De Ikea-collectie van topdesigner Sabine Marcelis | Verkrijgbaar vanaf 1 euro

Nu, meer dan zeven jaar na die eerste ontmoeting, zitten we opnieuw tegenover de platinablonde en intussen razend succesvolle ontwerpster. Dit keer in Rotterdam aan een gedekte tafel. Én aan het andere uiteinde van het designspectrum. Hier geen handgemaakte objecten van tienduizenden euro’s, maar democratisch geprijsd spul. Voor Ikea meer bepaald, want vanaf 1 februari koop je er al een echte Marcelis voor één euro.

Met haar Ikea-collectie maakt Marcelis de oversteek van de onepercenters naar het brede publiek. In de twintigdelige collectie zitten vijf lampen, haar specialiteit. Maar ook tapijten, salontafels, een legplankje, en een gamma voor op tafel: glazen, serveerschalen, een karaf, een dienblad, een vaas, een flesopener en servetten. De lampen worden deel van de vaste collectie. Voor de rest moet je rennen, want daar geldt: op is op.

‘Warmte binnenbrengen bij mensen thuis: dat was mijn doel van deze collectie’, zegt Marcelis (37) terwijl ze me haar glazen donutvormige schaal met venkelsalade doorgeeft. ‘Met licht: er zitten vooral lampen in de collectie. Maar ook via servies, want samen tafelen brengt ook warmte. En tot slot met kleur, een essentieel element in mijn werk. Bij het glaswerk voegde ik opzettelijk géén kleur toe. Voor mij mag een vaas niet opvallender zijn dan de bloem die erin staat.’

Wie verlangt naar Ikea-objecten in transparant hars zal met een leeg winkelkarretje buitenrijden. Te duur en te arbeidsintensief. Dus werkte Marcelis vooral met glas en metaal. Moest ze haar kwaliteitseisen bijstellen? ‘Ik waakte heel strikt over de details. Ook toen het zesde prototype niet goed bleek, streek ik niet over mijn hart. Daarvoor was er gelukkig begrip. Heel fijn werken zo.’

Toen Ikea haar vroeg om een lamp vijf millimeter korter te maken, toonde zij op haar beurt begrip. ‘Zo passen er twintig meer op een pallet.’ Ook toen Ikea nog extra kleine objecten wilde, was ze meegaand. ‘Ikea staat erop dat iedereen iets kan kopen, ook als je maar een paar euro wil besteden. Het werden een flesopener en servetten.’

Strikt genomen is dit al haar tweede Ikea-collab. In 2021 maakte ze één wandlamp, die in geen tijd uitverkocht was. ‘Toen ze me daarvoor belden, twijfelde ik. Al mijn objecten worden gemaakt in mijn studio, of door mijn vaste fabrikant vlakbij. Toch leek het me een uitdaging om de vertaalslag te maken naar massaproductie. En ik vind het een fijn idee dat mijn ontwerpen nu toegankelijk zijn voor een breder publiek.’

De prijs, de oplage en het productieproces kunnen niet verder uiteenliggen, maar het basis­idee van de Ikea-objecten verschilt amper van haar ander werk: haar fascinatie voor licht. ‘In mijn jeugd snowboardde ik veel. Voor elk type zon had ik een andere bril, waardoor je de wereld letterlijk anders zag. Ik vergeet nooit het licht als je boven de wolken boardt. Die fascinatie voel je nog altijd in mijn werk.’

Marcelis noemt zichzelf geen productontwerper, omdat vorm voor haar niet zo belangrijk is. Die is vaak sober en minimalistisch, zodat alle aandacht gaat naar het materiaal. Denk maar aan haar ‘Candy Cubes’: een simpele kubus van gepolijst, melkachtig, translucent giethars. Dat was ook wat Alexis Ryngaert aantrok in haar werk. Als oprichter van galerie Victor Hunt toonde hij Marcelis als allereerste op Design Miami in 2015. ‘Bij haar lampen lees je geen boek. Ze zijn vooral een zintuiglijke beleving. Neonlampen associeer je met trashy rosse buurten. Zij vertaalde ze naar iets glamoureus, sexy en elegant’, aldus de Brusselaar. ‘Op die eerste show in Miami verkocht ik twee van de zes lampen nog voor de beurs opende, waarvan een aan toparchitecte Zaha Hadid, die enkele maanden later overleed. Toen al wist ik dat Sabine het in zich had.’

Eindhoven is voor design wat Antwerpen is voor mode: wie het wil maken, moet naar díé academie. Ook Sabine Marcelis zwaaide daar af, in 2011. Na een paar jaar volgde de roem. ‘Er kwamen veel zaken samen waar ik al jaren aan werkte. Het was echt een momentum. Plots wist de wereld dat ik er was’, zegt ze daarover.

De presentatie op Design Miami van haar ‘Dawn’-lampen bij Victor Hunt leverde naamsbekendheid én een artikel in The New York Times op. Daarin stond ook dat ze werkte aan een project voor het modehuis Celine, die haar ‘Candy Cubes’ in alle boetieks zette. Op de expo ‘Project Rotterdam’ in het Museum Boijmans Van Beuningen was er werk van haar te zien. En op de Place Vendôme in Parijs opende de nieuwe Repossi-juweelwinkel waarvoor ze een glazen wand maakte, in opdracht van Rem Koolhaas’ architectenbureau OMA. Dat alles in een half jaar tijd. ‘Plots liepen de opdrachten binnen. Ik zei op alles ‘ja’. Want eindelijk kon ik geld verdienen met mijn werk. Tot dan kostte mijn studio alleen maar geld. Dat verdiende ik met babysitten. Gelukkig had ik niet veel nodig, want ik woonde antikraak in Rotterdam.’

In de jaren die volgden, breidde haar klantenbestand uit naar de who’s who van de mode-, design-, architectuur- en kunstwereld: Fendi, Burberry, Isabel Marant, Aesop, Hem, cc-tapis, Established & Sons, OMA, Vitra Design Museum en zo kunnen we nog even doorgaan. Terwijl ze aanvankelijk altijd ‘ja’ zei, verkoopt ze nu vooral ‘nee’. ‘Veel merken vragen me om hetzelfde te doen als wat ik voor een ander merk deed. Dat interesseert me niet. Ik hoed me ook voor de overkill aan samenwerkingen. Dat keert zich uiteindelijk tegen je. Deze collab met Ikea is de laatste voor een lange tijd. Vanaf nu wil ik me concentreren op publieke kunstprojecten, zoals onlangs in Saoedi-Arabië.’

Voor het jaarlijkse kunst- en lichtfestival Noor Riyadh eind vorig jaar maakte Marcelis de installatie ‘Light Horizon’: een opeenvolging van elf lichtgevende kolommen in gekleurd spiegelglas. ‘Eind 2023 ontwerp ik een installatie in Nieuw-Zeeland voor het Te Papa-museum. Ik kijk er enorm naar uit. Het is zes jaar geleden dat ik er geweest ben.’

Hoewel Marcelis al tien jaar woont en werkt in Rotterdam is Nieuw-Zeeland een stukje thuis voor haar. Ze woonde er tussen haar 9^de en 23^ste. ‘Een vroege midlifecrisis van mijn ouders, die het gehad hadden in Nederland en voor een totaal andere levensstijl kozen aan de andere kant van de wereld.’

Vijftien jaar geleden, in 2008, verhuisde ze van Nieuw-Zeeland naar Eindhoven om te studeren. Eigenlijk met het idee om daarna terug te keren. ‘Maar intussen heb ik hier een studio met zes medewerkers, een hypotheek, een man en een kind.’ Die man is Paul Cournet, een Franse architect die ruim tien jaar voor OMA werkte en nu zijn eigen kantoor heeft. ‘De afgelopen maanden werkten we aan een gezamenlijk project: we kochten een stuk bos vlak bij Tessenderlo waar we een weekendhuis zullen bouwen. Het wordt een plek waar we met ons gezin even kunnen ontsnappen aan de stad.’

Tijdens de week wonen ze samen met hun tweejarige zoontje Koa in een loft in de Rotterdamse Coolhaven-wijk, pal aan het water. Valt er Ikea te spotten? ‘Zeker. Onze keukenkasten zijn Ikea. Maar we maakten zelf frontjes van transparant acryl. Ook de badkamerkast kochten we bij Ikea. Hun systemen zijn perfect. En we hebben een paar ‘Fado’-lampen. Die witte bolvormige tafellampen heb ik al sinds mijn studententijd. Hij was zelfs mijn inspiratiebron voor de donutlamp uit mijn Ikea-collectie.’