Was overleven op vijf uur slaap tot voor kort een machostatussymbool, dan is het vandaag bon ton om te pochen met het aantal uren dat je lekker lag te dromen. Veel en schoon slapen is de nieuwe luxe.
Het is een halve centimeter dik, meet 60 bij 20 centimeter, is zacht en grijs. En er staat Nokia op. Nee, het elektronicabedrijf lanceerde begin dit jaar geen gigantische smartphone, wel een hoogtechnologische slaapsensor voor onder je matras. Het apparaat kan nagaan hoe diep je slaapt, of je snurkt en welke slaapcycli je doormaakt. Via wifi stuurt de 'Nokia Sleep' alle gegevens naar een smartphone-app, zodat er 's morgens een slaaprapport klaarligt.
Valt je 'slaapscore' tegen? Probeer dan misschien Pzizz, een app die kalmerende slaapmuziek afspeelt. 'Harry Potter'-schrijfster J.K. Rowling is een fan. Of knuffel met Somnox, een zacht robotje dat je helpt beter te ademen en waarmee je onder je speciaal verzwaarde, slaapstimulerende deken kruipt.
Wie na deze beschrijvingen nog niet in slaap is gevallen, heeft het door: slaap is big business. Steeds meer mensen lopen storm voor slaapbevorderende tech of analoge slaapinnovaties. Consultant McKinsey schat dat de slaapbusiness zo'n 30 miljard euro waard is. En dat zal niet snel verminderen. Het modemagazine Vogue presenteerde onlangs 'The Vogue Guide To Sleep', met bijbehorende fotoshoot. De modellen droegen op pyjama's geïnspireerde kleren van Prada en Coach. De kop: 'De meest begeerde luxe van allemaal? Een goede nachtrust.'
Alleen geitenmelk
Dat we vandaag zo geobsedeerd zijn door slaap, hebben we niet alleen te danken aan Gwyneth Paltrow. De actrice bracht slaap onder de aandacht in haar boek 'Goop Clean Beauty', genoemd naar haar populaire lifestylewebsite en -shop Goop. 'Ik slaap slecht' is zo gewoon geworden dat we het zelfs niet meer als een probleem zien', schrijft ze. 'De waarheid is dat het wél een probleem is.' Het is maar een van de ondertussen niet meer bij te houden boeken over slaap, het een al wat wetenschappelijker onderbouwd dan het ander.
Hoewel Paltrow al onder vuur kwam te liggen voor pseudowetenschappelijke larie (nee, vaginale stoombaden of acht dagen lang alleen maar geitenmelk drinken zijn geen goed idee en ook niet per se 'clean'), als het op slaap aankomt, heeft ze een punt. 'Een langdurig slaaptekort - minder dan zes uur per nacht - wordt gelinkt aan allerlei negatieve effecten', bevestigt dokter Vishesh Kapur, slaapexpert en oprichter van het UW Medicine Sleep Center van de universiteit van Washington. 'Denk aan gewichtstoename, hoge bloeddruk, diabetes, hartproblemen en depressie. Bovendien ben je minder efficiënt, en waarschijnlijk ook minder goed gehumeurd.'
Gelukkig is er de Heiland Paltrow. 'Mijn levensstijl is niet alleen gebaseerd op 'clean eating', maar ook op 'clean sleeping', aldus de lifestylegoeroe. 'Een schoonheidsslaap is echt.' Paltrow zelf soest idealiter tien uur, maar wie 'schoon' slaapt - Kapur spreekt van een 'goede slaaphygiëne' - heeft volgens de actrice genoeg aan zeven tot negen uur. Schoon slapen kan volgens Paltrow door je slaapschema consistent te houden. En door een slaapritueel te creëren. Zo kan je jezelf bijvoorbeeld voor het slapengaan een voetmassage geven (met crème die je op Goop vindt, natuurlijk). Of je gsm buitenzwieren. Een bad nemen. Of aan meditatieve yoga doen. Ze raadt ook aan om van je slaapkamer een heiligdom te maken waarin niet wijwater maar lavendelspray de overhand neemt. 'En slik geen slaappillen, maar leg jezelf te rusten op een koperkussen.' Dat zou rimpels en een slechte huid tegengaan.
Yoga voor luieriken
Aangezien ik niet in koperkussens geloof en mijn partner bij de gedachte aan geparfumeerde kussens al mort, laat ik die adviezen voor wat ze zijn. Maar beter en meer slapen lijkt me wel iets. Ik denk met heimwee terug aan de tijd waarin ik met gemak slaap kon vatten. Dus wil ik van mijn gemiddelde zeven-uur-en-nog-wat weer een vaste acht uur maken.
Op dag één ga ik met een vriendin naar de 'yoga nidra' die Paltrow aanraadt. Je zou die, lichtjes oneerbiedig, yoga voor luieriken kunnen noemen, aangezien je vooral op je rug ligt terwijl een docent je zachtjes door de meditatieoefeningen gidst. Uiteindelijk balanceer je daardoor een dik halfuur op het randje van de slaap. Wanneer we om 21.30 uur de studio verlaten, zijn we inderdaad helemaal groggy. Thuis bega ik echter meteen een zware fout: nog even de laptop openslaan om snel een paar mailtjes te beantwoorden. Het duurt minstens tot middernacht voor mijn brein bedaart...
Aangezien ik niet in koperkussens geloof en mijn partner bij de gedachte aan geparfumeerde kussens al mort, ga ik voor de 'yoga nidra', yoga voor luieriken, zeg maar.
Op dag twee pak ik het dus anders aan. Ik maak van mijn kamer een 'heiligdom' door rondslingerende rommel op te ruimen. Online koop ik een speciale 'zonlichtwekker'. Heel wat 'clean sleeping'-aanhangers zijn fan, omdat die je zachter zou wekken met langzaam sterker wordend, warm licht - net zoals een zonsopgang. Dankzij mijn aankoop kan ik ook een ander Paltrow-devies huldigen: de smartphone uit de slaapkamer bannen. Maar wanneer ik het magazine 'The New Yorker' om 23 uur dichtsla, duurt het toch nog een halfuur voor ik in slaap geraak.
Dr. Kapur legt uit waar ik in de fout ging. 'Wie van zijn bed ook de plaats maakt waar er wordt gelezen of gewerkt, associeert zijn slaapkamer met iets anders dan slapen. En dat leidt tot een minder bevredigende slaap.'
'Wat mensen soms vergeten', zegt hij, 'is hoe belangrijk het is hoe je je voelt in je slaapkamer. Is het stil? Is het donker? Is het comfortabel? Hoe voel je je als je binnenstapt? Denk je: hier zal ik straks goed slapen?' Kapur is ervan overtuigd dat je jezelf kunt aanleren die associaties te maken.
Na een week 'clean sleeping' vraag ik hem, niet helemaal uitgeslapen, hoelang zoiets duurt. 'Het is zoals met lichaamsbeweging: je ziet pas na meerdere weken de eerste resultaten. Niet veel dingen werken als je ze slechts een paar dagen probeert.'
Ik hou dus maar beter nog even vol in plaats van meteen naar de grove middelen - lees: lavendelspray - te grijpen. Bij deze maak ik dus nog even van de gelegenheid gebruik voor een korte dienstmededeling: als ik vanaf nu om 21 uur 's avonds niet meer op mails antwoord, weet u wat ik aan het doen ben.
