Deze drie collectible Italiaanse designers veroveren de vintagemarkt

‘Pesce blijft actueel. Hij had een soloshow bij galerie Salon 94 in New York, retrospectieve expo’s in Shenzhen en Genua, binnenkort is er een expo op Design Basel en recent was er de fashionshow van Bottega Veneta. Dat in combinatie met het feit dat postmodernisme stilaan zijn intrede doet in de interieurs, maakt hem collectible’, zegt Boris Devis, oprichter van de designgalerie Goldwood by Boris.

Recent gespot?
Een paar van de stoelen die hij ontwierp voor het Spring-Summer 2023-defilé van Bottega Veneta staan in de showroom en boetiek van Bottega Veneta in Milaan. Maar op Design Miami (30 november tot en met 4 december) worden die stoelen nog eens getoond én verkocht. ‘Het is een politiek statement. Een ode aan het belang van diversiteit. F*ck mensen die zeggen dat we allemaal hetzelfde zijn. We zijn allemaal verschillend, geen kopie. Dat is onze kwaliteit’, vertelde Pesce na de show.

De Belgische connectie?
Matthieu Blazy, de designer van Bottega, woont in Antwerpen en heeft in zijn appartement zelf stukken van Pesce staan; het hoeft dus niet te verwonderen dat hij bij Pesce uitkwam. Pesce zat tijdens het defilé trouwens naast Pieter Mulier, de levenspartner van Blazy en creatief directeur bij Alaïa. En er zijn nog Belgische connecties. Begin jaren 90 ontwierp Pesce de galerie van Ernest Mourmans op de Zeedijk in Knokke. Onvergetelijk waren de keuken van papier-maché en de trappen van gekleurd hars. En in dezelfde periode was er de kinderwinkel Dujardin, eveneens in Knokke. Jarenlang werd er schande gesproken van de felgekleurde gevel. Beide gebouwen werden later gesloopt. Maar, nice to know: de Parijse galerie Downtown/Laffanour verkoopt verscheidene kasten en pashokjes uit die winkel. En Millon veilde recent een stoeltje.

Bekendste stukken?
Pesce hekelt machinale serieproductie en maakt vooral objecten in kleine oplages. Toch heeft hij enkele bekende ontwerpen bij de grote merken. Het bekendst is ongetwijfeld de wulpse ‘UP’-fauteuil bij B&B Italia.

Te koop?
Pesce’s unieke stukken worden verdeeld via galeries. Vintage exemplaren scoor je op veilingen en via dealers. Op sites à la Pamono begint de vraagprijs voor een meubel in hars rond 1.500 euro. Carlo Bonte en Christie’s veilden eind vorig jaar allebei nog een ‘Square’-vloerlamp uit 1986 voor zo’n zesduizend euro. Bonte had hem amper 800 à 1.200 euro geschat.

Wie?
Als telg uit een architectengeslacht was Ignazio Gardella’s (1905-1999) carrièrepad keurig geplaveid. Hij tekende in zestig jaar tijd de meest uiteenlopende projecten: van huizen tot bedrijfskantines, en in zeer diverse stijlen: van rationalisme tot postmodernisme. Gardella ontwierp ook decennialang meubels, verlichting en objecten, waar meer en meer verzamelaars hebberig van worden.

Recent gespot?
Dit jaar brengt Molteni de ‘Blevio’-tafel uit, een ontwerp van Gardella uit 1930 voor zijn eigen huis aan het Comomeer. Het stuk gaat voor het eerst in productie, in samenwerking met Archivio Gardella in Milaan, geleid door zijn kleindochter. Molteni vervangt wel de originele koperen bekleding door een metallic vernis. En ze produceren een versie in breccia capraia-marmer. Vintage stukken van Gardella spotten we recent nog op het designevent Nomad in Sankt Moritz, bij Dimore Studio in Milaan en bij Morentz in Waalwijk.

Belangrijkste stukken?
Op de vintagemarkt vind je vooral lampen. Maar hij tekende ook meubels, zoals wandrekken en tafels. Gezocht zijn de ‘Digamma’-fauteuils en -zetels die Gardella in de fifties tekende voor het merk Gavina. Herkenbaar aan hun eenden­pootjes zijn ze nu in productie bij Santa & Cole. Kartell produceerde een tijdje een kunststof eettafel en een bed ‘Model 4550’, die space age-verzamelaars zoeken. ‘Gardella staat voor ambacht, vakmanschap, maar altijd met een duidelijke architecturale insteek. Zijn werk is geliefd wegens de zeldzaamheid en straightforward makelij’, zegt de Brugse designhandelaar Dries Vanlandschoote.

Tweede leven?
Kort na de Tweede Wereldoorlog richtte Gardella samen met twee bevriende architecten Azucena op, een invloedrijk merk waaronder ze hun eigen ontwerpen produceerden. In 2018 kocht B&B Italia het merk over, samen met de ontwerpen van een van de drie oprichters. De designs van de andere twee oprichters, onder wie Gardella, belandden bij Tato: een klein Italiaans merk dat nu lampen en meubels van hem op de markt brengt.

Waar te koop?
De ‘Blevio’-tafel van Molteni is nu te koop (prijs vanaf 8.375 euro). Tato heeft een webshop die gratis levert in België (tatoitalia.com). Prijzen tussen 779 voor een lamp en 11.150 euro voor een sofa. Op vintageportaalsites zoals Pamono en 1stDibs en op designveilingen van Piasa duikt Gardella ook geregeld op. De prijzen lopen sterk uiteen. Maar voor een ‘Digamma’-fauteuil betaal je al gauw 15.000 euro, een koppel ‘LP12’-wandlampen, uitgegeven door Azucena, kost bij Vanlandschoote zo’n 6.400 euro.

Wie?
Ontwerper Giancarlo Piretti (1940) was actief tot in de jaren 90. Tussen 1960 en 1972 was hij hoofddesigner bij Anonima Castelli, een oud Italiaans meubelmerk opgericht in 1877 dat hij met zijn succesontwerpen internationaal op de kaart zette. Toen Anonima Castelli in 2014 failliet ging, werd het opgekocht door de familie Pavan, die sinds 2019 de meest iconische ontwerpen opnieuw produceert, waaronder de ‘Plia’, de cashcow van het merk. Al maken ze sinds de herlancering ook nog andere iconen van Piretti. Onder meer de transparante kuipstoel ‘Plona’ en de prachtige organische armstoel ‘Alky’.

Waarom moet je hem kennen?
De plexiglazen plooistoel ‘Plia’, Piretti’s iconische ontwerp uit 1957, is weer alomtegenwoordig. Met dank aan de modewereld: hij figureerde in de zomercampagnes van Saint Laurent én APC. In juni lanceerde het überhippe Supreme nog een ‘Plia’-versie met zijn logo op het stalen frame.

Wat zeggen anderen erover?
De Londense designdealer Jenna Fletcher noemt ‘de ‘Plia’ de ‘Céline Trio’-handtas van de stoelen: een heel strak, slim en precies ontwerp. En toch sexy.’ Volgens Edoardo Pavan, de huidige producent, zit het genie van de ‘Plia’ in de transparantie. ‘Ingeklapt verdwijnt hij bijna, want de stoel is volledig doorzichtig en slechts vijf centimeter dik. Voor het eerst werd de transparantie zo doorgedreven. Een revolutie, vergelijkbaar met de eerste iMac of Air Max-sneakers.’

Wat is het geheim van dit stuk?
De ‘Plia’-stoel lijkt het toonbeeld van de en-engeneratie: hij is eenvoudig én elegant. Een op-en-top industrieel ontwerp (snel en goedkoop produceerbaar) én toch vol poëzie. Drie jaar werkte Piretti aan het ontwerp, dat een instanthit werd. Sinds de lancering zijn er al meer dan vier miljoen exemplaren van verkocht. De stoel zit in de collectie van het MoMA en heeft zelfs een eigen Wikipedia-pagina.

Het hippe 1stDibs – een webshop die ruim tweeduizend vintagedealers bundelt – noteerde dit jaar 125 procent meer zoekopdrachten naar ‘Plia’ en ‘Piretti’. De gemiddelde prijs voor een ‘Plia’-stoel steeg er met meer dan tachtig procent.

Waar te koop?
De nieuwe exemplaren van Anonima Castelli kosten 285 euro. Voor een vintage exemplaar betaal je gemiddeld honderd euro. Op marktplaats.nl vind je ze gemakkelijker dan op 2dehands.be. Geen toeval, want het Nederlandse designmerk Artifort verdeelde 25 jaar de meubels van Castelli in de Benelux. In België brak de stoel nooit echt door, dus circuleren er minder vintage exemplaren. Wat ons betreft: tijd voor een (her)ontdekking.