Lentetijd is detoxtijd. Voor iemand je nog méér de gordijnen injaagt met tips voor een ‘bikini body,’ kun je zelf al zinnig aan de slag gaan met berkensap.
In What The Food? fileert Sabato wat er in de culinaire wereld over de tongen gaat.
Berkenwater is het nieuwe kokoswater, als we de geruchten moeten geloven. Maar in Scandinavië weten ze dat al langer. Al duizenden jaren proosten ze daar op het begin van de lente met berkenwater. Berkenwater of -sap wordt er aangeprezen als de oplossing voor zowat alles. Van maagkwalen tot ouderdom. Ook de rest van de wereld lijkt nu door de moede winterknieën gegaan en hoopt dus op prompte revitalisering. In China en Japan is het verbruik van berkensap om medicinale redenen trouwens de jongste jaren door het zwerk geschoten.
Waarom drink je berkensap het best in de lente?
Tijdens het winterseizoen slaat de berkenboom voedingsstoffen op die daarna als sap naar de priemende botten en blaadjes van zijn kruin gaan. Het oogsten van berkensap is seizoensgebonden en kan slechts een paar weken. In sommige noordelijke landen is de oogst zo intensief dat er zelfs pijpleidingen zijn aangelegd voor het sap. Oogsten kan door in één haal een tap in de stam te slaan, maar dat is vrij invasief. Je kunt ook zelf in je tuin een tak van je berk schuin afsnijden met een snoeischaar, een fles aan de tak hangen en in één of twee dagen een volle fles berkensap oogsten. Let op: alleen volwassen bomen overleven zo’n ingreep. Je mag ook maar een paar liter tappen, anders ondervindt de boom er schade van.
Hoe smaakt berkenwater?
Lekker! Berkenwater is een kleurloze vloeistof met een lichtzoete smaak. De zoete smaak komt van de berkensuiker uit de schors, die ook als caloriearme suikervervanger wordt gebruikt, namelijk xylitol. Berkenwater is niet kleverig zoals ahornsiroop, het lijkt qua smaak en textuur inderdaad meer op kokoswater. Het is zacht en verfrissend, met een lichte bladerigheid in de afdronk, die doet denken aan gezoete thee.
Chefs in Scandinavië serveren in de lente in hun restaurants berkenwater aan tafel en maken er onder meer sorbets mee. Ook culinair zit berkenwater dus op een hoge golf. In Tsjechië maakt het label Euforia er een fantasierijke non-alcoholische drank mee en wordt berkensap gemacereerd met bessen of druivenschillen. De sappen hebben een natuurlijke lichte sprankel en zijn naar het schijnt uitermate verfrissend.
In de Schotse Highlands wordt berkensap dan weer gebotteld als ideale ‘whisky companion’. Berkensap kan ten andere ook worden gefermenteerd voor een wat sterker effect. Als in: alcoholisch. Het Zweedse label Sav produceert onder meer een mousserende berkensapwijn en een botanisch aperitief op basis van berkensap dat smaakt als een bianco vermout. Aangezien berkensap uitstekend is voor de lever, zitten we hier warempel met een dubbel voordeel. Berkensapwijn is trouwens geen hippe moderne uitvinding. Bij Sav baseren ze hun wijn zelfs op een recept uit 1785. Op het internet zijn tegenwoordig ettelijke recepten te vinden om thuis zelf berkenwijn te maken.
Waarom is berkensap zo’n sterk, zuiverend elixir?
Berkenwater bevat belangrijke mineralen en aminozuren (glutamine, citrulline, glutaminezuur, isoleucine, valine en asparagine), foliumzuur (helpt bij de aanmaak van rode bloedcellen) en antioxidanten in hoge concentraties. Het bevat ook een verbinding, saponine, die cholesterolverlagende eigenschappen heeft. Het bevat zelfs bioactieve stoffen die helpen om het bloed te ontgiften en de gifstoffen uit het lichaam te verwijderen. Calcium, magnesium en mangaan helpen bij de goede ontwikkeling van botten en tegen botverlies. En essentiële mineralen zoals kalium, zink en calcium helpen bij de goede werking van de nieren en kunnen de vorming van nierstenen voorkomen.
Te snoeien en te koop
Voor u met de snoeischaar de tuin in rent: berkensap staat ook gewoon in de rekken van de biowinkel en in sommige apotheken. Er bestaat zelfs Belgisch berkensap, Fée Nature van het bedrijf Bio-Life, al wordt het niet in de Ardennen geoogst, maar in de Franse Pyreneeën. Als het maar zuiver is.
Nieuw in je skincareroutine
Berkensap is puur schoonheidssap, dat zeggen ook de cosmeticamerken. In hét land van de gesofisticeerde huidverzorging, Zuid-Korea, vervangt berkenwater stilaan alle kokoswater, dat er lange tijd zo gebenedijd was. Na de hype van slakkenslijm, varkenscollageen en placenta is berkensap daar dus nu een nieuw gegeerd ingrediënt in de schoonheidsindustrie.
Waarom? Blijkt dat berkensap effectiever is in crèmes en lotions om een positieve olie-vochtbalans te behouden. Het verhoogt ook de productie van huidcellen en kan helpen om de huid te verjongen: het stimuleert de aanmaak van collageen. Het heeft dus een hydraterend, verhelderend en opvullend effect, dat de ‘glow’ en de elasticiteit van de huid verhoogt. Er zit ook vitamine B3 in die de teint helpt egaliseren, en vitamine C die verhelderend werkt en de celvernieuwing stimuleert.
Het bevat aminozuren, enzymen, proteïnen en antioxidanten die de barrièrefunctie van de huid versterken, de huidtextuur verfijnen en haar beschermen tegen omgevingsfactoren. De voedingsstoffen helpen ook ontstekingen en roodheid te verminderen. Het sap werkt voor alle huidtypes, zo beweert men, maar is echt optimaal voor een gevoelige of ouder wordende huid. Warempel. Het belooft een miraculeuze lente te worden. Drinken en smeren, dat zullen we.
