België is een land van verzamelaars. Sommigen gaan voor pennen, anderen voor kristallen vazen, vintage design, art deco, hedendaagse fotografie of landart. Tuinarchitect Serge Delsemme collectioneert het allemaal.
Het huis van tuinarchitect en kunstverzamelaar Serge Delsemme, ten zuiden van Luik, aan de poort van de Ardennen, staat niet alleen te midden van grote bomen, het kijkt ook uit over de Ourthe. Er zijn minder idyllische plekken om te wonen. Nochtans lag het perceel er lang onbebouwd bij. Vormden de steile hellingsgraad van 52 meter en de overvloed aan bomen voor veel toekomstige bouwheren een struikelpunt, voor Delsemme waren het net de redenen om de bouwgrond te kopen.
En hoewel het weken duurde om de met bramen en struiken overwoekerde helling bouwklaar te maken, sneuvelde er slechts één boom om het huis te kunnen bouwen. 'Hic est hortus meus', staat er gegraveerd op een grote leisteenplaat op de grond aan het begin van de tuin.
Delsemme koos voor een wilde tuin met veel bomen. Nieuwe planten werden eerder op basis van hun blad- en kruinvorm gekozen, niet per se voor hun kleur. Ook weinig onderhoud was een selectiecriterium. Na de voorjaarsbloei van de rododendrons en verschillende camelia's van Belgische oorsprong volgt een golf van wit bloeiende heesters. Langs het pad, waar grote stenen en leisteen elkaar afwisselen, groeien varens en is vakkundig gebruikgemaakt van kreupelhout om doorzichten te creëren.
Carte blanche
Alleen al in de tuin kregen zeven kunstenaars carte blanche.
Langs de zijkant van het huis groeit een romantische roos, de Ghislaine de Feligonde. Ze werd er geplant in de jaren 1920 en wordt nooit gesnoeid. Het hoogste gedeelte van het perceel heeft een natuurlijk gazon dat slechts één keer per jaar wordt gemaaid en waar 7.000 narcissenbollen zijn geplant. Ze omringen een klein leespaviljoen, een architecturaal folietje uit de vroege jaren 1900 dat eruitziet als een kapel.
De tuin vormt het ideale decor voor kunst. Zeven kunstenaars, onder wie de Belgische auteur Eugène Savitzkaya en de Amerikaanse kunstenaar-architect Peter Downsbrough, kregen er carte blanche. Zij werkten vooral met lokale leisteen uit de oude groeve Warmifontaine wat verderop.
Beneden is de 'Surrealist Door to the Garden' van Downsbrough een van de eyecatchers. Kunstenaar Paolo Garcia creëert visuele verwarring met een spiegelend stalen oppervlak onder de kruinen en de Luikse beeldhouwer Paolo Gasparotto maakte met zwarte leisteen een kunstig tuinpad.
Klooster
Het ontwerp van het huis werd toevertrouwd aan de Luikse architect Bruno Albert. Die tekende een woning die doet denken aan een klooster dat uit het landschap steekt. De buitenkant is volledig bezet met cement, dat een perfect gladde afwerking kreeg.
Op de eerste verdieping zijn de kantoren ondergebracht. Daar ontwierp Albert ook het bureau en de boekenkast, gevuld met een prachtige verzameling tuinboeken en oude verhandelingen over tuinieren, waaronder zelfs Nederlandse teksten uit de 16de eeuw.
Via een tussenverdieping en dan verder via een wenteltrap bereik je het huis, dat via een loopbrug weer is verbonden met het tuinniveau. Dat tuingedeelte is het enige met een formele esthetiek: met buxus en slagersbezem.
Op de bovenverdiepingen springt de pennencollectie in het oog. Er is ook een verzameling 'Val Saint Lambert'-vazen uit de jaren 1930 en een reeks waardevolle art-decostukken. De fotocollectie overbrugt de jaren 1950 tot heden, met kunstenaars als Bettina Rheims, Erwin Olaf, David LaChapelle en Eric Poitevin.
'Living with art in Belgium', Fiammetta d'Arenberg Frescobaldi en Jean-Pierre Gabriel, 49,99 euro, uit bij Lannoo.