100.000 euro voor een staande lamp | Meet de M57 van Jules Wabbes

Wabbes (1919-1974) toonde er behalve de staande lamp ook drie tafels, drie boekenkasten en een bureau. En beeldhouwer Olivier Strebelle exposeerde er zijn fameuze ‘Ros Beiaard’, dat nu aan de Maas in Namen staat. ‘Op een van de archiefbeelden had de Italiaanse fotograaf genoteerd: ‘De lamp van 100.000 lire.’ Twee prototypes moeten er geweest zijn: een is wellicht in Milaan achtergebleven, een ander moet in het atelier hebben gestaan van de metaalbewerker, Antoine Callebaut. Beide exemplaren zijn evenwel spoorloos.’

Om de productie van alle objecten en lampen te groeperen die hij sinds het begin van zijn carrière had ontworpen, richtte Wabbes in 1969 Général Décoration op. Dat was vijf jaar voor zijn dood in 1974, intussen exact vijftig jaar geleden. Daarom lanceren Vincent Colet en zijn vrouw Caroline uitgerekend nu de remake van de ‘M57’. Het is meteen ook de allereerste keer dat een designobject van Wabbes wordt heruitgegeven zonder dat ze het originele stuk of het originele plan hebben. ‘We zijn al drie jaar bezig met dit project. De Brusselse Duplex Studio ontwikkelde samen met ons de technische tekeningen en de schaalmodellen. Dankzij ledtechnologie kunnen we de lamp nu produceren zonder dat ze extreem opwarmt. Ze is handgemaakt in messing, al zijn we eigenlijk niet honderd procent zeker welke afwerking Wabbes indertijd koos. Van de archieffoto’s kun je dat niet afleiden. Wat je wél kunt zien, is hoe hoog die lamp indertijd was. We hebben namelijk een portretfoto waarop Jules Wabbes ernaast poseert. Hij was een vent van 1,93 meter.’

Die foto herken je misschien: ze was in 2012 het affiche­beeld van de Jules Wabbes-expo in Bozar. ‘De lamp was toen uiteraard niet te zien op die tentoonstelling. Maar we hoopten stilletjes dat het origineel dankzij dat affichebeeld naar boven zou komen. Helaas.’

De staande lamp is een unicum in het oeuvre van Wabbes. Zowel qua formaat als qua ontwerp. Terwijl andere meubels of lampen van Wabbes in stilistische families onder te brengen zijn, is deze sculpturale lamp een buitenbeetje. De poot is zwaar verstevigd, zodat de lamp in twee hoeken autonoom kan blijven rechtstaan’, zegt Vincent Colet. ‘De vernikkelde lamellen kunnen bewegen, waardoor ze het licht in elke hoek anders filteren. Wabbes heeft dat principe – bij mijn weten – in geen enkel ander designontwerp toegepast. De lamp is ontworpen om naast een tafel of canapé te staan. Maar we zijn niet van plan om er een bureaulampversie van te maken. De filosofie van GéDé is om Wabbes’ objecten te recreëren zoals hij ze bedoeld heeft. En trouwens, niets gebeurt zonder het akkoord van Wabbes’ weduwe en dochter.’

Ook de prijs van de M57 is du jamais vu. De staande lamp zal meer dan 100.000 euro kosten. Dat is veel meer dan de duurste handgemaakte stukken uit de collectie van Général Décoration. En ook meer dan het duurste vintage stuk dat ooit is betaald voor Wabbes: een ‘honingraat’-luchter die voor net geen 100.000 euro is verkocht in New York.

‘Het is een kwestie van positionering’, verantwoordt Caroline Colet de prijszetting. ‘Deze lamp, een gelimiteerde editie van tien, beschouwen we meer als kunstwerk dan als lamp. Vandaar dat er plannen zijn om ze te tonen in internationale designgaleries. En bij ons natuurlijk, in de GéDé-­showroom aan het Brugmannplein in Elsene. Bovendien willen we Wabbes de plaats op de internationale markt geven die hij verdient. Hij was onze grootste naoorlogse designer en interieurarchitect.’

Jules Wabbes begon zijn carrière in de jaren 30 als fotograaf, antiquair en meubelrestaurateur. Omdat klanten hem vaak om interieur­advies vroegen, ontwierp hij soms ook meubilair. In 1951 opende hij een interieurbureau, samen met architect André Jacqmain. Onder die vlag richtte hij talloze privéwoningen, ambassades, kantoorgebouwen en zelfs boten in. In 1957 richtte hij een eigen meubellabel op, Mobilier Universel. Maar dat liep niet goed af, want hij speelde zijn auteursrechten kwijt en werd uiteindelijk ook uit het bedrijf gezet door zijn vennoot.

Toen Wabbes in 1957 geselecteerd werd voor de Triennale di Milano, was hij best al een bekende naam in de Belgische design- en architectuurwereld. Ook al dateren zijn belangrijkste interieuropdrachten, zoals de hoofdzetels van de Generale Maatschappij van België, Glaverbel en CBR, wel van later. In 1969 richtte hij Général Décoration op om alle interieurobjecten te groeperen die hij al had ontworpen. Denk aan deurklinken, wandlampen, kapstokken, haardbokken in nobele materialen als brons, tropisch hout en messing. Maar na zijn vroegtijdige dood in 1974 – hij was amper 55 toen hij aan kanker stierf – werd het stil rond Général Décoration. In 2012 kochten Vincent en Caroline Colet de rechten van het ingeslapen label over van Jules Wabbes’ weduwe. Dankzij Wabbes’ dochter Marie hebben de Colets toegang tot de archieven en prototypes van de Belgische designer. Intussen telt de GéDé-collectie vijftig stuks. Met de M57 als uitschieter, qua formaat én prijs.

Later dit jaar lanceert Général Décoration nog meer Wabbes-nieuwigheden. Zo komt de ‘Tulip’-bureaulamp voor het eerst weer in de collectie. ‘Daar bestaat maar één exemplaar van, ook een prototype’, aldus Colet. Général Décoration neemt ook de canapéproductie van Bulo over. ‘Wij zullen die heruitbrengen in een versie die trouw is aan Wabbes’ originele luxueuze afwerking’, aldus Colet. ‘We doen alles volledig in de spirit van Wabbes. Honderd procent made in Belgium. En we verkopen wereldwijd tot in Japan, India en Nieuw-Zeeland, ook al is Wabbes daar nog niet zo bekend als in Amerika. We zijn blij dat meer en meer jonge mensen onze stukken bestellen. Ze sparen om een tijdloos en handgemaakt stuk in huis te halen.’

Général Décoration
| Adres | Brugmannplein 5, 1050 Brussel
| Website | jules-wabbes.com