was die in 2014 voor het eerst een volledig veganistische meringue met aquafaba bij mekaar wist te kloppen.
Opmerkelijk? Aquafaba is een potentiële miljoenenbusiness. En dat allemaal met een goedje dat we decennialang gewoon wegkieperden.
Jackfruit
Wat? De jackfruit, een familielid van de vijg en de moerbei, is de grootste vrucht ter wereld die aan een boom groeit. Tot 45 kilogram per stuk kunnen de groene bommen wegen. Ze zitten vol vitamine A en C, eiwitten, magnesium, kalium en vezels. Bovendien tellen ze amper 33 kilocalorieën per 100 gram vruchtvlees. Onlangs werd jackfruit herontdekt als vleesvervanger. Bij het bereiden rafelt de vrucht in vezels uit elkaar, net als traag gegaard varken, maar dan zonder vlees.
Oorsprong? Jackfruit komt oorspronkelijk uit India en groeit nu overal in tropisch Azië. James Joseph, een voormalig directeur bij Microsoft, nam in 2015 loopbaanonderbreking. Joseph was al jaren fan van jackfruit en vond het zonde dat er niet meer werd gedaan met de vrucht. Hij ontdekte de metamorfose van zijn favoriet fruit tot vleesvervanger.
Opmerkelijk? Jarenlang werd de jackfruitboom als een pest beschouwd in India. Het fruit werd alleen gegeten door wie niets anders had. Tot het herontdekt werd als vleesvervanger.
Kaasthee
Wat? Met zijn schuimkraag ziet het eruit als bier. Maar in werkelijkheid is het thee met kaas. Geen lap kaas natuurlijk, wel een schuimkraag van zoete of hartige roomkaas boven op een koude ijsthee.
Oorsprong? De Chinees-Amerikaanse eigenaar van Atulea, Vince Shi, proefde ‘naigai cha’ tijdens een trip naar huis, Peking, een paar jaar geleden. Toen was het drankje, dat wellicht bedacht werd op een Taiwanese nachtmarkt, al een megahype in China, Singapore en Hongkong. Intussen is de kaasthee overgewaaid.
Opmerkelijk? ‘Het smaakt een beetje als cheesecake’, aldus Shi. ‘Maar dan lichter. Het is dessert en ijsthee ineen.’
Katsu sando
Wat? Een sandwich. Katsu betekent zoveel als 'kotelet' en verwijst dus naar het stuk vlees. Dat kan varkensvlees zijn, maar ook wagyurund of zelfs kip. Dat vlees wordt gepaneerd in panko, de Japanse broodkruim die een lichte en krokante korst garandeert. Sando verwijst dan weer naar de sandwich. Twee sneetjes vers brood die idealiter van alle korsten worden ontdaan. Soms belandt er ook witte kool tussen het brood, als 'gezond' tegenwicht tegen het gefrituurde vlees. Maar net zo vaak krijgt u de kool als bijgerecht of is er helemaal geen groente in de nabijheid van de katsu sando te bespeuren.
Oorsprong? Het origineel bestaat uit twee sneetjes wit brood en een stuk gepaneerd varkensvlees, een schnitzel, zo u wil. Een broodje dat al decennialang met veel plezier door Japanners wordt verorberd.
Opmerkelijk? Het was Wagyumafia, het chique restaurant in Tokio, dat enkele jaren geleden met een luxueuze versie op de proppen kwam. Eentje met gepaneerd wagyurund. Het werd een rage onder foodies, maar het restaurant lanceerde op die manier een behoorlijke promotiecampagne voor katsu sando.
Kombucha
Wat? Een oeroude gefermenteerde theedrank.
Oorsprong? Hoewel de oorsprong van kombucha zo'n 2.000 jaar teruggaat tot - afhankelijk van de bron - Rusland of China surft het drankje dezer dagen vlotjes mee op de hype van het fermenteren.
Opmerkelijk? Doe-het-zelffoodies kicken op kombucha vanwege de 'scoby'. Dat letterwoord staat voor 'symbiotic culture of bacteria and yeast' en is niets meer of minder dan een slijmerige schijf vol gisten en bacteriën die de fermentatie op gang brengen. Zo'n scoby, die je koopt in de natuurwinkel of op internet, voeg je samen met een beetje azijn toe aan zoete thee. Daarna wacht je twee weken tot de fermentatie haar werk doet.
Pegan
Wat? Een nieuwe manier van eten die het beste van het paleodieet (geen verwerkte producten) combineert met de plantaardige insteek van het veganisme (geen dierlijke producten), samen goed voor 'peganisme'.
Het peganisme is een plantenrijk dieet, geen strikt plantaardig dieet. Peganisten streven ernaar 75 procent van hun bord te vullen met groenten en dat aan te vullen met goede vetten als noten, zaden, olijfolie, zalm, avocado... Ook granen en koolhydraten zijn beperkt toegestaan en van de soort met een lage glycemische index. Dat wil zeggen: volkorenvarianten boordevol vezels.
Oorsprong? Voor de Amerikaanse arts Mark Adam Hyman begon het eigenlijk als een grap. De gevierde medicus en auteur voor The New York Times tafelde op een bepaald moment met aan de ene kant een overtuigd veganist en aan de andere kant een paleoadept. 'Nu zal ik maar pegan worden, zeker?', grapte Hyman. Maar tijdens het daaropvolgende gesprek werd die grap een volwaardig concept.
Opmerkelijk? Opmerkelijk aan het pegandieet is dat het ook duurzaamheid in rekening brengt. 'Peganisme is geen dogmatisch dieet, je kan naar eigen believen mixen en matchen op basis van wat jouw lichaam verdraagt. Geen louter op calorieën gebaseerd dieet, maar op informatie. Weet wát je eet, eerder dan hoeveel calorieën.'
Poké
Wat? Een kom rijst met rauwe vis en een assortiment groentjes. Vissers begonnen ermee om stukjes van hun vangst als proevertje aan te bieden. Intussen wordt die vis aangevuld met rijst, het liefst van de sticky soort, zoals bij sushi. Voor het overige bent u vrij in de invulling van uw poké. Van edamame en stukken mango over wakame of gedroogde uitjes tot mais, avocado en radijsjes.
Oorsprong? Het waren vooral de Hawaïanen zelf die sinds de jaren zeventig en tachtig gingen experimenteren met rauwe vis. De sushihype begon zich stilaan te verspreiden en in Hawaï werden die Aziatische invloeden met veel enthousiasme vertaald naar de eigen smaak.
Opmerkelijk? Heel anders dan bij sushi is er voor poké geen strak keurslijf van wat mag en niet mag. Verzin gerust nieuwe pokéversies, geen Hawaïaan die erom maalt.
Ube
Wat? Een zoete aardappel die zowat alle voedingswaren fel purper kleurt. De ube heeft een nootachtige smaak en is iets zoeter dan de bekendere oranje zoete aardappel.
Oorsprong? De Filipijnen. De grote doorbraak bij het hipstervolk kwam er ruim drie jaar geleden, toen chef Björn DelaCruz van Manila Social Club, een Filipijns restaurant in Brooklyn, VS, met bladgoud bedekte donuts verkocht met een glazuurlaag van champagne en gevuld met een romige paarse ube-vulling. De gouden donuts met een paars verrassingseffect vlogen de deur uit.
Opmerkelijk? Omdat de ube-aardappel zoet smaakt, en omdat we felle kleurtjes vooral tolereren in desserts, wordt ube vooral bij de bereiding van nagerechten gebruikt.
Zhug
Wat? Noem zhug gerust de pesto van Jemen. Ingrediënten: koriander en peterselie, maar ook knoflook, chilipepers en olijfolie, in de originele vorm afgewerkt met kardemom en komijn. Door nog extra kruiden of groenten toe te voegen kan je eindeloos gaan variëren met deze saus.
Oorsprong? Jemen. Onder invloed van migratie en de toenemende populariteit van de keuken uit het Midden-Oosten verschijnt de saus in almaar meer kookboeken en supermarkten.
Opmerkelijk? Wie zhug (ook wel geschreven als ‘zhoug’) op de traditionele manier wil bereiden, moet eerst even twee uit de kluiten gewassen stenen zoeken. Want in Jemen zelf worden de ingrediënten vermalen door ze tussen twee stenen te wrijven.