De tv-reeks over de moord op modeontwerper Gianni Versace is binnenkort te zien op Netflix. Wij praten met zijn zus Donatella over die fatale dag, de vermeende maffiabanden, de lange weg naar erkenning én de toekomst. ‘Een nieuwe creatief directeur? Niets van, ik blijf waar ik zit!’
Spreken over iemand die er niet meer is. Het is een heikele oefening. Je bewierookt te heftig, of je opent oude wonden die intussen in alle stilte geheeld waren. Iets meer dan twintig jaar na de moord op haar broer probeert Donatella Versace het toch. Op 17 januari ging in de VS het tweede seizoen van de populaire televisieserie ‘American Crime Story’ in première. Na het succes van het eerste seizoen - over de rechtszaak tegen de voormalige American football-speler O.J. Simpson - staat jaargang 2018 in het teken van de moord op de Italiaanse modeontwerper Gianni Versace. Later dit jaar zal ook bij ons de reeks te zien zijn, dankzij de streamingreus Netflix. Met Penélope Cruz in de rol van Gianni’s zus.
Hoe onwaarschijnlijk het ook mag klinken, in ‘American Crime Story’ zet Cruz een zeer overtuigende Donatella Versace neer. ‘Ik heb met Penélope getelefoneerd en zij was zeer respectvol. Maar, eerlijk: van alle versies van wat er écht gebeurd is met mijn broer, filmden ze uitgerekend deze die ik liever níét wilde zien’, aldus Donatella Versace. Waarna ze er in één adem aan toevoegt: ‘Al zou ik wel het gezicht van Penélope willen hebben.’
Destijds, na de dood van haar broer, was het wellicht ver zoeken geweest naar iemand die - alle privéjets, de palazzo’s en de fenomenale kunstcollectie ten spijt - had willen ruilen met Donatella Versace. Gescheiden, problemen met drugs (pas in 2005 kickte ze af van een 18 jaar lange cocaïneverslaving), creatieve onzekerheid, een bedrijf dat geherstructureerd moest worden, moeilijke tieners thuis, de media... Geen enkele collectie kon verhullen dat Donatella het noorden kwijt was.
‘De eerste vijf jaar na Gianni’s dood liep ik helemaal verloren’, geeft ze toe. ‘Ik maakte enorm veel fouten. Ik creëerde een masker voor mezelf. Mijn haar was veel te blond en veel te lang. Ik droeg te veel make-up, iedere dag valse wimpers. Het was als een schild dat ik iedere ochtend aantrok. Ik wilde immers niet gezien worden.’
Maffia
De jaren na Gianni’s dood waren moeilijk voor haar. Je zou denken dat je zo’n periode overleeft door je helemaal van de buitenwereld af te sluiten, maar nee. Ze was wel degelijk goed op de hoogte van alles wat er over haar broer werd gefluisterd, en over haar familie. Zelfs over die maffiaverhalen die al circuleerden toen Gianni nog leefde. ‘Natuurlijk wisten we wat er over ons werd verteld. Ik denk dat er alles samen 250 boeken over mijn broer zijn geschreven, ook over onze betrokkenheid bij de maffia. Dan zeg ik: welke maffia? Zeiden de mensen dat nu echt alleen maar omdat we uit het zuiden van Italië kwamen?’
Nog moeilijker had ze het met geruchten dat Gianni hiv had. ‘In dat geval was hij daar eerlijk en moedig over geweest’, zegt ze. ‘Hij was een van de eerste modeontwerpers die er openlijk voor uitkwamen dat hij homo was. Ja, hij was ziek in zijn laatste levensjaar, maar hij had geen hiv. Hij kreeg oorkanker.’
Ironisch genoeg sprak Versace nooit over zijn ziekte, wellicht om zijn werknemers niet ongerust te maken. Een jaar lang waren alleen een paar familieleden en vrienden op de hoogte. Donatella, al toen ze kinderen waren zijn gepamperde muse, kwam iedere dag langs op kantoor om de collecties te bekijken en te overleggen met Gianni. ‘Het voelt raar om daar nu aan terug te denken’, zegt ze. ‘Maar het leek wel alsof hij me toen aan het opleiden was.’
Zes maanden voor de moord verklaarden de artsen hem genezen. ‘Geen van ons beiden dronk alcohol, maar toen hebben we wel een fles champagne gekraakt. Zo gelukkig waren we.’
Breaking news
Donatella Versace, haar toenmalige echtgenoot Paul Beck, en hun kinderen Allegra (toen elf jaar) en Daniel (toen zes), waren in Rome voor een defilé toen ze het nieuws van de moord vernamen. Ze vormden een echte clan, zoals alle Italiaanse dynastieën. Gianni beschouwde Allegra meer als een dochter dan als zijn nichtje. In zijn testament kreeg ze trouwens de helft van zijn bedrijf, waar ze vandaag werkt. Daniel van zijn kant erfde de kunstcollectie, die op dit ogenblik heel wat meer waard is dan de 42 miljoen euro waarop ze toen geschat werd.
‘We talmden om het de kinderen te vertellen’, herinnert Donatella zich. ‘Ze zaten in de suite naast ons voor de televisie, tekenfilms te bekijken. Maar toen ik hun deur opende, hadden ze het ‘breaking news’ al gezien: hun oom op straat, dood, al dat bloed.’
Er zijn alles samen 250 boeken over mijn broer geschreven, ook over onze betrokkenheid bij de maffia. Dan zeg ik: welke maffia?Donatella Versace
Na de schok moet een mens natuurlijk voort, ook en vooral als je naam Versace is. De collecties van Donatella waren vaak zeer goed. Minder vernuftig dan die van haar broer, maar ook iets meer terughoudend en dus draagbaarder.
‘Ik heb in die beginjaren naar zowat iedereen geluisterd. Tot ik me realiseerde dat mijn broer maar één klankbord had: ik. Wij werkten dagelijks samen. Ik was veel meer dan alleen zijn muze. Zijn collecties waren het resultaat van een permanente dialoog tussen ons. We discussieerden over alles.’
‘Heel lang heb ik de dood van mijn broer als een trauma aangevoeld, maar vandaag heb ik de indruk dat zijn dood me sterker heeft gemaakt. Al zou ik, indien het te herdoen was, misschien wel meer mijn eigen instinct volgen en minder Gianni proberen te zijn.’
Feministische totem
De Versace-collecties die Donatella tekende, mochten dan al goed zijn, toch kreeg het bedrijf het hard te verduren. Ook omdat de hele sector snel aan het veranderen was. Grote luxegroepen als LVMH en Kering kochten familiebedrijven op en pompten er fortuinen in. Versace, het huis van de glamoureuze collecties, kreeg klappen. Het concept van het glamourverslaafde supermodel dat Gianni al die jaren had gecultiveerd, was passé. Vervangen door zachtmoedige, anonieme gezichten die als op een transportbaan voorbijkwamen. ‘Gezichten mochten niets meer uitdrukken, het was zeer moeilijk toen’, zegt Donatella.
Bovendien wachtte Versace veel te lang om it-bags of must have-schoenen in de collectie op te nemen. Zelfs toen Donatella opnieuw orde in haar privéleven had gebracht, duurde het tot 2015 voor het bedrijf weer op de rails zat. Pas toen slaagde Versace erin opnieuw aan te knopen met de vroegere power. Gigi Hadid in een korte marinejurk en een hoog jasje, op muziek van dj Violet: het was girlpower in de krachtigste toonaard, een soort feministische totem.
Dat feminisme beperkte zich niet tot de catwalk. Donatella volgt de hetze over de salarisverschillen tussen mannen en vrouwen in veel Europese bedrijven met belangstelling. Al aan de universiteit van Firenze, waar ze literatuur studeerde, nam ze deel aan iedere sit-in. Vrouwelijke werknemers minder betalen vindt ze belachelijk. ‘Bij Versace zal ik dat nooit aanvaarden, hoewel de accountants dat ongetwijfeld zouden zien zitten.’
‘Al zou ik vrouwen wel graag wat meer samen willen zien, eerlijker met elkaar omgaan ook. Ik zou willen dat vrouwen me aanspreken, maar ik zie ze zo denken: oh, dat is Donatella Versace, ze begrijpt de problemen van echte vrouwen niet.’
Nieuwste ontdekking
In september vorig jaar, twintig jaar na Gianni’s dood, voelde Donatella zich voor het eerst klaar om haar broer te eren met een speciale collectie vol iconische stukken. En met op de catwalk zijn favoriete supermodellen Claudia Schiffer, Naomi Campbell, Cindy Crawford, Helena Christensen en Carla Bruni in een hoofdrol, op de tonen van George Michaels ‘Freedom! 90’. Speciaal voor die collectie, die nu in de winkels ligt, herinterpreteerde Donatella Versace silhouetten die 25 tot zelfs 30 jaar oud zijn. Maar retro zien ze er allesbehalve uit.
De collectie bewijst ook dat Donatella er vandaag helemaal staat. En dat ze ook door het modewereldje serieus wordt genomen. Eind vorig jaar won ze de Fashion Icon Award, een soort lifetime achievement award van de gerenommeerde British Fashion Council. Tegelijk is ze covoorzitster van ‘Heavenly Bodies: Fashion and the Catholic Imagination’, dé blockbusterexpo van het Metropolitan Museum in New York dit jaar.
Nu er een nieuwe CEO is, Jonathan Akeroyd, die het fantastisch deed bij Alexander McQueen, is er opnieuw groot optimisme over de toekomst van Versace.
Gianni’s dood heeft me sterker gemaakt. Maar indien het te herdoen was, zou ik meer mijn eigen instinct volgen en minder mijn broer proberen te zijn.Donatella Versace
Als ze terugblikt op haar carrière, zijn er dingen waar Donatella trots op is. ‘Gaan en blijven gaan. Openstaan voor nieuwe ideeën en jonge mensen. Ik ben een oude designer met een jonge geest.’ Bij Versus nam ze Christopher Kane en J.W. Anderson in dienst, en haar nieuwste ontdekking is Salehe Bembury, een sneakerfanaat die Donatella kippenvel bezorgt met de prototypes die hij voor Versace maakt. Hoewel ze zelf niet het type is dat de dag ingaat in gympies. ‘Eerlijk gezegd, je hebt gelijk. Maar ik doe wel elke dag mijn work-out en ga graag op trekking met mijn dochter.’
Het kan tellen als metafoor. De vrouw die graag bergen beklimt. En neen, ze is nog niet van plan te stoppen. De Versace-familie is vandaag nog altijd voor 80 procent eigenaar van het bedrijf. En hoewel de geruchtenmolen van het modewereldje wil dat ze als
creatieve baas van Versace zal worden vervangen door de Italiaan Riccardo Tisci, die twaalf jaar lang aan het hoofd van Givenchy stond. ‘Ik kan dat meteen ontkrachten’, zegt ze strak. ‘Niets van. Ik zeg niet nooit, maar nu blijf ik in ieder geval waar ik ben.’
‘The Assassination of Gianni Versace: American Crime Story’ is later dit jaar te zien op Netflix.