Morgane 'dochter van' Polanski: 'Ik heb de hele weg alleen afgelegd'

Polanski draagt een vintage legerjas en boots van Dr. Martens. Haar Engels is doorspekt met een licht Frans accent, en haar vingernagels zijn gelakt in een waaier van kleuren – gezien van haar heldin Margot Robbie in ‘Birds of prey’. Nog meer raakpunten met Robbie: ze wil niet alleen acteren, maar ook haar eigen projecten producen. Morgane Polanski wil schrijven, producen, regisseren, acteren – alles.

Voor ons een jonge vrouw die veel af weet van film, en een diepe passie koestert voor het medium. Ze doet een beetje denken aan de jonge Sofia Coppola, hoewel ze op dezelfde dag verjaart als David Lynch. Morgane Polanski heeft op haar 28ste, naar alle normale standaarden, al heel wat bereikt.

Om te beginnen creëerde ze haar eigen leven in Groot-Brittannië, weg van haar bangelijk getalenteerde ouders, de legendarische maar omstreden filmregisseur Roman Polanski en diens muze: actrice en zangeres Emmanuelle Seigner. ‘Ik heb hard gewerkt voor alles wat ik heb’, zegt ze terwijl ze haar rug recht. ‘Vier jaar opleiding aan de toneelschool. Ik heb de hele weg alleen afgelegd.’

Morgane Polanski was maar 17 toen ze verhuisde naar Londen. Net op het moment dat de zaak tegen haar vader weer oplaaide – hij dreigde te worden uitgeleverd aan de VS omdat hij in 1978 voor het gerecht was gevlucht nadat hij seks met een minderjarige had toegegeven. Terwijl Parijs voor haar aanvoelde alsof ze rondzwom in een visbokaal waarin ze voortdurend werd bekeken, ontdekte ze in Londen de wijde oceaan, ‘gigantisch groot en opwindend’, zegt ze.

‘Ik hou van die openheid van geest die ik in Parijs nooit vond.’ Al kostte het haar ‘ongeveer vijf jaar’ om er haar draai te vinden, en goede vrienden te maken. Intussen behaalde ze haar internationaal baccalaureaat, volgde een basiscursus ‘drama’ en studeerde ook af als bachelor aan de Royal Central School of Speech and Drama.

Vandaag woont Polanski al elf jaar in Londen en ziet het er niet naar uit dat ze er snel zal vertrekken. Ze voelt er zich thuis, en heeft er zelfs een surrogaatmoeder: zangeres Marianne Faithfull. ‘Ik heb hier een paar gezinnen die me als het ware geadopteerd hebben, ja. En ik trek dolgraag op met Marianne, ze straalt zo’n natuurlijke kracht uit, ze is zo’n genadeloze krijger.’

Natuurlijk mist Polanski haar ouders. Toen ze thuis in Londen alleen herstelde van corona, werd het tijdens een Zoom met haar ouders even te veel: ‘Ik moest de camera uitzetten.’

Als actrice is Morgane vooral bekend als de brutale prinses Gisla in de televisiereeks ‘Vikings’. Haar droom om met Wes Anderson te werken werd werkelijkheid toen ze hem een zelf opgenomen auditie stuurde: het leverde haar een bijrol op in zijn nieuwste film, ‘The French dispatch’.

‘Geweldig vind ik dat, een stukje van die puzzel zijn’, zegt ze. De film brengt hulde aan het tijdschrift The New Yorker in de jaren 1960 en serveert drie verhaallijnen naast elkaar, net zoals in een magazine. Tegelijk speelt Polanski in ‘Looted’, een film van een kleine filmstudio, gedraaid in amper 17 dagen tijd met een budget van nauwelijks 175.000 euro. In een regie van de Nederlander Rene van Pannevis is de hoofdrol voor Thomas Turgoose, die het jongetje speelde in ‘This is England’ en de rol van Charley Palmer Rothwell in de Oscar-slokop ‘Dunkirk’.

De dochter van Roman Polanski en de zoon van ‘EastEnders’-actrice Patsy Palmer vormen trouwens een verrassend en zeer natuurlijk duo op het scherm. ‘Looted’ kreeg door covid geen traditionele première, maar was in februari op de British Independent Film Awards genomineerd in de categorie ‘beste ontdekking’.

Als beginnend regisseur heeft Morgane al een paar kortfilms achter haar naam: psychologische portretten die de kijker diep raken. Met Serena Jennings, haar beste vriendin van de toneelschool met wie ze vaak samenwerkt, draaide ze een briljante prent over angststoornissen, ‘The stroke’, een film die op negen internationale festivals te zien was.

Hun nieuwe film, ‘Through the looking glass’, is een soort meditatie over het vrouwelijke zelfbeeld. Angst wordt het laatste onderwerp in een reeks films ‘over verschillende onderwerpen waarbij je het gevoel hebt dat je niet kunt uiten wat er vanbinnen in je leeft’.

Polanski vertelt me dat ze zelf wordt geplaagd door een angststoornis. ‘Ik ben een beetje te netjes, wellicht om te compenseren voor de ‘clutter’ in mijn hersenen. Ik heb een probleem met controle: ik wil het allemaal perfect beheersen. Ik ben bijgelovig en worstel met een vorm van hyperwaakzaamheid: voortdurend denken dat er iets verkeerds zal lopen.'

'Het is menselijk, en neen, problemen met de geestelijke gezondheid zijn geen schande. Er zou geen stigma over mogen bestaan, en via de film kunnen we erover praten. In het medium film is er ruimte voor fantasie, ruimte om te ontsnappen, en je kunt laten zien wat er in de hoofden van mensen omgaat maar waarover ze niet vertellen, omdat ze er zich al te zeer voor schamen.’

Haar angststoornis komt tot uiting in haar oog voor detail, zegt ze. ‘Er zat perfecte symmetrie in iedere opname van ‘The stroke’. Als iets niet in het midden staat, dan is dat met opzet zo gefilmd.’

In ‘Through the looking glass’ speelt de in Wales geboren actrice Siân Phillips, een monument in zowel de toneel- als filmwereld. Zowat alle rollen vertolkte ze al, van Hedda Gabler tot Jeanne d’Arc en Livia in ‘I, Claudius’. Je moet wel heel zelfverzekerd zijn om al op je 28ste een actrice als Phillips te regisseren, maar Morgane zegt dat het ‘een fluitje van een cent’ was.

‘Als ik een project vind en mijn buikgevoel zegt dat ik het moet regisseren, dan voel ik helemaal geen angst meer. Ik weet immers hoe ik het moet interpreteren, welk standpunt ik wil innemen, hoe ik de kleuren wil, de toon... Neen, ik was dus helemaal niet onzeker toen ik de impresario van dame Siân contacteerde en haar het script stuurde.’

De prachtige outfits in de film, van een klassieke rode jurk tot een abrikooskleurig negligé, werden speciaal voor de film ontworpen door Maria Grazia Chiuri van Dior. ‘Ik kreeg het idee voor die film toen ik een Dior-tentoonstelling bezocht in het Londense Victoria and Albert Museum’, zegt Polanski.

‘Ik wilde het gevoel van een sprookje opwekken, Sneeuwwitje met lippen zo rood als bloed, de pratende spiegel. Ook ‘Sunset Boulevard’ stond op ons moodboard. Het idee was dat de productie een gevoel van verhoogde vrouwelijkheid moest hebben, een écht fantastisch verhaal.’ Dus bracht Polanski een volledige dag door bij Panavision, samen met haar director of photography, om cameralenzen uit te testen die een zachter en meer dromerig beeld zouden creëren dan de chirurgisch precieze HD.

Lees ook | Zendaya, van Disneysterretje tot Hollywoodrevelatie

De film serveert een conversatie tussen jeugd en ervaring, over de zelfhaat die vrouwen samen met de lippenstift aanbrengen. ‘We besteden zoveel tijd aan het hekelen van onszelf, ik en mijn vriendinnen, iedere jonge vrouw die ik spreek en ergens in de twintig is. Ik wil mezelf en iedereen om me heen wakker schudden. We hebben zulke hoge eisen voor onszelf, we willen allemaal zo perfect zijn.’

Of ze het dan heeft over gewicht? Over huid of schoonheid? ‘Over alles’, antwoordt Polanski. ‘Als ik met oudere vrouwen spreek, dan zeggen die altijd: “Vooral niet stressen. Je ziet er geweldig uit. Geniet ervan. Je zult later foto’s van jezelf zien en je afvragen waarom je het toen niet besefte.” Misschien hoort die onzekerheid gewoon bij het leven.’

We pauzeren even bij het standbeeld van Peter Pan, vlak bij ‘The Serpentine’-galerie. Polanski staart er even naar en zegt: ‘Zal ik dat ooit ook tegen mijn dochter zeggen?’ Heeft ze zelf die gesprekken met haar moeder, een voormalig model, gevoerd? ‘Mijn moeder is een echte Parisienne. Ze trekt iedere dag een jeans aan en een T-shirt van Blondie of de Rolling Stones. Ze draagt nooit make-up. Botox kent ze niet. Ze helpt me om voor naturel te gaan. Iets wat moeilijk is voor mij. Mijn moeder herinnert me er telkens weer aan dat minder eigenlijk meer is.’

Morgane regisseerde haar moeder al eens in een korte modefilm, ‘L’Habit ne fait pas le moine’, een must voor iedereen die ooit fantaseerde over een bezoek aan de wasserette, of over Emmanuelle Seigner verkleed als een absurd glamoureuze non. Ouders te hebben zoals die van Morgane Polanski, het kan een kind alleen maar sterker maken of vernietigen, toch? ‘Ik ben op de filmset opgegroeid’, zegt ze. ‘Ik zat altijd op de eerste rij, en ik vond het écht geweldig.’

Er is een zwart-witfoto van Morgane als kind, terwijl ze een filmklapper voor een prent van vader Roman vasthoudt. Ze was amper zes toen ze voor het eerst in een film opdook, in ‘The ninth gate’.

‘Ik zat in een korte scène met Johnny Depp op het vliegveld. Hij kijkt rond, want zoekt mijn moeder, maar ze is er niet. Ik ben er wel, met een T-shirt van Agnès B, en ik kijk naar hem op. Ik had de smaak te pakken. Vanaf dan maakte ik er een zaak van om zoveel mogelijk als figurant op te duiken. Je kunt mij in zowat elke film zien. Zozeer dat ‘vind Morgy’ een spelletje werd als we naar een film keken.’

‘The pianist’ was het moment waarop ze echt verliefd werd op film. ‘Ik was toen acht, raakte echt geïnteresseerd in alles om en rond zo’n film, maakte aantekeningen. Ze noemden me ‘de kleine detective’, ja.’ En zo duikt de kleine Morgane op in de verwoesting van het getto van Warschau, terwijl ze een lege vogelkooi vasthoudt en huilt. ‘The pianist’ brengt het familieverhaal van de Polanski’s. Hoe de vader van Roman het concentratiekamp van Mauthausen in Oostenrijk overleefde. Hoe de grootmoeder van Morgane in Auschwitz dat niet deed. ‘Het is uitzonderlijk dat iemand van mijn leeftijd zo dicht bij dat deel van de geschiedenis staat’, zegt ze.

‘Vaders zijn meestal niet zo oud als die van mij. Hij was al 59 toen ik geboren werd. Hij maakte het Poolse communisme mee, dus ook dat kreeg ik van hem mee.’ En dan: ‘Mijn vader is mijn beste vriend. We zijn heel close, we praten veel. Soms heb ik het gevoel dat ik een oude ziel heb: als kind zocht ik altijd al liever het gezelschap op van volwassenen.’

Roman Polanski miste de schooljaren door de oorlog, want moest van de nazi’s aan de slag in een werkplaats waar hij papieren zakken maakte. ‘Hij vond het heerlijk om me te helpen bij mijn huiswerk, precies omdat hij zelf pas naar school mocht toen hij ouder was. En hij zag erop toe dat ik nooit iets als vanzelfsprekend beschouwde. Mijn ouders begonnen beiden met niets. Mijn moeder had geen cent toen ze op haar 14de aan de slag ging als model. Mijn ouders waakten erover dat we altijd zouden beseffen hoe gelukkig we ons konden  prijzen, zo te worden geboren in een gezin dat alles had wat we konden wensen.’

Met ‘we’ bedoelt Morgane ook haar jongere broer Elvis, nu 22 en aspirant-acteur. ‘Hij heeft zijn naam niet gestolen’, lacht ze. ‘Hij is nogal rock-’n-roll. Ik weet niet waarom ze me Morgane noemden, neen. Mijn tweede naam is Sarah. Ik denk dat mijn moeder een naam wilde die tegelijk mannelijk én vrouwelijk was. Morgan le Fay is een heks. Ik maakte er altijd grapjes over en zei dan: “Je had al een Elvis, je had me Marilyn moeten noemen.”’

En dan, de hamvraag: wordt ze actrice of regisseur? ‘Regisseren is mijn grote liefde’, reageert ze meteen. ‘Alleen: je moet héél sterk zijn om regisseur te worden. Toen ik een jaar of vijf was, begon ik mijn vriendjes behoorlijk bazig te regisseren in een versie van de musical die mijn vader net had gemaakt in Wenen, ‘Dans der vampieren’. Een musical die trouwens nog altijd loopt. Soit, ik liet mijn vrienden het allemaal naspelen.'

'Ik wist wel niet wat de woorden betekenden, maar wel wat er gebeurde, omdat mijn vader dat in mijn oor fluisterde terwijl we er samen naar zaten te kijken. Toen mijn vrienden de musical op school moesten opvoeren, was ik de cd thuis vergeten. “Niet erg, we zingen zelf wel”, zeiden ze. Toen ze de noten niet haalden, deed ik zo van (ze doet alsof ze iemand om de oren slaat, nvdr.).' Het moge duidelijk zijn: Morgane Polanski heeft wat nodig is om films te regisseren.

Regisseurs zijn mensen van wie je houdt of waar je bang voor bent. ‘Mijn vader is echt geliefd bij zijn crew, en hij houdt ook zelf van al die mensen. Hij heeft voor elke film dezelfde crew, ze zijn allemaal zo loyaal. Als ik hem zo bezig zag met ‘zijn’ mensen, wist ik het meteen: zo moet je het aanpakken om een geweldig project in goede banen te leiden.’

Zo bouwt ook Morgane aan een eigen, trouw en geliefd team, met Alfie Biddle als vaste director of photography. ‘Wes Anderson werkt ook altijd met dezelfde man’, zegt ze, maar meer wil ze niet kwijt over zijn nieuwe film, ‘The French dispatch’. ‘Wat op de set gebeurt, blijft op de set’, lacht ze en wijst naar een duif die daar op een tak zit te koeren. ‘Volgens mij maakt hij een andere duif het hof’, lacht ze. ‘Een beetje zoals in ‘Bridgerton’.’

Covid sloeg dus ook toe bij Polanski. ‘The Crown’ heeft haar toen ‘gered’, zegt ze. Maar wie er dan echt voor haar zorgde? ‘Ikzelf.’ Van haar huisgenoten bleef er immers maar eentje tussen dezelfde muren. ‘Of ik van Britse mannen houd? Ik hou van Britse mensen’, lacht ze. ‘Ik bracht heel veel tijd alleen door, mediterend. Eigenlijk best geweldig, ja.’

Ze is wel blij dat ze het voorbije jaar geen hoge hakken moest dragen. De enige die ze mooi vindt, trouwens, zijn die van Miu Miu, torenhoog en rood als kersen. En mediteren, dat is ze nog niet zo lang geleden beginnen te doen. Haar manier om zich doorheen de lockdown te loodsen. ‘Natuurlijk had ik het moeilijk’, zegt ze.

‘Ik ben Frans, ik heb nood aan de energie van andere mensen. Oké, ik hield van Londen, ik was altijd onderweg met mijn rugzak of ging naar de bioscoop, alleen, en ‘s avonds naar een pubtheater. Ik was altijd bezig met het volgende, en dan weer het volgende. Het laatste wat we wilden, was dat het allemaal plots zou ophouden en we alleen kwamen te zitten met onszelf. Ik had echt een claustrofobisch gevoel, zo van: er is geen plek waar je heen kunt, hoe kan ik dan ruimte vinden in mezelf? Daarom is mediteren volgens mij de deur naar de vrijheid.’

Maar eigenlijk verlangt ze gewoon naar films maken. ‘Erbij horen, het ritueel van de première, hoe je helemaal opgaat in zo’n nieuwe film, je telefoon uitzet, want je volledig wilt kunnen geven. Dat komt terug, hoor. Het moet wel.’