De ene is de favoriete acteur van de gebroeders Dardenne en schitterde in films als ‘La Promesse’, ‘Saint Laurent’ en ‘L’Amant Double’. De andere werd vorig jaar uitgeroepen tot beste Franstalige theateracteur met ‘Les Enfants du Soleil’. Met hun regiedebuut ‘Carnivores’, dat volgende maand in de zalen komt, zetten Jérémie en Yannick Renier samen een stap in het onbekende. We zochten de broers op in Valencia voor een interview met fotoshoot.
Twee uur vliegen. Meer is er niet nodig om het grijze Brussel in te ruilen voor het staalblauwe Valencia. Jérémie Renier (37) woont hier al twee jaar en heeft met ons afgesproken in een van de mooiste golfresorts uit de buurt: Parador de El Saler ligt naast het nationaal park van Albufera, waar een lange duinenrij het zoetwatermeer van de Middellandse Zee scheidt.
Jérémie draagt een pet, Yannick (42) een hoed. Beiden zijn acteur. En hoewel ze tot nog toe nauwelijks ‘feelgood movies’ speelden, merk je snel hoe grappig ze alletwee zijn. En duidelijk broers. Terwijl ze hun outfits passen, waken ze met zorg over elkaar. Met weinig woorden en kleine gebaren.
Jérémie werd bekend toen hij in 1996 ‘La Promesse’ draaide met de gebroeders Dardenne. Amper 15 jaar was hij. Later zou hij nog geregeld samenwerken en bekroond worden met de Dardennes. In ‘L’Enfant’, dat in 2005 de Gouden Palm op het Filmfestival van Cannes wegkaapte, valt er niet naast hem te kijken. Als favoriete acteur van de Dardennes bleef hij ook in Frankrijk niet onopgemerkt. Op een briljante manier speelde hij in 2012 ‘Cloclo’ in de biografische film over Claude François. Twee jaar later schitterde hij als Pierre Bergé in ‘Saint Laurent’. En vorig jaar had hij een dubbele rol in ‘L’Amant Double’ van François Ozon.
Het succes in Frankrijk kwam niet uit de lucht vallen. Jérémie verkaste al op zijn 17de naar Parijs om zijn carrière te lanceren op de Franse markt. Vandaag is hij een van die Belgische acteurs - net zoals Benoît Poelvoorde of Cécile de France - die ervoor gezorgd hebben dat de Fransen België op een andere manier zijn gaan bekijken. Net zoals Poelvoorde volgde Jérémie trouwens geen echte acteursopleiding. Hij speelde wat theater, volgde wat lessen aan de circusschool, maar heeft het metier vooral op eigen houtje geleerd.
Yannick, bijna zes jaar ouder dan Jérémie, bleef trouw aan België. De oudste Renier voelt zich goed in Brussel, waar hij in alle rust zijn leven kan leiden als acteur, echtgenoot en vader.
Hij begon zijn acteercarrière in 1996 in de televisiereeks ‘Les Steenfort, Maîtres de L’Orge’. In ‘Nue Propriété’ (2006) van de Belgische regisseur Joachim Lafosse speelden ze samen naast de Franse ster Isabelle Huppert. Sindsdien is Yannick geregeld te zien in de films van Lafosse, maar theater blijft zijn grote liefde. Vorig jaar won hij de prijs voor beste Franstalige acteur van België met ‘Les Enfants du Soleil’, een stuk van Maxime Gorki.
Gebroeders Dardenne
De Reniers - de ene donker, de andere blond - komen uit een nieuw samengesteld gezin. ‘Drie kinderen, twee zussen en een broer, en daarna nog een broer uit een ander bed’, zo verwoordt Jérémie het. Ze hebben dezelfde vader, maar een andere moeder.
Beiden volgden een verschillend pad, maar bleven contact houden. Zeven jaar lang hebben ze nagedacht over ‘Carnivores’, een film die ze samen wilden schrijven en regisseren. ‘Carnivores’ is een verhaal over bloedbanden zoals de hunne. Een familiekwestie. Een verhaal dat alleen zij konden regisseren. En neen, op geen enkel moment is het in ze opgekomen dat werken met familie weleens tot problemen zou kunnen leiden.
Zeven jaar deden jullie erover om ‘Carnivores’ af te werken. Waarom duurde het zo lang?
Jérémie Renier: ‘De eerste versie van het scenario stond tamelijk snel op papier, maar het grootste probleem was om onze beide agenda’s op elkaar af te stemmen. Drie jaar geleden beslisten we om eindelijk werk te maken van dit project, samen met scenariste Bulle Decarpentries. Eigenlijk zijn we toen pas van start gegaan. Ook financiers zoeken en vinden voor zo’n filmproject vergt tijd.’
Een film regisseren met twee: is dat niet om problemen vragen?
Yannick Renier: ‘Mij was het vooral te doen om het scenario. Het regiewerk schrikte me inderdaad wat af, al voelde ik me niet verplicht om het samen met Jérémie te doen.’
De film wordt geproduceerd door Luc en Jean-Pierre Dardenne. Een mooie naam om mee uit te pakken voor een debuutfilm.
Jérémie: ‘Ook wij vonden dat een meevaller. Ik vond het mooi dat onze film niet alleen door twee broers is geregisseerd, maar ook door twee broers is geproduceerd. De Dardennes zijn altijd mijn grote voorbeelden geweest. En ze waren zeer aanwezig tijdens de opnames.’
Yannick: ‘Ik had al gehoord dat ze hun werk als producent zeer serieus nemen. En ja, het was uitermate interessant om met hen samen te werken.’
Rivaliteit
‘Carnivores’ is het verhaal van twee zussen. ‘Het basisidee waren twee broers die hetzelfde vak hebben, maar toch sterk van elkaar verschillen’, zegt Jérémie. ‘Om wat afstand te nemen van onze eigen situatie beslisten we om het verhaal van twee zussen te brengen. We wilden niet ons leven vertellen, maar iets universelers. En we wilden er thrillerelementen in.’ Volgens Yannick hebben ze in hun regiedebuut zoveel mogelijk stijlelementen gestopt die hen boeien. ‘Carnivores’ doet wat denken aan een thriller, maar bevat evengoed verwijzingen naar horror- of roadmovies, zoals in ‘Y Tu Mamá Tanbién’ van de Mexicaan Alfonso Cuaron.
‘Carnivores’ gaat dus over twee zussen die acteren. De oudste blijft in de schaduw van de jongste, die een vedette is. ‘We wilden het onder meer hebben over de manier waarop succes door de buitenwereld wordt gepercipieerd’, aldus Yannick. ‘En wat de invloed van succes is op je zelfvertrouwen en op de manier waarop je naar jezelf kijkt. Een thema dat, vermoed ik, veel mensen raakt.’
Voor de rol van de manipulatieve regisseur klopten we aan bij Johan Heldenbergh, een acteur met een indrukwekkende fysieke uitstraling, maar tegelijk een zacht iemand.
Natuurlijk hebben de personages in hun film heel wat mee van henzelf. Bij de broers Renier is het vooral Jérémie die in de spotlights staat, jawel de jongste van de twee. Maar dat lijkt de broers niet uit hun evenwicht te brengen. Yannick maakt de vergelijking met de oosterse gevechtssport aikido: ‘Ik draag daar de zwarte gordel, Jérémie behaalde een groene gordel.’
De film draaien was hun manier om te zeggen dat ze van elkaar houden, om te tonen dat er geen rivaliteit is tussen hen, of toch niet meer. En om te bewijzen dat ze zelf hun lot in handen hebben genomen om er nog meer uit te halen. Iets waarvan veel acteurs dromen.
Jérémie: ‘Het spreekt voor zich dat we in de film dingen van onszelf hebben gestopt. Maar het is aan de kijker om die te interpreteren. Deze film maken heeft ons in de eerste plaats de kans geboden om het over onze relatie te hebben en te zien hoe de ander die beleeft.’
Yannick: ‘Onze donkerste driften verkennen in een fictiefilm heeft iets zuiverends. Bij veel broers of zussen leeft het verlangen om degene die na je gekomen is uit te vlakken. Een gevoel dat samen met je jeugd verdwijnt.’
Exorbitante seksualiteit
Voor de rollen van de zussen in hun film kozen de Reniers Leïla Bekhti en Zita Hanrot. Bekhti draait de ene Franse film na de andere. Ze is intussen zo bekend dat ze een van de gezichten van het cosmeticamerk L’Oréal is geworden. Hanrot kreeg in 2016 de César voor beste vrouwelijke belofte in ‘Fatima’.
Leïla speelt de zus die het professioneel moeilijk heeft, terwijl Zita de zus vertolkt die al een filmster is. Nochtans is het in werkelijkheid Leïla die een ster is, terwijl Zita eerder een talent in wording is. Vonden jullie het boeiend om ook die rollen om te keren?
Jérémie: ‘Het leek ons vooral interessant om onze actrices iets te laten doen dat afweek van hun ware aard. Leila is een zeer genereuze vrouw. Zeer toegankelijk en grappig. We stelden haar een personage voor dat helemaal anders is. Dat is wat mij als acteur interesseert. Met haar konden we werken aan gevoelens als hardheid, afstandelijkheid en minachting.’
Yannick: ‘Zita moest exuberantie uitstralen, een exorbitante seksualiteit ook. Allemaal dingen die ze nog nooit had laten zien op het scherm. Ze had zin om dat te proberen.’
Jérémie: ‘Het was voor beiden serieus aanpassen.’
Yannick: ‘Voor een acteur kan dat gevaarlijk zijn. Je moet echt vertrouwen hebben in je regisseur.’
Wie verslindt wie in ‘Carnivores’?
Jérémie: ‘Dat verandert de hele tijd. In het begin denk je dat Samia, de jongste, de oudere Mona domineert. Maar dan dringt het door dat het vooral Mona is die vraatzuchtig is.’
Voor de rol van de manipulatieve regisseur klopten jullie aan bij Johan Heldenbergh?
Yannick: ‘Johans glansrol in ‘The Broken Circle Breakdown’ is ons niet ontgaan. Maar we vroegen hem ook omdat hij theater speelt en niet francofoon is. Het is een zeer eclectische acteur.’
Jérémie: ‘En hij heeft een indrukwekkende fysieke uitstraling maar is tegelijk toch zeer zacht.’
’Carnivores’ gaat dus ook over de filmwereld?
Jérémie: ‘Film is ons werk. Onze personages waren rivalen. De filmwereld is trouwens de enige waarin je vlot vervangbaar bent en waarin je geen professionele achtergrond nodig hebt om het te maken.’
Yannick: ‘De jongste zus in onze film bijvoorbeeld werd ontdekt tijdens een toevallige casting. Dat kan gevoelens van onrechtvaardigheid of rivaliteit losweken.’
Emigreren
Tijd voor de lunch. Jérémie vertaalt de menukaart. Hij spreekt vloeiend Spaans, maar zijn zoontjes Arthur en Oscar, die naar het Lycée Français in Valencia gaan, corrigeren hem van tijd tot tijd: ‘Neen papa, dat zeg je niet zo.’ Jérémie moet glimlachen als hij het vertelt.
Waarom ben je naar Valencia verhuisd?
Jérémie: ‘Ik had zin in een blauwe hemel, in zon en in een andere cultuur, een andere taal ook. En ook omdat ik ervan hou om af en toe te verdwijnen. Bovendien wilde ik mijn kinderen zien opgroeien in een ander land. Ik heb nogal wat vrienden die naar het buitenland zijn getrokken. Dat zijn vaak heel open karakters, daar hou ik van.’
Yannick: ‘Het doet me denken aan het toneelstuk ‘Oom Wanja’ van Anton Tsjechov. Op het einde besluit Wanja om zijn leven elders te herbeginnen. Ik ben een behoorlijk gelukkig mens, al zijn er natuurlijk ook moeilijke momenten. Ik vind het indrukwekkend wanneer iemand de kracht heeft om alles op te blazen en elders opnieuw te beginnen. Als ik een andere plek zou moeten vinden om te gaan wonen, zou dat wellicht Azië of Zuid-Amerika zijn. Maar dat is voor later, wanneer de kinderen groot zijn.’
Les Vedettes
Ik wil mijn kinderen zien opgroeien in een ander land. Mensen die op een bepaald moment hun leven op een andere plek voortzetten, zijn meestal heel open.
Ze mogen dan in verschillende landen wonen, ze blijven op dezelfde golflengte zitten. En ondanks hun verschillende uiterlijk hebben we wel hetzelfde stemtimbre. Bovendien, als de ene twee danspasjes zet, doet de andere dat meteen na. Zo vergasten ze ons op een parking in Valencia op een geïmproviseerde choreografie. Want muziek, ook daar houden ze allebei van. Jérémie speelde trouwens mee in een clip van de Engelse indierockband Foals, terwijl Yannick te zien is in een clip van de Brusselse groep Les Vedettes.
Ooit liet je je ontvallen dat je zin had om een mooie, donkerbruine man te zijn?
Jérémie: ‘Dat ben ik al via Yannick. Maar je wilt natuurlijk altijd zijn wat je niet bent.’
En jij? Was je graag een mooie blonde man geweest?
Yannick: ‘Jérémie heeft veel kwaliteiten die ik graag zou hebben. Ik zie in hem vooral een eerlijk iemand. Er is ook een rechtstreeks verband tussen zijn instinct en wat hij zegt en doet.’
Welke kwaliteiten van Yannick had jij graag gehad?
Jérémie: ‘Als kind was ik altijd diep onder de indruk van Yannick omdat hij zonder enige remming genereus kon zijn. Hij was grappig en vermomde zich voortdurend. Hij was voor mij een voorbeeld van vrijheid. En hij was aangenaam om mee op te groeien.’
Yannick: ‘Wat ik bij Jérémie zo bijzonder vind, is dat hij altijd bezig is met de anderen. Het leven van andere mensen boeit hem. Hij observeert. Ik heb van hem geleerd hoe plezierig het is om anderen te ontmoeten. Tijdens de opnames raakte ik ook onder de indruk van zijn zin voor detail en de vlotte manier waarop hij met alles omgaat.’
Jérémie: ‘Toen we de film draaiden, had ik het gevoel dat ik op mijn plaats zat. Een gevoel dat ik als acteur niet altijd heb. Hoe graag ik ook acteer, ik wil veel meer zijn dan de fantasie van een regisseur.’
Ongerept strand
De Beste adressen volgens Jérémie Renier in Valencia:
Panorama: visrestaurant. Marina Real Juan Carlos I
De tapasbars op Plaça de l’Arbre in de wijk El Carmen.
La Cerveceria Alhambra: voor de beste tortilla’s ter wereld. Carrer de Calixt III, 8
Barrio Russafa: de hippe buurt van Valencia met zijn mercado, de restaurants, de boetieks en het Ubik Café, waar de artiesten van Valencia graag komen. Calle del Literato Azorin
La Girafe: sympathiek pannenkoekenhuis met zeezicht, uitgebaat door een Spanjaard en een Bretoen. Avenida Mare Nostrum 10, Alboraya
La Mas Bonita: gezond en trendy restaurant. Reserveren is noodzakelijk. Passeig Maritim de la Patacona, 11, Alboraya
Bioparc: een atypische dierentuin in de wijk Sant Pau. Avenida Pio Baroja 3
Natuurgebied Parador de El Saler.
In het scenario van onze roadmovie naar Valencia zit een bezoek aan het zoutwinningsgebied van het nationaal park van Albufera. Daar wacht een boot de Reniers op. Natuurlijk zijn ze bereid om hun zonnebril af te zetten en zich te laten fotograferen door een drone. Professioneel als ze zijn, willen ze de scène zelfs een paar keer overdoen. De laatste foto’s worden genomen op een bijna ongerept strand, net voor zonsondergang, wanneer het licht op zijn zachtst is. We zien de broers samen op het strand wandelen, en het valt op hoezeer ze dat op een perfect synchrone manier doen.
‘s Avonds kruipt Jérémie opnieuw in de huid van onze gids en neemt ons mee naar een van de minder bekende buurten van Valencia. ‘Dit plekje heeft wat weg van Havana. Hier vind je fantastische tapasbars.’
Later wil hij hier een hotel openen dat ingericht is door de liefde van zijn leven, Laura. De mooie Française tekende ook de decors voor ‘Carnivores’. Maar eerst moet er aan gezinsuitbreiding worden gedaan. Volgende zomer komt er een dochtertje bij. ‘Ik wil veel kinderen’, zegt Jérémie. Hoeveel is veel? ‘Zes.’
De film ‘Carnivores’ van Yannick en Jérémie Renier komt op 11 april in de zalen.